Genealogisch blog 684

 

Het gezin van Barend Walvisch en Mietje Breemer

Barend Walvisch, geboren in Amsterdam op 5 juni 1876, trouwde voor de wet op 24 januari 1896 met Mietje Breemer van 16 april 1876. Twee dagen later vond de inzegening van hun huwelijk in de sjoel plaats. Hij was een zoon van Jacobus Mozes Walvisch (1851-1904) en Schoontje Zeeman (1845-1900), zij was een dochter van Jonas Breemer (1848-1921) en Marianne Vuijsje (geb. 1849). Na de sluiting van hun huwelijk woonden Barend en Mietje tot 1916 met hun kinderen op de Linnaeusparkweg in de Watergraafsmeer. Later verhuisden ze naar de St. Anthoniebreestraat

Bij zijn keuring voor de militaire dienst op 17 december 1898 werd vastgesteld, dat Barend een lengte had van 1.64 m. en dat zijn ogen, haren en wenkbrauwen bruin waren. Hij had, volgens het keuringsrapport, een normaal ovaal gezicht. Barend, die de kost verdiende als los werkman, hoefde niet op te komen voor de dienst. Later was hij werkzaam als uitbater van een koffiehuis. Barend overleed op 1 december 1939, hij was toen 63 jaar oud. Zij stoffelijke resten werden begraven op de Joodse Begraafplaats in Diemen. Mietje werd in Auschwitz op 27 augustus 1943 vermoord.

Graf van Barend Walvisch in Diemen

Barend en Mietje kregen elf kinderen. Drie van hun kinderen bereikten de leeftijd van één jaar niet. Zoon Jonas, die op 15 oktober 1905 werd geboren, stierf op 17-jarige leeftijd op 14 augustus 1923. Dochter Rachel van 15 juni 1916 bereikte slechts de leeftijd van 26 jaar. Zij werkte als naaister, voordat ze rond half september 1942 door de nazi’s werd opgepakt en via Westerbork op 21 september 1942 op transport ging naar Auschwitz. Net als haar moeder wordt Rachel genoemd in het bewaard gebleven dagboek van haar zus Klaartje.

De oudste dochter van Barend en Mietje heette Schoontje. Haar roepnaam was Jeanette. Zij kwam ter wereld op 26 april 1896. Op 21-jarige leeftijd trouwde Jeanette in de Watergraafsmeer met Leo Barsilaij, wiens ouders David Barsilaij en Vrouwkje Denneboom waren. Op 8 juni 1923 werd de scheiding van Jeanette en Leo officieel geregistreerd. Leo hertrouwde met Cornelia Mulder. Hij overleefde de oorlog en stierf in 1977 op 82-jarige leeftijd.

Ruim twee jaar na haar scheiding van Leo Barsilaij hertrouwde Jeanette, nu met de 39-jarige elektricien Isaac Wurms. Uit dat huwelijk kwamen twee kinderen voort. Zowel Jeanette als echtgenoot Isaac overleefde de Tweede Wereldoorlog. Isaac overleed op 26 februari 1947, hij was toen 61 jaar oud. Aan het leven van Jeanette Walvisch kwam na een lang ziekbed een einde op 28 september 1970. Zij bereikte de leeftijd van 74 jaar.

Overlijdensadvertentie Jeanette Walvisch

Judith was de tweede dochter van Barend Walvisch en Mietje Breemer. Zij zag het eerste levenslicht op 29 augustus 1897. Op 24-jarige leeftijd trouwde Judith met Maurits Diamant, die op 12 december 1897 was geboren als zoon van Marcus Diamant en Margaretha Wessel. Het paar kreeg twee zonen die ze de namen Max en Bernbard gaven en die, net als hun ouders, vermoord werden in Auschwitz. Judith, Maurits en hun zonen woonden van 1922-1929 in Kimberley in Zuid Afrika. Ook in de jaren 1932-1933 verbleven ze in Kimberley. Na terugkomst woonden ze tot 1939 in Amsterdam. Ze verkasten toen naar het Belgische Deurne. Ik ga ervan uit, dat Maurits Diamant werkzaam was in de diamantindustrie. Vanuit de Dossin-Kazerne in Mechelen ging het gezin op transport naar Auschwitz.

