Genealogisch blog 494

Wereldberoemd in Schiedam en omstreken

Na het verhaal in het vorige Genealogische blog over Duifje Walvis, alias Rita del Vano, mag natuurlijk het verhaal over haar broer, de organist Joop Walvis niet ontbreken.

Jonas Walvis werd op 25 augustus 1905 in Rotterdam geboren als het oudste kind van Levie Walvis (1891-1943) en Sientje de Leeuwe (1884-1943), die beiden werden vergast in Auschwitz. De roepnaam van Jonas was Joop. Naast Duifje had Jonas Walvis nog een jongere zus, die Paulina heette.

Joop Walvis

Joop begon zijn muzikale carrière al op 16-jarige leeftijd in 1921. In 1946 vierde Joop zijn 25-jarig jubileum als artiest in het Passage Theater in Schiedam. In opdracht van Abraham Tuschinsky (1886-1942) werd begin jaren ’30 van de vorige eeuw in Schiedam in de Passage aan de Koemarkt het Grand Théâtre gebouwd, naar ontwerp van de Schiedamse architect Piet Sanders (1912-2012). Tuschinsky had in Rotterdam al diverse bioscopen in beheer. In het Schiedamse Grand Théâtre, beter bekend als het Passage Theater werden destijds nog stomme films vertoond. Tijdens de vertoning daarvan speelde Joop Walvis op het voor dit theater gebouwde cinemaorgel. Dit cinemaorgel werd in 1933 ontworpen en gebouwd door N.V. Standaart’s Orgelfabrieken in Schiedam. Veel bezoekers van de bioscoop hebben hun ogen uitgekeken, toen ze het imposante orgel zagen in de uiterst luxueuze bioscoopzaal. Tijdens de Tweede Wereldoorlog zat Joop Walvis ondergedoken in het Passage Theater in Schiedam.

Voordat het Passage Theater in 1994 werd gesloopt, hebben leden van de Nederlandse Orgel Federatie het instrument in zijn geheel gedemonteerd en weer opgebouwd in de zaal van Theater aan de Schie. Het orgel is tegenwoordig een van de weinige instrumenten, die N.V. Standaart’s Orgelfabrieken destijds gebouwd heeft, die nog bespeeld kunnen worden.

Joop Walvis was een virtuoos op het orgel in het Passage Theater, dat hij bespeelde voor, tussen en na de filmvoorstellingen. Ook de bekende organist Cor Steijn heeft een aantal keren op dit orgel gespeeld. In 1948 verzorgde de AVRO een radio-uitzending vanuit het theater, terwijl Joop het orgel bespeelde Nog vele uitzendingen volgden. In 1949 was Joop als organist 25 jaar in dienst bij het Tuschinskyconcern. In juni 1954 kondigde Joop aan bij Tuschinsky te vertrekken om zich, als demonstratie-organist van de orgels van de Wurlitzer fabriek, te vestigen in Brussel en Antwerpen. 

Rita Raap

In Antwerpen aan de Van Entbornstraat opende Walvis in juli 1959, samen met zijn tweede vrouw Rita Raap, cabaret-dancing “Con Spirito” met een elektronisch orgel en een vleugel. Een riskante onderneming, maar zowel Joop als Rita hadden er het volste vertrouwen in. Joop verklaarde in de krant:

“Zonder mijn vrouw had ik het nooit aangedurfd.”

Toch is het project niet succesvol verlopen, want na korte tijd was het stel terug in Rotterdam. Rita Raap was zangeres in het duo “De Onbekenden”. Met haar soloplaat “Hollands Klimaat”, waarvoor Joop Walvis het arrangement schreef, won ze de zilveren schijf van de Stichting Lichte Muziek. Ze zong niet alleen, maar speelde ook gitaar, accordeon, tenorsax en piano. Rita was afkomstig uit Krommenie

Op de orgels van Wurlitzer heeft Joop Walvis daarna, blijkens vele krantenadvertenties, tal van demonstraties gegeven in de grote steden.

Platen van Joop Walvis

Joop Walvis had een platencontract bij de Rotterdamse firma Dankers. Hij bracht zeven elpees uit en 5 singels/ep’s. Bij die opnamen werd hij begeleid onder meer door Eddie Christiani, Rita May, Leo van Laere en Nico Prins. In mei 1968 ontving hij van de firma Dankers een gouden plaat, omdat er 25.000 exemplaren waren verkocht van zijn platen “Wereld Favorieten” en “Metro Music”. Gerard Jansen omschreef in zijn rubriek “Edward en Willem” in de Volkskrant van 16 september 1995, toen hij schreef over hammondorgels de muziek van Joop Walvis als volgt”

“Joop Walvis op het Wurlitzerorgel volkomen kut”

Naar de huidige maatstaven waren de opnamen natuurlijk truttig, maar Joop Walvis toonde wel aan, dat je allerlei muziek heel goed op het orgel kon spelen. In 1954 nam Joop afscheid van het Tuschinskyconcern. Het grootse afscheidsfeest vond uiteraard plaats in het Passage Theater.

In de jaren ’60 van de vorige eeuw ging Joop zich toeleggen op het lesgeven in het bespelen van elektronische orgels. In 1963 verzorgde Joop de muzikale omlijsting van de “One Woman Show” van Rika Jansen (1924-2016). Af en toe was hij op de tv te zien in binnen- en buitenland en trad hij op op feesten en partijen. Zeer vaak was hij op de radio te beluisteren, meestal als organist, soms als jazzpianist. Hij heeft veel bekende zangers begeleid. In 1973 zette Joop zich in voor het behoud van cinemaorgels.

Joop Walvis en Rita Raap in 1960

In Het Vrije Volk van 9 december 1972 haalde zanger Frans van Schaik (1907-1990) herinneringen op aan zijn carrière. Zo vertelde hij, dat Joop, toen hij samen met zijn zus Rita del Vano optrad in het Passage Theater in Schiedam, beneden bleef staan, toen Rita met de lift, waarmee normaal het orgel van Joop omhoog kwam naar het podium, en haar rok vasthield, die natuurlijk afzakte, en Rita in haar broek stond te spelen. Van Schaik heeft daar om gegild van het lachen. 

Joop Walvis gaf ook les

Jonas Walvis stapte in het huwelijksbootje met Ida Louise Johanna (Ida) Wolffers in Rotterdam op 30 mei 1934. Bij de voltrekking van het huwelijk waren de ooms van Jonas, Sander Cohen en Hartog Kosman, beiden ook muzikanten, de getuigen. Toen ze in het huwelijk trad was Ida 24 jaar oud. Zij werd op 6 april 1910 in Rotterdam geboren. Haar ouders waren Johannes Josephus Henricus Wolffers en Ida Louisa Onstenk.

Huwelijksakte Walvis x Wolffers

Op 10 november 1944 kwam in Amsterdam hun enige zoon, Johannes Josephus Henricus Walvis, ter wereld. De kleine jongen is vernoemd naar zijn grootvader van moederszijde. Ik ga ervan uit, dat Joop en echtgenote Ida sinds 1938 een tijd in Amsterdam hebben gewoond. Het huwelijk tussen Jonas Walvis en Ida Louise Johanna Wolffers duurde 17 jaar. Op 18 juni 1951 sprak de rechter in Rotterdam de scheiding uit.

Begin juni 1959 trad Joop Walvis in het huwelijk met zangeres Rita Raap, zoals ik reeds vermeldde. Joop Walvis overleed, toen hij 91 jaar oud was. Dat houdt in, dat hij in 1996 is overleden, de exacte datum is mij niet bekend.

 

Tiel, 14 december 2020

 ==============================================