Genealogisch blog 375

Eigen destilleerderij

Friedrich Georg Heinrich (Friedrich) von Haeften was het zevende kind van Karl Franz Werner von Haeften (1732-1802) en Sara Christiane Friederike von Wedzik de Widowsky (1741-1803). Karl en Sara kregen in totaal twaalf kinderen. De kleine Friedrich werd op 1 mei 1770 in Xanten in Haus Erprath geboren. Een paar dagen later zal Friedrich in Xanten Evangelisch-Luthers gedoopt zijn.

Wilhelm Ludwig Werner von Haeften

Omdat zijn oudere broer Wilhelm Ludwig Werner (1769-1836) voorbestemd was om Haus Erprath van zijn vader te erven, koos Friedrich, in overeenstemming met de traditie binnen zijn familie, voor een militaire loopbaan in het leger van Pruisen, waarvan een bataljon in Goch gelegerd was. De Duitse stad Kleve en wijde omgeving, dus ook Goch, behoorden destijds tot het Koninkrijk Pruisen. Friedrich klom, net als zijn broer Reinhard (1772-1803), op tot officier. Hij verwierf de rang van kapitein in het Regiment Infanterie van Generaal-majoor Johann Christian von Zweiffel (1745-1817).

In 1792 werd het Pruisische bataljon vanuit Goch overgeplaatst naar Bayreuth in Noord Beieren. Friedrich werd commandant van het 4^e Miliz-Batillon van de infanterie. In Bayreuth leerden zowel Friedrich als Reinhard hun latere echtgenotes kennen. Friedrich werd verliefd op de hertogin Ernestine Charlotte Louise von Ruville, die een dochter was van hertog Louis von Ruville en Barbe Ernestine Thibaut. De familie de/von Ruville was een adellijk geslacht uit Dohan aan de rivier de Semois in de Belgische provincie Luxemburg. Vader Louis vluchtte na de Franse Revolutie en ging in het Pruisische leger vechten tegen de Fransen. Het laat zich verder raden hoe Friedrich von Haeften zijn bruid gevonden heeft. Friedrich en Ernestine traden in het huwelijk in Bayreuth op 18 maart 1801. Friedrich was toen 30 jaar oud en Ernestine 28 jaar.

Na een jaar werd op 6 maart 1802 hun zoon Julius August Anton Alexander Theodor in Bayreuth geboren. Over hem schreef ik Genealogisch blog 263. Ook de volgende twee kinderen kwamen in Bayreuth ter wereld. Zoon Ludwig Carl Ernst Alexander, die slechts 21 jaar werd, op 30 september 1805 en dochter Clementine Wilhelmina Maria op 18 maart 1806. De beide zonen van Friedrich en Ernestine volgden vanaf 1816 het gymnasium in Weeze.

Kasteel Goch aan de Niers

Op 6 juli 1810 kwam de dienst van Friedrich in het Pruisische leger tot een einde en keerde hij terug naar het Rheinland, waar hij commissaris van de Pruisische Koning werd voor Goch en omgeving. Hij vestigde zich met zijn gezin in kasteel Goch, gelegen aan de rivier de Niers, dat hij in 1808 van zijn vader had geërfd. Met zijn vestiging in Goch startte Friedrich de zgn. Goch-lijn van de familie Von Haeften.

Een ander deel van de erfenis van Friedrich was het riddergoed Slavaniën, even buiten Goch gelegen en tegenwoordig een buurtschap. Het goed Slavaniën bestond destijds uit 300 morgen agrarisch land van lage kwaliteit.

Slavaniën

In 1815 was het erg onrustig in Europa na de ontsnapping van Napoleon uit Elba. Om zijn ambities te weerstaan werden op verschillende plekken in Europa leger samengetrokken, zo ook in  het Rheinland. Al die soldaten moesten ingekwartierd worden. Ook Friedrich von Haeften ontkwam er niet aan, dat hij soldaten ingekwartierd kreeg op zijn kasteel. Wel erg veel, vond hij. Daarom tekende hij daartegen bezwaar aan bij de burgemeester Rappard van Goch.

Als President van de Landwehr van de regio Kleve deed Friedrich op 20 mei 1815 een oproep aan de inwoners van de regio. Hij spoorde hen aan trouw te blijven aan koning Friedrich Wilhelm III van Pruisen (1770-1840) en zich aan te melden voor de Landwehr, een reserveleger bestaande uit vrijwilligers en geld te doneren voor het reguliere leger. De strijd tegen Napoleon kostte veel geld.

Oproep van Friedrich von Haeften aan de bevolking van  Kreis Kleve

In hetzelfde jaar 1815 begon Friedrich op kasteel Goch een destilleerderij. Hij had toestemming gekregen voor de destillatie van brandewijn in vijf ketels. In het gebied rond Goch groeiden veel jeneverbessen, die bij de destillatie werden gebruikt. De geproduceerde brandewijn zal Friedrich voor een klein deel aangewend hebben voor eigen gebruik. Het merendeel zal in de verkoop gegaan zijn, met name aan de ingekwartierde soldaten. De destilleerderij bleef in stand tot 1828.

 

Destillatie van brandewijn

Friedrich begon in 1826 met zijn broer Wilhelm Ludwig Werner te corresponderen over de nalatenschap van Abraham du Bouchet, de echtgenoot van Vreda Lucia Hester van Haeften, een oudtante van beide broers. Vreda (1713-1767) was een zus van hun grootvader Gerhard Martin Wilhelm von Haeften (1706-1767). Vreda en Abraham hadden zelf geen kinderen, waardoor hun vermogen mede geërfd kon worden door leden van de familie Von Haeften.

Brief van Friedrich von Haeften aan zijn broer over de nalatenschap van Abraham du Bouchet (detail)

Wilhelm Ludwig Werner was al in 1823 begonnen te corresponderen over deze kwestie. In augustus 1826 werd de zaak tussen de broers afgedaan. Hoe kan ik uit de brieven niet opmaken, omdat ik het oude Duitse schrift niet kan lezen.

Ik neem aan, dat Friedrich en Ernestine de laatste 20 jaar van hun leven in alle rust hebben doorgebracht op kasteel Goch. Er zijn geen verdere feiten over hen bekend uit die tijd. Ernestine overleed in Goch in 1846, ze was toen 74 jaar oud.

Een jaar later, op 10 juli 1847, blies Friedrich zijn laatste adem uit. Hij bereikte de leeftijd van 77 jaar. Nu erfde zoon Julius zowel kasteel Goch als het goed Slavaniën. Toen Julius in 1866 zelf overleed, verkochten zijn erfgenamen kasteel Goch aan de Gemeente Goch. Delen van het voormalige kasteel vormen tegenwoordig het stadhuis en de rechtbank van Goch.

Tiel, 27 juni 2019