Maurits Diamant

Jacob heette de oudste zoon van Barend Walvisch en Mietje Breemer. Jacob kwam in Amsterdam ter wereld op 25 augustus 1899. Van beroep werd hij lijsten- en spiegelmaker. Op 2 maart 1927 trouwde Jacob met Anna Blik. Het pasgetrouwde paar ging in Haarlem wonen. Anna, een dochter van Barend Blik en Saartje Leeuwin, kwam ter wereld op 25 juli 1902. Jacob en Anna kregen één zoon, die ze Barend noemden naar zijn grootvader van vaderszijde. Het hele gezin Walvisch-Blik werd op 14 mei 1943 in de gaskamers van Sobibor vermoord.

Marianne was de derde dochter van Barend Walvisch en Mietje Breemer. Na haar schooltijd verdiende Marianne haar geld als kinderverzorgster. In de slager Marcus Blog vond Marianne haar grote liefde. Het paar trad in Amsterdam in het huwelijk op 3 december 1924. Uit dit huwelijk kwamen twee kinderen voort, een zoon Isidoor genaamd en een dochter die Emmy heette. Op een mij onbekend tijdstip zijn Marianne en Marcus en hun kinderen van Amsterdam verhuisd naar de Lange Kievitstraat in Antwerpen. Had Marcus ook werk gevonden in de diamant? Het hele gezin werd rond 20 augustus 1942 in Mechelen gevangen gezet. Enkele dagen later volgde transport naar Auschwitz met de bekende afloop.

Marianne Walvisch

Het negende kind van Barend Walvisch en Mietje Breemer was dochter Klaartje van 6 februari 1911. Over Klaartje heb ik al verteld in Genealogisch blog 333 van 28 november 2018. Wie meer over haar wil weten verwijs ik naar genoemd Genealogisch blog.

Het jongste kind van Barend Walvisch en Mietje Breemer was dochter Anna, die geboren werd op 8 maart 1918. Ook zij verdiende na haar schooltijd de kost als naaister in een van de vele textielateliers die er voor de oorlog in Amsterdam waren. Toen Anna 21 jaar oud was, gaf zij haar ja-woord aan meubelmaker Bernard Tas op 20 september 1939. Het huwelijkskoppel ging wonen in de Graaf Florisstraat in Amsterdam.

Bernard kwam ter wereld op 23 januari 1917 in het ouderlijk huis aan de Iepenweg in Amsterdam-Oost. Zijn ouders waren Elias Tas en Aaltje Bromet. Hij groeide op in een hecht, socialistisch gezin. Er waren in de Joodse gemeenschap van Amsterdam veel aanhangers van het socialisme. Van zijn vader kreeg Bernard mee, dat het lidmaatschap van de vakbond een must was. Bernard leerde, na acht klassen lagere school, het vak van fijnmeubelmaker bij de firma Rheens op de Heiligeweg in Amsterdam. Toen hij zijn diploma had gehaald werkte hij mee aan de inrichting van het passagiersschip “Oranje” van Stoomvaart Maatschappij Nederland.

Bruidspaar Tas x Walvisch

In zijn vrije tijd deed Bernard aan muziek en turnen. Hij speelde piston (koperen blaasinstrument) in de muziekvereniging “Oosterpark” die door zijn vader was opgericht. Turnen deed hij bij de Nederlandsche Arbeiders Sportbond.

De Duitsers namen Bernard Tas gevangen op 11 juni 1941. Hij kwam aanvankelijk terecht in Concentratiekamp Schoorl. Van daaruit ging hij op transport naar Mauthausen in Oostenrijk. Daar is hij op 22 augustus 1941 bezweken.

De echtgenote van Bernard Tas, Anna Walvisch, kwam op 26 mei 1943 in Westerbork terecht. Voordat ze daarheen werd afgevoerd zag ze kans een briefje te schrijven aan een vriendin, die in Vught gevangen zat. Anna schreef:

“Lieve vriendin. Dit het laatste wat je van mij hoort. Ik sta op het punt van vertrek. De wagens rijden door de straat en er wordt geroepen dat alle joden zich moeten melden. Ik neem afscheid van je. Groet allen van mij. Ook mijn zuster en haar man”.

Uit het briefje blijkt, dat Anna wel wist welk lot haar te wachten stond. De genoemde zus moet Klaartje zijn geweest, die toen in Vught gevangen zat. Anna ging met het 14^e transport van 1 juni 1943 mee van Westerbork naar Sobibor. Daar werd ze drie dagen later direct na aankomst vermoord in de gaskamers. Anna bereikte de leeftijd van slechts 25 jaar.

 

Tiel, 16 februari 2023