Genealogisch blog 555

 

Negende generatie

Abraham Hartog Hirsch Kinsbergen, die geboren werd in 1692 was een voorouder van de bekende toneelspeler en schilder Jeroen Krabbé. In Genealogisch blog 315 van 3 september 2018 heb ik laten weten hoe verheugd Jeroen Krabbé was, toen hij in een uitzending van “Verborgen Verleden” ontdekte, dat hij een afstammeling was van de familie Kinsbergen, die grote (circus)artiesten en muzikanten en andere artiesten heeft voortgebracht.

Om precies na te gaan hoe het zit met de voorouders van Jeroen Krabbé en de families Kinsbergen, Swaab en Blanes, die in mijn stamboom voorkomen heb ik op internet de stamreeks van Jeroen Krabbé opgezocht en die vergeleken met mijn eigen gegevens.

Jeroen Krabbé, schilder

In de stamreeks van Jeroen Krabbé was de oudste voorvader met de achternaam Kinsbergen Abraham Hartog Hirsch Kinsbergen, de negende generatie voor Jeroen Krabbé. Wie was die Abraham Hartog Hirsch Kinsbergen? Was hij ook een artiest?

Voordat ik verder op de gestelde vragen inga, wil ik de lezer er eerst op attenderen, dat in verschillende stambomen van de familie Kinsbergen op Internet verschillende namen gebruikt worden voor dezelfde persoon. Dat is aanvankelijk heel verwarrend, want het heeft te maken met de manier hoe in de Joodse genealogie personen aangeduid werden. Iemand had zijn eigen roepnaam, waaraan meestal in de 16^e, 17^e en 18^e eeuw de namen van zijn of haar vader en grootvader werden toegevoegd. In de ene stamboom vind je van een persoon alleen zijn roepnaam, in de andere al diens namen volgens de Joodse traditie Daar komt nog bij, dat de namen soms weergegeven zijn in de Nederlandse spelling, maar soms ook in de Hebreeuwse. Je moet als genealoog dus heel goed opletten over wie het gaat. Om na te gaan of op het oog twee verschillende personen toch een en dezelfde zijn is het van belang goed naar de andere gegevens, zoals data van en geboorte en overlijden, te kijken.

Abraham Hartog Hirsch (Abraham) Kinsbergen werd geboren in 1692. Waar is niet bekend, maar het zou mij niet verbazen als dat in Amsterdam is geweest. Wie zijn ouders waren is niet bekend. Abraham was ongeveer 28 jaar oud, toen hij rond 1720 in het huwelijk trad met Judic Meijers, die in 1692 ter wereld kwam. Wie haar ouders waren weten we ook niet.

Abraham en Judic kregen twee zonen, Samuel Hartog Hirsch en Lion Hermanus Samuel Hartog Hirsch, die ook voorkomt als Hermanus Kinsbergen. Samuel Hartog Hirsch werd geboren in Amsterdam in het jaar 1722. Hij overleed ook in Amsterdam op 21 oktober 1777. Hij was toen 55 jaar oud. Meer heb ik over hem niet kunnen vinden.

Lion Hermanus Samuel Hartog Hirsch (Hermanus) Kinsbergen kwam ter wereld in Amsterdam in het jaar 1725. Door zijn beide huwelijken, waaruit vijftien kinderen voortkwamen, zette Hermanus de familie Kinsbergen op de kaart. Hij was 25 jaar oud, toen hij in Amsterdam in het huwelijk trad met de 20-jarige Judic Meijer. Judic was in het jaar 1730 geboren.

Hermanus, die in verschillende bronnen ook Lion en Leon werd genoemd, maar ook Hartog, wordt over het algemeen gezien als degene die ervoor gezorgd heeft dat de familie Kinsbergen een belangrijke circusfamilie werd, niet alleen in Nederland, maar ook buiten de landsgrenzen. Hij was een van de eerste circusdirecteuren en werkte zelf vooral met paarden. Hij nam in 1798 de kermis/circusboedel (het circus was toen nog een onderdeel van de kermis) over van de koorddanser Pieter Magito. (1708-??)

