Genealogisch blog 570

 

Oude Looiersstraat, Amsterdam

De titel van dit Genealogisch blog is de naam van een straat in de Amsterdamse Jordaan, de Oude Looiersstraat. In vroeger jaren was de Jordaan een volksbuurt, waar veel mensen dicht op elkaar woonden in kleine woningen en onder slechte hygiënische omstandigheden. Tegenwoordig is het chic om in de Jordaan te wonen. De woningen van vroeger zijn enorm opgeknapt en soms samengevoegd tot appartementen waarvoor de hoofdprijs betaald moet worden.

In dit Genealogisch blog draait alles om Nicolaas van Haeften, een echte Jordanees, die lange tijd in de Oude Looiersstraat heeft gewoond en op verschillende adressen., zoals nr. 8, nr. 16, nr. 21, nr. 32 en nr. 34.

Oude Looiersstraat in de 19e eeuw

In de 19^e eeuw woonde bijna de gehele Amsterdamse tak van de familie Van Haeften in de Jordaan. Ze hadden domweg het geld niet voor een betere woning elders in de stad. In de loop van de 20^ste eeuw kwam daar langzaam verandering in.

Nicolaas van Haeften, die geboren werd op 22 maart 1854, was een echte Jordanees. Hij kwam ter wereld in de 1^e Laurierdwarsstraat als jongste zoon van Jacob van Haeften (1813-1860) en Johanna Catharina Enninks (1811-1873). Daar zijn vader als zeeman tijdens de geboorte van Nicolaas in het buitenland verkeerde, deed de vroedvrouw, die moeder Johanna geholpen had bij de bevalling, aangifte van de geboorte van Nicolaas op het Gemeentehuis.

In maart 1874 moest Nicolaas gekeurd worden voor militaire dienst. Met die keuring was hij gauw klaar, daar hij niet hoefde te dienen vanwege broederdienst. Daarom weten we niets over zijn uiterlijk.

Toen Nicolaas gekeurd werd, had hij al verkering met Maria Christina Tieman, met wie hij op 15 april 1874 in het huwelijksbootje stapte. Daar zijn vader al in 1860 was overleden, was Johannes Martinus van Haeften, zijn oudere broer, zijn voogd en was Jacob van Haeften, ook een oudere broer, zijn toeziend voogd. Als getuigen waren bij het huwelijk van Nicolaas en Maria aanwezig Willem Carel Baars, Pieter Boermeester, Hermanus Hartgers en Claas Daniël Klakhoven. Bij hun huwelijk erkenden Nicolaas en Maria hun zoontje Jacobus Nicolaas, die al op 23 maart 1874 was geboren. Helaas overleed het jochie al op 2 mei 1874, een maand oud.

Om de kost voor zijn gezin te verdienen, heeft Nicolaas verschillende beroepen uitgeoefend. In de loop der jaren stond hij geregistreerd als metselaar, sigarenmaker, sjouwerman in de haven en stukadoor.

Maria Christina Tieman werd geboren op 5 augustus 1851. Zij was een dochter van Justus Zacharias Tieman en Maria Straatman, hoewel ze met de achternaam Straatman geregistreerd stond in het geboorteregister. Maria Christina werd als wettelijk kind erkend bij het huwelijk van haar ouders en kreeg toen de achternaam van haar vader.

Op 24 juni 1875 werd Maria Christina Tieman opgenomen in het Binnengasthuis in Amsterdam voor de geboorte van haar dochter Maria Christina. De kleine meid aanschouwde het eerste levenslicht op 28 juni 1875 om 21.00 uur. Er moeten zich bij de geboorte complicaties hebben voorgedaan, want doorgaans vonden bevallingen thuis plaats. Moeder Maria Christina verliet het ziekenhuis na 11 dagen. Het meisje was geen lang leven beschoren, ze overleed op 18 augustus 1875. Zij was toen een maand oud.

Ook de zonen Klaas van 4 januari 1877 en Jacobus van 30 maart 1879 mochten niet lang leven. De kleine Klaas werd vier jaar oud, terwijl Jacobus nog geen drie maanden had geleefd, toen hij overleed op 23 juni 1879.

Klaarblijkelijk was de bevalling van jongste zoon Jacobus er een teveel voor moeder Maria Christina. Zij overleed op 27-jarige leeftijd op 24 april 1879. Het laat zich raden, dat slechte hygiënische omstandigheden daarbij een rol gespeeld zullen hebben.

In Anna Catharina (Anna) Hartgers, een zus van getuige bij zijn eerste huwelijk en vriend Hermanus Hartgers, vond Nicolaas al vrij snel een nieuwe vrouw. Zij traden op 18 augustus 1880 in het huwelijk, terwijl Anna al geruime tijd zwanger was. De getuigen bij het huwelijk van Nicolaas en Anna waren de eerder genoemde Hermanus Hartgers, diens broer Albertinus, Willem Nikke en de broer van Nicolaas, Johannes Martinus. Anna was op 24 april 1859 ter wereld gekomen. Haar ouders waren Hermanus Hartgers en Trijntje Enninks, die weer familie was van de moeder van Nicolaas.

Anna beviel precies een maand na haar huwelijk, nl. op 18 september 1880, van een levenloos kind. Bijna twee jaar later beviel Anna van zoon Nicolaas, die op 2 juli 1882 ter wereld kwam. Nicolaas was het eerste kind van vader Nicolaas dat niet op jonge leeftijd overleed of levenloos geboren werd. Bij de keuring voor militaire dienst bleek Nicolaas 1.58 m. lang te zijn. Hij had een ovaal gezicht, blauwe ogen en blonde haren en wenkbrauwen. Hij werd vrijgesteld van militaire dienst, omdat hij de enige zoon was uit het gezin van zijn ouders.

Nicolaas, die van beroep werkman was is nooit getrouwd, wat bevestigd wordt door zijn Amsterdamse Archiefkaart. Hij overleed op 19 november 1959 op 77-jarige leeftijd.

Amsterdamse Archiefkaart Nicolaas van Haeften 1882

Na Nicolaas baarde Anna weer een levenloos kind op 20 februari 1885. Op 27 februari 1887 werd het jongste kind van Nicolaas sr. en Anna geboren in de Oude Looiersstraat. Dat was een dochter, die de namen Catharina Johanna (Catharina) kreeg. Tot 16 januari 1924 heeft Catharina een tijd in Deventer gewoond. Op genoemde datum verhuisde ze naar de J. Van Lennepstraat 108 in Amsterdam, waar ook haar ongetrouwde broer Nicolaas woonde.

Vijf jaar na het heengaan van haar broer verhuisde Catharina naar Rijksstraatweg nummer 1 in Blaricum. Daar overleed zij op 21 juli 1968, zij was toen 81 jaar oud. Vier dagen later werd ze begraven op de Nieuwe Oosterbegraafplaats in Amsterdam.

Anna Catharina Hartgers stierf op 18 maart 1915 in Amsterdam. Zij werd 55 jaar. Het overlijden van zijn tweede echtgenote is blijkbaar te veel geweest voor Nicolaas van Haeften. Nog geen twee maanden na het heengaan van Anna overleed hij, vermoedelijk van verdriet, op 14 mei 1915. Hij bereikte de leeftijd van 61 jaar. Het moet voor Nicolaas ongelooflijk zwaar geweest zijn twee echtgenotes te moeten verliezen en zes van zijn acht kinderen.

 

Tiel, 15 september 2021