Paardenman met vele andere talenten
Kleermaker en taxichauffeur Mozes Swaab trouwde in Amsterdam op 17 maart 1926 met de niet-joodse Janna Bouwman. Voor zover mij bekend, kreeg het paar drie kinderen, van wie Jonas Mozes van 28 oktober 1928 er een was. Omdat zijn moeder geen joodse was, was John geen “volbloed jood” wat hem later op de Ambachtsschool en verder in Amsterdam nog goed van pas zou komen.
Na de lagere school ging Jonas naar de 4e Ambachtsschool aan de Postjesweg in Amsterdam om voor bankwerker te leren. Jonas woonde toen met zijn ouders in de Eerste Helmerstraat 164 eenhoog. In de zomer van 1941 kreeg de school een brief van de Duitse autoriteiten, dat de joodse leerlingen van school moesten worden verwijderd. Jonas kon op school blijven, omdat hij geen volbloed jood was. Drie andere leerlingen werden verwijderd. In de school herinnert tegenwoordig een monument nog aan de vier joodse leerlingen van destijds.
Jonas verliet de 4 Ambachtsschool op 18 juli 1942 alsnog. Om verder niet op te vallen veranderde hij zijn voornaam van Jonas in John. In oktober 1944 moest hij op verdenking van diefstal een nacht op het politiebureau doorbrengen. Hij heeft toen als zijn beroep chausseur, oftewel schoenmaker, opgegeven. Daar hij, naar eigen zeggen, geen specifiek-joods uiterlijk had, kon hij ook ongestoord broodjes en bitterballen verkopen op het Rembrandtplein.
Na de oorlog werkte John zich op door hard te werken en slim te ondernemen. In juli 1947 trad hij voor de eerste keer in het huwelijk met Johanna Maria Zevenhoven. Er werden vier kinderen geboren. Na enkele jaren volgde de scheiding. Daarna trouwde John nog drie keer, met in ieder geval twee vrouwen die ook actief waren in de hippische sport.
In Amsterdam kocht John kort na de oorlog een garage en samen met vriend en autocoureur Ben Pon (1936-2019) deed hij mee aan de Rally van Monte Carlo. Een andere grote hobby van John was zeilen. Twee keer heeft hij de wereld rond gezeild.
Zijn grootste passie echter was de hippische sport. Nadat hij zijn opleiding had gekregen van de beste Nederlandse, Duitse, Franse en Zweedse trainers, startte John in 1964 in Nederhorst den Berg een manege annex opleidingsinstituut voor dressuur en springpaarden, amazones en ruiters met de naam Club Cèrcle Hippique. Een nouveauté.
John Swaab
John behoorde wereldwijd tot de kleine groep ruiters die zich in alle vier takken van de hippische sport op internationaal niveau heeft onderscheiden. Hij werkte als jockey in de rensport. Als pikeur behaalde hij in de drafsport met Lorelot in de jaren ’70 van de vorige eeuw en met Olympus in de jaren ‘80 een paar honderd overwinningen.
Lorelot met John Swaab op de sulky, jaren '70, Alkmaar
Als springruiter was John deelnemer van tal van internationale concoursen. Met het paard Maharadscha werd hij Nederlands dressuurkampioen. Bij de Olympische Spelen van 1972 in München nam hij met Maharadscha deel aan de individuele wedstrijd en aan de landenwedstrijd. Met het Nederlandse team bereikte hij de achtste plaats. Aan die Olympische Spelen nam ook zijn (latere, derde) Zweeds-Deense partner Ninna Ingrid Stumpe deel.
John heeft vele jaren leiding gegeven aan de manege in Nederhorst den Bergh. Beroemd waren zijn clinics, waarin hij ruiters vooral leerde hoe ze op een dressuurpaard moesten zitten om op de juiste wijze contact met het paard te hebben. Hij schreef daarover onder meer columns voor de Paardenkrant en voor andere periodieken..
John was al flink op leeftijd, toen hij zijn werkterrein verplaatste van Nederhorst den Bergh naar Stal Rieterhof in het Limburgse Heel. Hij deed dat samen met zijn vierde partner, met wie hij al vele jaren samenwerkte en die ook grote waarde hechtte aan een goede zithouding van ruiters en die na John’s dood zijn werk voortzette.
Jonas Mozes Swaab, alias John Swaab, overleed in Haarlem op 4 december 2016. Hij bereikte de leeftijd van 88 jaar.
Tiel, 1 mei 2024
Geen opmerkingen:
Een reactie posten