Genealogisch blog 675

 

Zo vader, zo zoon

Over de verwevenheid van de circusfamilies Blanes en Kinsbergen heb ik al meerdere malen geschreven in dit Genealogisch blog. Dit verhaal bevat weer zo’n voorbeeld van die verwevenheid door de huwelijken van vader en zoon Blanes met dames uit de familie Kinsbergen.

Leo Hermanus (Leo) Blanes kwam ter wereld in het Belgische Wachtebeke op 26 februari 1850. De ouders van Leo waren Hijman Blanes (1816-1896) en Theresia Blanes (1816-1892). Hijman en Theresia waren eigenaren van een paardenspel, waarmee ze langs kermissen in de steden in Nederland en België trokken. Zo kon het gebeuren, dat Leo in het Belgische Wachtebeke, gelegen in Oost Vlaanderen tegen de Nederlandse grens, werd geboren. Vader Hijman was een neef van moeder Theresia, hij was een zoon van een broer van haar vader. De vaste woonplaats van Hijman en Theresia was Amsterdam. 

Paardenspel

Daarom moest Leo voor de militaire dienst gekeurd worden in de hoofdstad, en wel op 6 april 1870. Zijn lengte werd officieel vastgesteld als 1 el en 606 strepen (= ca. 1.30 m.). Hij was erg klein! Hij had een smal voorhoofd, bruine ogen en zwart haar. Hoewel Leo werd goedgekeurd voor de dienst, hoefde hij niet op te komen, omdat een plaatsvervanger voor hem de dienst deed. Dat kon destijds.  

Leo woonde in Purmerend, toen hij op 21 oktober 1884 in hert huwelijk trad met de 27-jarige Clara Kinsbergen. Clara was een dochter van Isaac Kinsbergen (1`825->1900) en Eva de Jong (1824-1900). Zij kwam ter wereld in ’s Gravenhage op 14 mei 1857. Bij de voltrekking van het huwelijk tussen Leo en Clara op het stadhuis van Purmerend waren als getuigen aanwezig: Hermanus Buijs, Dirk Cadt, Simon Samuel Kapper, een zwager van Clara, en Roelof Kinsbergen (1858-1925), een neef van de bruidegom. Na het huwelijk verhuisde Clara ook naar Purmerend.

Uit de verschillende geboorteplaatsen van hun zes kinderen valt op te maken, dat Leo en Clara na hun huwelijk met het circus mee bleven rondreizen. Hun oudste zoon Hijman werd geboren in Delft op 25 augustus 1885. Helaas was de kleine jongen geen lang leven beschoren, hij overleed op 8 oktober van dat jaar in Purmerend.

Oudste dochter Eva diende zich aan in Onstwedde op 4 november 1886. Eva was 26 jaar oud, toen ze op 13 februari 1930 haar ja-woord gaf aan de pianist Philip Cavalje. Uit dit huwelijk werden drie zonen geboren, die alle drie in Auschwitz werden vermoord. Eva Blanes bereikte slechts de leeftijd van 38 jaar, zij stierf in Amsterdam op 1 april 1925. Philip Cavalje hertrouwde in februari 1931 in Heerlen met Pieternella Tjietsche van Son, die in 1903 was geboren. Bij hun huwelijk erkenden Philip en Pieternella twee kinderen, een tweeling die op 11 juni 1926 ter wereld was gekomen. Philip Cavalje overleefde de oorlog en blies zijn laatste ademtocht ui in Epe op 1 augustus 1954. Hij bereikte de leeftijd van 67 jaar.

Het derde kind van Leo Blanes en Clara Kinsbergen was zoon Joseph van 28 juni 1888. Zijn geboorte vond plaats in Groningen. Als volwassen man verdiende Joseph de kost als pianist en kelner. Vaak was hij ook werkeloos. Hij zou een tijdlang uitbater geweest zijn van Café du Theatre aan de Plantage Middenlaan naast de Hollandsche Schouwburg. In de ochtend van 18 augustus 1937 was er brand uitgebroken in het pand naast het Café du Theatre. In dat dubbele huis waren kantoor en magazijnen gevestigd van Ilford Selo NV., een bedrijf dat handelde in fotobenodigdheden. De opgeslagen films en fotopapier leidden tot een felle brand. Doordat Joseph Blanes wakker werd van gerinkel van gebroken glas en het geknetter van vlammen, ontdekte hij de brand in een nog vroeg stadium. Hij alarmeerde de brandweer, die snel ter plaatse was en zo kon voorkomen, dat de brand oversloeg naar het café en de Hollandsche Schouwburg. Het pand van Ilford brandde uit.

