Genealogisch blog 629

 

Zadok Salomon Swaab

Na twee maanden eindelijk weer een Genealogisch blog. Trouwe lezers van mijn Genealogische blogs zullen zich misschien afgevraagd hebben of ik gestopt was met schrijven van Genealogische blogs. Het antwoord is vrij simpel: een vakantie van een maand en een enorm gevoel van leegte, geen inspiratie om over welk genealogisch onderwerp dan ook te schrijven. Dat is nu voorbij, ik hoop de draad weer op te pakken met evenveel plezier als in het verleden. Ik wil verhalen blijven vertellen over de families in mijn genealogisch onderzoek, verhalen die “altijd spannend” zijn.

Dit Genealogisch blog wordt het verhaal van Zadok Salomon (Zadok) Swaab, zijn drie echtgenotes en zijn vele kinderen. Zadok werd op 15 december 1807 geboren in Amsterdam als vijfde kind van de koopman Salomon Zelig Zadok Swaab (1771-1837) en Annaatje Jent Wolf (1774-1849). Na Zadok kregen Salomon en Annaatje nog drie kinderen. De acht kinderen van Salomon en Annaatje zorgden voor een omvangrijk nageslacht. Ze hadden meer dan dertig kleinkinderen.

Zoals zovele Joodse jongemannen in het begin van de 19^e eeuw vond ook Zadok werk in de diamantindustrie. Hij werd snijder van de edelstenen. Om zich verder te bekwamen in de diamantindustrie heeft Zadok later nog een tijdje gewerkt in Antwerpen, waar de diamantindustrie eveneens in Joodse handen was. Zadok zal rond 1845 in Antwerpen gewoond hebben, want zijn zevende kind werd daar op 16 februari 1845 geboren. Korte tijd later kwam het gezin terug naar Amsterdam. Dat zal alles te maken hebben gehad met de gezondheid van de eerste vrouw van Zadok, Schoontje van Baalen. Na de geboorte van haar zevende kind kreeg Schoontje tering. Zij overleed daaraan op 10 december 1847 in Amsterdam. Twee dagen later vond haar begrafenis plaats in Muiderberg.

Schoontje was een dochter van Joseph Emanuel van Baalen en Rachel Alexander Polak. Zij kwam ter wereld in Amsterdam op 20 januari 1812. Zadok en Schoontje traden in de hoofdstad in het huwelijk op 19 januari 1831. Daarbij waren hun beider vaders hun getuigen evenals als de oudste broer van Zadok, Levie Salomon Zelig Swaab en Abraham Simon Kingspelij.

Zoals al opgemerkt kregen Zadok en Schoontje zeven kinderen: vijf dochters en een zoon. Een kind werd op 7 januari 1840 levenloos geboren. In dat jaar woonde het gezin in de Rapenburgerstraat op nr. 121, naast de ingang van het hofje “Bussenschut”. 

Rapenburgerstraat 121 links, foto Beeldbank Gemeenteliojk Archief Amsterdam

De dochters Jansje en Roosje werden resp. twee jaar en nog geen jaar. De oudste dochter van Zadok en Schoontje, die luisterde naar de naam Rachel, trouwde op 21-jarige leeftijd met de in Leeuwarden geboren Hessel Jacobs. Dochter Jansje van 19 april 1838 trouwde in Parijs met Salomon Krieks. Dochter Sara aanschouwde het eerste levenslicht op 9 april 1841. Zij was 24 jaar, toen ze haar ja-woord gaf aan kleermaker Levi Nochem Peekel. Dit paar kreeg drie kinderen. Zoon Josephus Zadok werd geboren in Antwerpen op 16 februari 1845. Hij was van beroep venter en huisschilder. Josephus beloofde in Amsterdam op 14 oktober 1868 eeuwige trouw aan de eveneens in Antwerpen geboren Lea van Praag en die ten tijde van haar huwelijk geregistreerd stond als winkelierster.

Nog geen half jaar na de dood van Schoontje hertrouwde Zadok op 14 juni 1848 met de 36-jarige Sara Kok, die een dochter was van Levie Salomon Kok en Kaatje Levie. Bij dit huwelijk waren de getuigen Elias Benjamin Zeldenrust een zwager van Sara, Joseph Alexander Swaab een neef van Zadok, Barend Abraham Groenboog en Salomon Klopman.

Het huwelijk van Zadok en Sara heeft niet lang geduurd. Voor 1851 moet Sara zijn overleden. Wanneer precies is mij niet bekend. Op 2 januari 1851 trad Zadok voor de derde keer in het huwelijk, nu met de 29-jarige Eva van Messel. Eva was met haar tweeling zus Sara geboren op 8 april 1821 in Harlingen. Haar tweeling zus overleed op jonge leeftijd. Eva trok naar Amsterdam, toen ze daarvoor de leeftijd had, om daar vermoedelijk als dienstbode aan het werk te gaan. De ouders van Eva waren Barend Gomperts van Messel en Heintje Abraham de Vries. In Amsterdam trad Eva op 7 februari 1849 in het huwelijk met Mozes Stokvis, die al heel snel daarna overleed, waarna Eva zich verbond aan Zadok Salomon Swaab. Bij hun burgerlijk huwelijk waren als getuigen aanwezig Levie Isaac Kater, Abraham Cohen de Valk en de twee broers van Zadok Wolf van 1804 en Barend die in 1810 ter wereld kwam. 

Huwelijksakte Swaab x van Messel

Ten tijde van zijn huwelijk met Eva was Zadok geen diamantsnijder van beroep meer. Op de betreffende huwelijksakte staat hij geregistreerd als winkelier zonder dat daarbij vermeld staat waarin hij handelde. Ik heb nergens kunnen vinden wat hij in zijn winkel verkocht noch waar hij die had.

In de jaren tussen 1852 en 1864 schonk Eva het leven aan ten minste zeven kinderen, mogelijk misschien acht of negen. Over het juiste aantal kinderen van Zadok en Eva zijn de beschikbare bronnen het niet eens. Zadok en Eva kregen in ieder geval vier dochters en drie zonen. Over de kinderen van Zadok en Eva weten we maar weinig. Alleen van dochter Mietje is een beetje bekend. Zij kwam ter wereld op 25 juli 1861. Toen ze negentien jaar oud was gaf Mietje haar ja-woord aan de 24-jarige Hartog Jacobs, die een zoon was van Mozes Lion Jacobs en Esther Levie Prijs.

Zadok, die in totaal minstens veertien kinderen heeft verwekt, heeft met zijn gezin in de Amsterdamse Jodenbuurt gewoond in de Jodenbreestraat en aan de Rapenburgerstraat op nummer 121. Vanaf 1853 woonde het gezin op het eiland Marken in Amsterdam op nummer 234. De woonomstandigheden waren in alle gevallen bedenkelijk, veel personen in een kleine, donkere woning met slechte voorzieningen.

Zadok was 74 jaar oud, toen hij in Amsterdam overleed op 8 augustus 1882. Twee dagen later werden zijn stoffelijke resten in Muiderberg ter aarde besteld, nadat zijn lichaam volgens de Joodse rite was gewassen. Wanneer echtgenote Eva van Messel is overleden is mij niet bekend. Enkele bronnen geven aan, dat dat voor 1882 moet zijn geweest. Als dat zo is, dan was Zadok bij zijn overlijden weduwnaar.

 

Tiel, 22 juni 2022