Genealogisch blog 477

Groote Weede

Hoe de familie Van Haeften zich vanuit het tegenwoordige Waardenburg en vanuit Haaften verspreidde over Nederland en de rest van de wereld, heb ik al laten zien in Genealogisch blog 61 van 10 mei 2016. Aanvankelijk bleef de verspreiding beperkt tot het westelijke deel van de Betuwe. Van daaruit verspreidde de familie zich naar Utrecht en Amsterdam, naar Verwolde in de Achterhoek en Duitsland. En vanuit Duitsland via België naar Argentinië, maar ook naar Amerika. Lange tijd woonden Utrechtse familieleden in het voormalige Ned.-Indië, maar zij keerden uiteindelijk allen terug naar de Domstad en naar elders. Een tak van de familie kwam in Engeland terecht. De onderstaande afbeelding geeft dat proces van de verspreiding van de familie Van Haeften aardig weer.

Verspreiding van de familie Van Haeften

Op de bovenstaande afbeelding is te zien, dat leden van de familie Van Haeften zich vanuit Tuil in Elburg vestigden. Dat gebeurde nadat het goed Putten en Puttenstein in Elburg in handen was gekomen van de familie door het huwelijk van Otto van Haeften (1475-1537) met Margriet de Vos van Steenwijck (ca. 1475-<1554) in 1504. Margriet was erfdochter van onder meer Putten en Puttenstein bij Elburg. In de volgende zes generaties werd de familie alleen maar groter met als gevolg, dat er uiteindelijk voor Willem van Haeften, de zoon van jonker Robert van Haeften (1650-1707) en Theodora Anna van Broeckhuijsen (1651-1694), geen gelijkwaardige plaats meer was in Elburg en omgeving, omdat zijn vader de helft van Putten en Puttenstein op 10 februari 1687 verkocht had aan diens schoonzuster Mechteld Agnes Schaep en zelf in Kampen ging wonen.  Het was voor Willem zaak door koop of door een verstandig huwelijk elders een woonplaats van voldoende standing te vinden.

Willem werd op 1 augustus 1690 in Kampen gedoopt. Vermoedelijk door koop kreeg hij de havezate Groote Weede bij het Overijsselse Hasselt in bezit. De havezate Groote Weede bestaat sinds 1488. De plek, waar nu nog een boerderij staat, wordt ook wel Terwee genoemd. De Weede was een riviertje bij Hasselt. Op de plek waar de Groote Weede zich heeft bevonden zijn archeologische vondsten gedaan. Er is onder meer een kokerbijl gevonden. Tegenwoordig herinnert de nieuwbouwwijk Om de Weede in Hasselt nog aan de vroegere havezate.

Groote Weede

Willem was vanaf 1715 heer van Groote Weed met de titel van baron. Hij was ook lid van de Ridderschap van Overijssel voor het kwartier Salland. Van 1 mei 1719 tot 26 mei 1720 was hij namens de Ridderschap van Overijssel gecommitteerde bij de Generaliteitsrekenkamer, sinds 1588 de rekenkamer van de Staten-Generaal van de Republiek van de Zeven Verenigde Nederlanden. Dezelfde functie oefende hij een jaar later weer uit.

Op 7 januari 1723 stapte Willem in Hardenberg in het huwelijksbootje met Petronella Jacoba (Petronella) van Uiterwijck tot Alerdinck. Voor de sluiting van zijn huwelijk met Petronella moest Willem in ’t sackkien (contant) 20 gulden en 12 stuivers betalen aan de kerkeraad van de Hervormde Kerk in Hardenberg. Petronella was een dochter van Joachim van Uiterwijck en Helena van Twickelo. 

Den Alerdinck

Petronella was een uitstekende partij voor Willem, want zij had in 1719 de helft van de havezate Den Alerdinck, gelegen in Laag-Zuthem bij Heino, geërfd van haar neef Gotfried van Uiterwijck.  Gotfried van Uiterwijck tot Alerdinck was van 1693 tot 1700 raadslid van de Friese Admiraliteit.

De naam Alerdinck werd voor het eerst in een schattingsregister (belastingregister) uit 1427 genoemd. Honderd jaar later was de eerste vernoeming als boerderij; zowel Groot als Klein Alerdinck waren eigendom van ene Jacob Rouse uit Deventer. In 1648 volgde erkenning tot havezate, in 1654 werd het huis riddermatig verklaard. Tegenwoordig is Den Alerdinck een conferentieoord en een eerste klas trouwlocatie.

De echtgenote van Gotfried van Uiterwijck, die niet meedeelde in de erfenis, behield wel het vruchtgebruik van Den Alerdinck, terwijl er ook nog een schuld was van fl. 10.000 voor opknapwerkzaamheden.

Aangenomen moet worden, dat Petronella ten tijde van haar huwelijk met Willem van Haeften al hoogzwanger was en kort daarna van haar eerste kind beviel. Dat was zoon Otto, wiens exacte geboortedatum niet bekend is en die later het ambt van bode bekleedde bij het Gerechtelijke Hof van Gelre en Zutphen. In 1763 zegelde Otto als leenman van Gelre en Zutphen. Meer is mij niet bekend over Otto.

Korte tijd later, nl. in februari 1724, baarde Petronella haar tweede kind. Tijdens de bevalling moeten zich zeer ernstige complicaties hebben voorgedaan, die voor zowel Petronella als voor het kindje fatale gevolgen hebben gehad. Beiden overleden in het kraambed en werden begraven in de Grote of Sint. Michaelskerk in Zwolle op 24 februari 1724. Het huwelijk tussen Willem van Haeften en Petronella Jacoba van Uiterwijck tot Alerdinck had iets meer dan een jaar geduurd.

Grote of Sint Michaelskerk te Zwolle

Na de dood van Petronella erfde nicht Geertruid Margarita van Uiterwijck van haar 2 morgen weiland. Haar hulder (zaakwaarnemer) was ene Albert Wylink. De overige goederen kwam uiteraard in handen van zoon Otto.

Ook Willem van Haeften werd niet oud. Hij overleed op 39-jarige leeftijd op 12 juli 1730. Ik neem aan, dat hij in Kampen of in Zwolle bij zijn vrouw werd begraven.

Tiel, 15 september 2020