Genealogisch blog 566

Toch niet gescheiden

Fredericus van Haeften kwam ter wereld op 16 april 1908. Hij was het oudste kind van Johannes Martinus (Marten) van Haeften (1886-1964) en Maria (Mie) Luising (1886-1968). Na Frederik, die zijn ouders de roepnaam Frits gaven, kregen Marten en Mie nog 12 kinderen van wie er twee niet ouder werden dan een jaar. Frits had nog zeven broers en twee zussen. Vader Marten was verkoper van bloemen en caféhouder.

Fredericus van Haeften

Frits heeft alleen zes jaar onderwijs op de lagere schoolgenoten. Daarna heeft hij een tijdje als kelner gewerkt. Toen hij eind maart 1927 gekeurd moest worden voor militaire dienst, liet hij noteren, dat zijn beroep palfrenier (koetsbediende en eventueel tweede koetsier) was. Hij had toen een lengte van 1.75 m. Hij werd bij de keuring direct ongeschikt verklaard voor de militaire dienst, omdat hij een breuk had in zijn rechter lies.

Opvallend is dat Frits bij de keuring ook aangaf, dat hij woonde op het adres 1^e Passeerdersdwarsstraat 20, het adres van Elisabeth Geertruida Smit, met wie hij een jaar later zou trouwen. Frits en Elisabeth woonden blijkbaar al samen. Bij het huwelijk van Frits met Elisabeth in Amsterdam op 1 november 1928, waren Helena van den Hoek en Fredrik Hendrik Johannes van Haeften, een oom van vaderszijde van de bruidegom, als getuigen aanwezig. In de huwelijksakte liet Frits opnemen, dat hij de kost verdiende als taxichauffeur, een beroep dat hij jarenlang heeft uitgeoefend.

Elisabeth Geertruida Smit aanschouwde het eerste levenslicht in Amsterdam op 14 januari 1906. Zij was een dochter van Willem Smit en Elisabeth Daansen. Tot aan haar huwelijk met Frits werkte Elisabeth als inpakster bij de naamloze vennootschap Fabriek van Chocolade en Suikerwerken J.C. Klene en Co. aan de Looiersgracht op nummer 47-49 in Amsterdam. De fabriek was en is bekend van drop en ander snoepgoed van het merk Klene.

Fabriek van Klene aan de Looiersgracht in 1930

Na hun huwelijk besloten Frits en Elisabeth te gaan wonen in de Goudsbloemstraat, nadat ze eerst nog een tijdje in de Tuinstraat hadden gewoond.

Helaas voor hen bleef het huwelijk van Frits en Elisabeth kinderloos, zoals ook hun archiefkaarten in het Gemeentelijk Archief aangeven. In 1932 is Frits getuige geweest bij het huwelijk van zijn zus Johanna Trijntje van Haeften, geboren in 1911, met Bernard Hendrik Hovemann.

Tot het voorjaar van 1944 zullen Frits en Elisabeth tijdens de Tweede Wereldoorlog een redelijk normaal leven geleid hebben. Zij woonden in die tijd op de Bilderdijkkade op nummer 74. Begin april 1944 ontkwam Frits niet langer aan de Arbeitseinsatz. Op 6 april 1944 maakte de Gemeente Amsterdam zijn paspoort gereed voor reizen naar het buitenland en op 11 april 1944 vertrok hij per trein via Deventer naar Berlijn-Brandenburg om daar als chauffeur gedwongen te gaan werken voor het Duitse Ministerie van Verkeer.

Transportlijst d.d. 16-04-1944

Ik ga ervan uit, dat Frits tot het einde van de oorlog in Duitsland heeft gezeten en daar de verovering door de Russen van Berlijn heeft meegemaakt. Na de oorlog keerde hij terug naar Amsterdam. Sindsdien bleek samenwonen met zijn echtgenote Elisabeth niet meer mogelijk. Kennelijk heeft het dwangarbeiderschap van Frits een niet meer weg te nemen wig tussen hen doen ontstaan.

Op hun Amsterdamse archiefkaarten is te zien, dat beiden na de oorlog op verschillende adressen gewoond hebben, Frits in de Palmstraat, Hazenstraat en de Ruijschstraat en Elisabeth op de Bilderdijkkade en in de Kinkerstraat. Hoewel ze apart woonden, is het nooit tot een officiële scheiding gekomen tussen Fredericus van Haeften en Elisabeth Geertruida Smit. Ze konden kennelijk niet met elkaar, maar ook niet zonder elkaar.

Aan het leven van Fredericus van Haeften kwam op 15 mei 1991 een einde. Zijn overlijden werd officieel vastgesteld door geneeskundige E.B. Rijsdijk. Frits is 83 jaar geworden.

Elisabeth Geertruida Smit is overleden op 3 februari 1995. Zij bereikte de leeftijd van 89 jaar. Vier dagen later vond haar begrafenis plaats op de Nieuwe Oosterbegraafplaats in Amsterdam.

 

Tiel, 19 augustus 2021