Voormalig Cafë du Theatre

Joseph was 32 jaar toen hij op 30 juni 1920 eeuwige trouw beloofde aan Eva Kinsbergen en daarmee trouwde met een achternicht van zijn moeder. Evenals zijn vader verbond hij zich aan een vrouw uit de familie Kinsbergen. Eva, geboren in het Belgische Blandain aan de Franse grens, was een dochter van Lion Kinsbergen (1860-1940) en Leonora Cohen (1868-1943). Joseph en Eva werden de ouders van een zoon die zij Lion noemden, een vernoeming naar zijn grootvader. Het gezin van Joseph en Eva woonde op de Tugelaweg nummer 4 tweehoog in Amsterdam; nadat ze eerst in de Pythagorasstrraat hadden gewoond. Thuis bij Joseph en Eva werd voornamelijk Frans gesproken, zo herinnerde zich later een vriend van Lion. Lion zat als jongen, hij was opmerkelijk klein van stuk, op de joodse Palacheschool. Zijn ouders waren niet orthodox maar wilden wel, dat Lion iets afwist van het joodse geloof. Lion ging graag naar het theater. Hij werd op 31 augustus 1943 in Auschwitz door de nazi’s vermoord. Zijn ouders vermoordden de nazi’s op 24 september 1942.

Het vierde kind van Leo Blanes en Clara Kinsbergen heette Nosen. De jongen werd in Purmerend geboren op 7 april 1892. Hij stierf ruim twee maanden later op 20 juni 1892 in Gorinchem. Dochter Theresia van 30 mei 1895 was van beroep confectienaaister. Op 27-jarige leeftijd trouwde Theresia met de magazijnbediende en latere muzikant Joseph Kooker in Amsterdam op 10 augustus 1922 Joseph Kooker heeft ook nog een tijd in de diamantindustrie gewerkt. Theresia Blanes, echtgenoot Joseph Kooker en zoon Louis van 21 april 1926 werden allen vermoord in Auschwitz op 30 september 1942.

De jongste telg in het gezin van Leo Blanes en Clara Kinsbergen was zoon Henri van 25 april 1898. Hij werd in Almelo geboren. Van beroep was hij kelner. Henri trouwde met Mechelina de Lijn in Amsterdam op 30 april 1931. Mechelina kwam ter wereld in Mokum op 16 november 1909. Zij was een dochter van Detlof Jan Nicolaas de Lijn en Heintje Baars. Henri en Mechelina woonden op de Albert Cuiypstraat in Amsterdam. Ze werden de ouders van dochter Hendrika Clara, die geboren werd op 12 april 1934. 

Monument voor de gevallenen Almelo

Mechelina kwam op 18 mei 1943 aan in Westerbork waar zij met haar dochter onderdak vond in barak 70. Op haar verjaardag in 1943 ging ze met dochter Hendrika Clara op transport naar Auschwitz. Zowel Henri als Mechelina en Hendrika werden in Auschwitz vermoord. Moeder en dochter op 19 november 1943. Henri hield het een paar maanden langer uit in de hel van Auschwitz. Hij werd vergast op 31 maart 1944.

Als geboortig in Almelo wordt Henri Blanes mede geëerd met het Monument voor de Gevallenen in die stad door vermelding van zijn naam.

Leo Hermanus Blanes overleed in Hilversum in de woning Laanstraat 40 op 21 juni 1909 ’s morgens om 8.00 uur. Na het overlijden van haar echtgenoot is Clara Kinsbergen nooit hertrouwd. Zij ontkwam echter niet aan de gruwelen van de Tweede Wereldoorlog. Op 25 september 1942 ging zij vanuit Westerbork op transport naar Auschwitz, waar ze drie dagen later door vergassing werd vermoord.

 

Tiel, 6 januari 2023