Portmeirion
Wie in Groot Brittannië reist
komt vroeg of laat onder de indruk van de enorme hoeveelheid (ruïnes van)
kastelen, die het Verenigd Koninkrijk telt. In elke stad of dorp is er wel een.
Je kunt al die (ruïnes van) kastelen, volgens mij, verdelen in twee categorieën:
woonkastelen, waartoe ik gemakshalve ook de vele imposante landhuizen reken, en
verdedigingskastelen of burchten, bedoeld om ongenode vreemdelingen buiten de
deur te houden.
Bijna alle kastelen hebben of
hadden een indrukwekkende centrale hal met een nog indrukwekkender trappenhuis
naar de bovenverdiepingen. In veel van die trappenhuizen kijken vroegere
bewoners van de kastelen toe of je wel met respect voor hun bezittingen naar boven
schrijdt. Soms hangen er complete stambomen. Allemaal bedoeld om te laten zien,
dat de Britse adel het van oudsher aan niets ontbrak. Het gewone volk moest
voor de landheer werken en mocht in kleine huisjes op gepaste afstand van het
kasteel wonen. Zo ontstonden veel dorpen.
In de 19e eeuw aapten
de nieuwe rijken van de industriële revolutie de oude adel vrolijk na en
bouwden gigantische landhuizen, waar wel een klein dorp in zou kunnen wonen. Je
moest tenslotte laten zien wat je waard was, is het niet.
 |
| Sir Bertram Clough William-Ellis |
De excentrieke Britse architect Bertram
Clough Williams-Ellis (1883-1978) vond een simpel landhuis niet genoeg. Hij
wilde een heel dorp, naar eigen smaak gebouwd op een door hemzelf gekozen plek.
Hij kocht daartoe in 1925 voor minder dan £ 5000 een stuk land, genaamd Aber lâ, aan de kust ten Zuiden van
de plaats Porthmadog in Noord Wales. Hij vond zijn nieuwe bezit aanvankelijk
een stuk verwaarloosde wildernis. Om de aantrekkelijkheid te vergroten, veranderde
Clough allereerst de naam in het mediterraans klinkende "Portmeirion". Hij had er
grootse plannen mee, hier moest zijn dorp verrijzen met behoud van zo veel
mogelijk natuurlijke elementen uit de omgeving. Clough was niet voor niets
oprichter en president van de Campaign for the Protection of Rural Wales.
In 1939 waren de meeste gebouwen
rond de centrale plaza opgetrokken, variërend van oosters tot gotisch, maar de
meeste in kleurrijke Italiaanse stijl. Als architect stond Clough bekend om
zijn kleurrijke bouwstijl. Portmeirion is een bonte verzameling van gebouwen geworden,
van luxueus hotel tot kerk. Wie Portmeirion gezien heeft begrijpt, dat hier films en tv-series als "The Prisoner" zijn opgenomen en dat Noël Coward hier inspiratie opdeed voor zijn toneelstuk "Blithe Spirit".
 |
| Portmeirion |
Tot 1976 werkte Clough Williams-Ellis
aan de invulling van allerlei details met veel gevoel voor de beplanting. Met
name de veelkleurige rododendrons en de vele esdoorns passen perfect bij de
felgekleurde bouwwerken. Dagelijks zijn enkele lieden in de weer om de schitterende
tuinen in ware lusthoven om te toveren.
Clough was in 1915 getrouwd met
Amabel Strachey (1894-1984). Het paar kreeg twee dochters, t.w. Susan
(1918-2007) en Charlotte, en één zoon genaamd Christopher (1923-1944). In
overeenstemming met de traditie behaagde het de Britse vorstin om Bertram
Clough Williams-Ellis in 1972 tot de adelstand te verheffen. Hij was daarmee de
oudste persoon die ooit in de adelstand werd verheven. Voor zijn verdiensten
was hij al in 1958 onderscheiden tot Commander of the Order of the British
Empire.
Je vermaakt je al gauw enkele
uren in Portmeirion, dat tegenwoordig een toeristische attractie is met diverse
winkeltjes en een restaurant. Het dorp is geen particulier bezit meer, maar
eigendom van de Ymddiriedolaeth Clough Williams-Ellis Foundation. Alle huizen, of
zoals de Britten liever zeggen cottages, waarin geen winkeltjes zijn gevestigd,
zijn tegenwoordig in gebruik als luxe, prijzige vakantieverblijven. Een bezoek
het achterliggende subtropische bos kan met een treintje gemaakt worden om de
benen de aanzienlijke hoogteverschillen te besparen.
 |
| Harlech Castle |
Een bezoek aan Portmeirion is goed
te combineren met een bezichtiging van de enkele kilometers zuidelijker gelegen
ruïne van Harlech Castle, dat in vroeger tijden per schip bereikbaar was. Koning
Edward I liet deze burcht tussen 1283 en 1289 bouwen. Lopend over de hoge
kasteelmuren, kun je je makkelijk voorstellen, dat Harlech Castle een moeilijk
te nemen fort is geweest dat zonder moeite de wijde omgeving controleerde. De
burcht heeft een prachtig uitzicht op Tremadog Bay in het Westen en op Nationaal
Park Snowdonia met Mount Snowdon (1085
m.) in het Noorden.
 |
| Noordelijk deel van Wales |
Geen opmerkingen:
Een reactie posten