Genealogisch blog 336

Het Hiense huis Den Esch

In Genealogisch blog 235 heb ik de geschiedenis beschreven  van het huis “Den Esch” in Hien bij Dodewaard gedurende de periode, dat het huis in handen was van leden van de familie Van Haeften. Op dat verhaal kreeg ik in juni van dit jaar drie reacties. Een van de reacties was afkomstig van Jan van Doesburg de huidige bewoner van het Huis Den Esch. In zijn reactie liet Van Doesburg weten, dat het huis of kasteel Den Esch waarin de Van Haeftens hadden gewoond in 1838-1839 is gesloopt. De toenmalige eigenaar van het goed de burgemeester van de gemeente Dodewaard-Hien, Cornelis Taats, liet in 1840 het thans nog bestaande Huis Den Esch bouwen.

De reactie van Van Doesburg was het begin van een enkele maanden durende correspondentie, waarin hij me liet weten bezig te zijn met een boek over de complete geschiedenis van het huis Den Esch. Hij liet me tevens weten daarbij, ter controle van de gegevens die hij zelf de afgelopen jaren in de archieven had verzameld, gebruik te willen maken van de data die ik had over de leden van de familie Van Haeften, die het huis in eigendom hebben gehad. Hij was ook gecharmeerd van de foto van het portret van Otto Paul van Haeften (geb. in 1631) en wilde die graag gebruiken in zijn boek. Geen probleem, wat mij betreft, ik had de foto zelf gemaakt bij de overdracht in bruikleen van het schilderij aan Kasteel Ophemert in 2011.

Den Esch in Hien in 2013

Nog geen drie weken geleden kreeg ik een mailtje van Jan van Doesburg waarin hij vertelde, dat zijn boek over Het Hiense huis Den Esch gereed was. Hij wilde me graag een presentexemplaar overhandigen voor de verleende medewerking. Het liefst deed hij dat op een dinsdagmiddag op het Regionale Archief Rivierenland, wanneer ik daar toch als vrijwilliger aan de slag was.

Afgelopen dinsdag, 4 december, kwamen Jan van Doesburg en zijn vrouw An naar het archief om mij een exemplaar van het boek te overhandigen en ook twee exemplaren aan het RAR te overhandigen. In een geanimeerd gesprek verhaalde Van Doesburg over het schrijven van zijn boek. Meer dan 20 jaar geleden was hij ermee begonnen. De laatste maanden vond hij, dat het een keer af moest. Dat was hard werken.

An en Jan van Doesburg

Inmiddels heb ik het 127 pagina’s tellende boek met plezier gelezen. Een uiterst boeiend verhaal. Van Doesburg verstaat de kunst om saaie historische feiten om te toveren tot een goed leesbaar en sappig verhaal vol leuke anekdotes. Hij schroomt ook niet om hier en daar zijn eigen mening over gebeurtenissen in en rond het huis weer te geven. Een voorbeeld:

“Ook nu nog ademen grote delen van de uiterwaarden onder Hien en Dodewaard de sfeer van de aloude rijshoutcultuur. Een fraai natuurgebied, waarin helaas het ontsierende oude kerncentralegebouw staat en waarin eind 2016 zich zonodig een grootschalig bedrijf voor de overslag en verwerking van grind, zand en gesteente moest vestigen. Dit laatste met dank aan met name Co Verdaas, die als gedeputeerde van de provincie Gelderland en belast met de portefeuille ruimtelijke ordening het plan voor vestiging heeft gelanceerd en het fanatiek en volhoudend heeft doorgevoerd. Met de komst van het bedrijf en het daarmee gepaard gaande intensieve, zware vrachtverkeer is de rust ter plaatse danig verstoord en de kenmerkende structuur en schoonheid van het gebied geweld aangedaan.”

Hier is iemand aan het woord, die op historische gronden ten zeerste begaan is met het landelijke gebied in de Betuwe, waarin hij woont. In het laatste hoofdstuk beschrijft Van Doesburg het vele werk, dat zijn vrouw en hij sinds 1973 verzet hebben om Den Esch van een bouwval om te toveren in een statig landhuis. Zijn beschrijvingen zijn geen moment saai en getuigen van een grote liefde voor dit historische pand.

Tiel, 9 december 2018

Meer weten?

Lees: Het Hiense Huis Den Esch door Jan van Doesburg, ISBN 978-90-800527-2-7, verkrijgbaar in de boekwinkel in Tiel, Kesteren en Opheusden.