Genealogisch blog 752

 

Adriana Jansdr van Haeften

Adriana Jansdr van Haeften werd gewoonlijk met haar voornaam Adriana aangesproken. Maar als haar voornaam komen ook voor Aefje en Aertgen. Adriana werd vernoemd naar haar moeder, die ook Adriana heette, maar vaak Ariken werd genoemd. Het moest destijds direct duidelijk zijn wie men aanspraak, moeder of dochter. Ik zal in dit Genealogisch blog de hoofdpersoon steeds Adriana noemen en haar moeder Ariken.

Adriana kwam ter wereld in Meteren in het jaar 1598. Haar ouders waren Jan (Johan) Jacobsz de Craen van Haeften en Ariken Jansdr van Haeften. Omdat de leden van de familie De Craen van Haeften grote voorstanders waren van de reformatie en vurige aanhangers waren van de “zaak van Oranje” lieten ze zich vaak bij de achternaam “De Craen” noemen met weglating van “Van Haeften”. Hun sympathie voor de reformatie en de “zaak van Oranje’ zal mede een van de redenen zijn geweest waarom Johan Jacobsz de Craen van Haeften en Ariken Jansdr van Haeften en hun gezin Meteren de rug toe keerden en zich vestigden in Utrecht rond 1620. Op het platteland in de Betuwe moest men (nog) niet veel hebben van die nieuwe ideeën, terwijl die nieuwe ideeën veel sneller aansloegen in een grote stad als Utrecht. Dochter Adriana daarentegen bleef voorlopig in Meteren wonen, waar zij kennis had gemaakt met Marten Gerrit Schoock.

Adriana was 23 jaar, toen zij In Zaltbommel op 16 november 1621 eeuwige trouw beloofde aan Marten. Het paar was op 30 september 1621 in ondertrouw gegaan. Er zijn bronnen, die ons willen doen geloven, dat de huwelijksplechtigheid op 30 september 1621 plaats vond. Het is niet bekend wanneer Marten als zoon van Arnoud Schoock (de naam van zijn moeder is mij niet bekend) in Zaltbommel werd geboren. Wel, dat hij een groot deel van zijn leven in de stad aan de Waal heeft gewoond en gewerkt, eerst als grietman. Op 21 april 1629 heeft Bathus Janssen Cock, de landbode van de Tielerwaard, voor de schepenen van Tuil Marten Schoock gegriet, d.w.z. hij was door de geërfden van de Tielerwaard gekozen als grietman, rechter in civiele zaken. Later werd Marten rentmeester van de Heer van Brakel.

Zaltbommel

Uit het huwelijk van Marten en Adriana zijn, voor zover bekend, drie kinderen voortgekomen. Twee zonen, die Gerard en Johannes heetten. Johannes was de oudste. Er zijn nog meer kinderen geweest, maar van hen zijn de namen mij niet bekend. Johannes stemde namens zijn broers en zussen op 12 maart 1655 in met de verkoop van 14,5 hond weiland, die zijn ouders op 27 februari 1643 vrij van dijkrechten, tijns en erfpacht verkocht hadden aan Herman Cornelisz van Stenis.

Marten Schoock heeft blijkbaar via zijn echtgenote Adriana van Haeften via vererving de beschikking gekregen over een groot vermogen met de bepaling, dat het vermogen in de familie Van Haeften moest blijven.  Daarom transporteerde hij op 9 november 1629 ten overstaan van de schepenen van Deil Gerard van Buchel en Johan van Scherpenzeel al zijn erfenissen en goederen aan zijn zwager Johan Jansz de Craen van Haeften. Deze betaalde daarvoor 100 kronen en 100 daalders. Een dag eerder had Marten Schoock voor de Bank van Tuil dezelfde transactie verricht. Hij verkocht toen ook nog een huis aan zijn zwager. In 1636 betaalde Marten aan zijn zwager en aan andere crediteuren fl. 8000, zo liet hij bij de Bank van Tuil vastleggen.

Op 20 februari 1638 bevestigde Marten voor de Bank van Tuil nog een keer, dat hij al zijn roerende en onroerende goederen vermaakt had aan zijn zwager Johan Jansz de Craen van Haeften.

Marten Schoock had niet alleen oog voor zijn eigen belangen, maar ook voor die van anderen. Zo verscheen hij op 2 juni 1635 voor de schepenen van Tuil om Jan Janssen, een nog onmondige zoon van de reeds overleden Jan Simonsen van Polanen te assisteren bij de overdracht van een stuk uiterwaarde bij Haaften.

Klaaskerk in Utrecht

Marten Gerrit Schoock overleed in 1654 in Zaltbommel, onbekend is op welke dag. Na zijn dood verhuisde Adriana van Haeften naar Utrecht, waar inmiddels al haar familie woonde. Daar blies zij haar laatste ademtocht uit op 12 november 1681. Zij bereikte de leeftijd van 83 jaar. Haar stoffelijke resten werden enkele dagen later begraven in de Utrechtse Klaaskerk.

 

Tiel, 11 april 2024