Pieter Magito, gravure door L. Jelgerhuis, 1790

Hermanus trouwde voor de eerste keer in 1750 in Amsterdam met de 20-jarige Judic Meijer. Hermanus en Judic kregen acht kinderen, zes jongens en twee meisjes. Hun oudste zoon was Lion Hermanus (Lion) Kinsbergen, die in 1750 in Amsterdam ter wereld kwam. Hij maakte vanaf 1798 naam op de Amsterdamse kermis met koorddansnummers, en vanaf 1803 met een paardennummer.

Lion trouwde in 1777 in Amsterdam met Roosje Salomon Swaab, wier roepnaam Rosetta was. Rosetta, geboren in 1755 en een dochter van Salomon Zalman Jacob Swaab (1727-1798) en de Duitse Belle Levie Meijer Goudsmit (1729-1809), verdiende zelf ook de kost als kermisartieste. In de familie Swaab kwamen ook tal van (kermis)artiesten voor.

Lion en Rosetta waren de ouders van zes kinderen, van wie er later vier als paardrijder of muzikant ook bij hun vader optraden op kermissen. Na de dood van haar man in 1813 zette Rosetta Swaab als “Weduwe Kinsbergen” het door hem ontwikkelde paardenspel op de Amsterdamse kermis voort. Zo trok zij in 1815 de aandacht met ‘exercitiën en evolutiën van paarderijers’. Niet zeker is of zij zelf die paarden dresseerde of het anderen liet doen. Zij had een tent op de Botermarkt (nu: Rembrandtplein) waarin ook andere artiesten optraden. In 1816 kwamen daar ‘koorddansers en springers’ bij. Door Lion en Rosetta was Circus Kinsbergen een begrip geworden.

Rosetta overleed in Arnhem op 1 januari 1825, zij was toen 85 jaar oud.

Lex Goudsmit

Het vierde kind van Hermanus Kinsbergen en Judic Meijer was dochter Marianne Hermanus, die in het jaar 1760 werd geboren. Zij trouwde rond 1790 met de vijf jaar oudere Meijer Hartog Groen. Zij komen als echtpaar voor in de stamreeks van de acteur Lex Goudsmit (1913-1999). Het was in de uitzending van “Verborgen Verleden” destijds voor Jeroen Krabbé een aangename ontdekking, dat hij in het verre verleden een familiale relatie had met Lex Goudsmit.

Joodse Begraafplaats Zeeburg, foto Jo Haen

Judic Meijer, de eerste vrouw van Hermanus Kinsbergen overleed in Amsterdam op 19 november 1777. Zij werd begraven op de Joodse Begraafplaats Zeeburg in Amsterdam.

In het jaar 1780, hij was toen 55 jaar, trouwde Hermanus Kinsbergen voor de tweede keer, en wel met de 25-jarige Rebecca Salomon Swaab, een jongere zus van zijn schoondochter Rosetta Swaab. Kennelijk bevielen hem de dames Swaab, die ook uit het artistieke milieu afkomstig waren. Rebecca was weduwe van Mozes Hartog de Jong. Bij het burgerlijke huwelijk van Lion en Rebecca waren Nathan Prins en Aaron Strodel de getuigen. Rebecca kwam ter wereld in Amsterdam op 1 mei 1755.

Uit het huwelijk van Lion en Rebecca kwamen nog zeven kinderen voort, vier jongens en drie dochters. Zeker vijf van de kinderen gingen ook werken in het circus of op de kermis. Zij verdienden hun brood als muzikant, toneelspeler, koorddanser, goochelaar of danseres.

Circus Blanes

 De jongste dochter van Lion en Rebecca, Elisabeth Hermanus van 7 maart 1792, gaf haar ja-woord aan Mozes Joseph Blanes in Amsterdam op 27 augustus 1817. Mozes Joseph Blanes was een telg uit de beroemde circusfamilie Blanes. Elisabeth en Mozes Joseph acht kinderen., die ook weer bijna allemaal emplooi vonden in het circus of op de kermis.

Aan het leven van Lion Hermanus Samuel Hartog Hirsch Kinsbergen kwam in Amsterdam een einde op 23 september 1813. Hij was toen 88 jaar oud. Zijn tweede vrouw Rebecca Salomon Swaab overleed ten gevolge van verval op 99-jarige leeftijd in Amsterdam op 8 april 1855. Twee dagen later werden haar stoffelijke resten begraven op de Joodse Begraafplaats Zeeburg.

 

Tiel, 19 juli 2021