Genealogisch blog 582

Twee bijzondere huwelijken

Abraham Levie (Abraham) Walvis is in zijn leven twee keer getrouwd. Op zich niets bijzonders. Het komt vaak voor dat mensen twee keer in het huwelijksbootje stappen. De beide huwelijken van Abraham waren echter bijzonder door het leeftijdsverschil tussen de echtgenoten. In het ene geval was Abraham de veel jongere partner, in het andere geval de veel oudere.

Abraham Levie Walvis was het vijfde van de tien kinderen van Levie Jonas Walvis (1783-1830) en Eva Salomon Pot (geb. ca. 1792). Abraham werd geboren in Amsterdam op 8 juli 1820. Toen hij voor de eerste keer trouwde in 1846 was hij werkzaam als sjouwerman in de haven van Amsterdam. In 1853 stond hij geregistreerd als bloemenventer.

Abraham was 26 jaar, toen hij op 7 oktober 1846 zijn ja-woord gaf aan de toen al 40-jarige Rebecca Aron Speier. Rebecca was een dochter van Aron Speier en Saartje Spier. Zij kwam ter wereld in 1806 in Sloterdijk, dat toen nog een zelfstandig dorp was.

Uit het huwelijk van Abraham en Rebecca zijn geen kinderen voortgekomen. Mogelijk was Rebecca al te oud om nog kinderen te baren. Het huwelijk tussen Abraham en Rebecca duurde evengoed nog 28 jaar. Op 31 januari 1874 overleed Rebecca in Amsterdam. Haar stoffelijke resten werden op 2 februari 1874 begraven op de Joodse Begraafplaats Zeeburg, die van 1714 tot 1914 dienst deed als tweede (na Muiderberg) begraafplaats voor de Asjkenazische Joden uit Amsterdam. Later kwam daar de Joodse Begraafplaats in Diemen nog bij. 

Toegangshek Joodse Begraafplaats Zeeburg

Het heeft er alle schijn van, dat Abraham al voor de dood van echtgenote Rebecca iets had met Johanna Zeldenrust, zijn tweede vrouw. Was Rebecca ziek? Was ze dement? Amper vijf maanden na het overlijden van Rebecca, trouwde Abraham al met Johanna Zeldenrust. Toen het huwelijk tussen Abraham en Johanna voltrokken werd was hij 53 jaar oud en zij was 36 jaar, een leeftijdsverschil van 17 jaar. Bij de voltrekking van het huwelijk tussen Abraham en Johanna waren Jacob Mozes Haringman, Jacob Salomon Lelie, Jacob Abraham Stork en zijn zwager Levie Jacob Metz (1810-1898) de getuigen. Het bruidspaar betrok de woning op Waterlooplein nummer 46.

Huwelijksakte Walvis x Zeldenrust

Johanna kwam ter wereld in ’s Hertogenbosch op 26 augustus 1837. Zij was een dochter van Hartog Joseph Zeldenrust en Roosje Levie Levogel. Het huwelijk van Abraham en Johanna kende wel de vreugde van kinderen. Ondanks haar toch al gevorderde leeftijd baarde Johanna nog zes kinderen. Drie van de kinderen, t.w. oudste zoon Levie, geboren 29 januari 1875, derde zoon Joseph van 28 mei 1877 en vierde zoon Levie, die ter wereld kwam op 12 augustus 1880, werden niet ouder dan twee maanden.

Van tweede zoon Hartog, die geboren werd op 2 maart 1876 is mij niet meer bekend dan dat hij van beroep schrijver c.q. letterkundige en los werkman is geweest. Verder weet ik niets over hem.

Eva Walvis was het vierde kind en de oudste dochter van Abraham en Johanna. Zij zag het eerste levenslicht op 19 september 1878. Eva trad op 7 augustus 1907 in Amsterdam in het huwelijk met Matthijs Haringman, die geboren was op 7 maart 1878 als zoon van Marcus Haringman en Rosina Roodenburg. Matthijs was koetsier van beroep. Kort na de voltrekking van hun huwelijk vertrokken Eva en Matthijs naar Muhlheim in Duitsland. In Muhlheim aan de Ruhr werden hun beide kinderen, dochter Johanna en zoon Alfred Abraham geboren. Later kwam het gezin weer terug naar Amsterdam, waar Matthijs overleed op 12 januari 1938. Eva werd vermoord in de gaskamers van Auschwitz op 28 september 1942.

Gerrit was het jongste kind van Abraham en Johanna. Hij kwam ter wereld op 1 juli 1882. Gerrit werd van beroep banketbakker. Later stond hij geregistreerd als directeur. Waarvan is mij niet bekend. Op 12 september 1920 trouwde Gerrit in Soest met de toen 29-jarige Branca van Praag. Branca werd geboren op 10 september 1891 als dochter van Abraham van Praag en Lena Kok. Of Gerrit en Branca kinderen hebben gekregen is niet bekend. Ze woonden in 1942 in de Sassenheimstraat op nummer 7 in Amsterdam. Gerrit en Branca werden beiden door de nazi’s vergast in Auschwitz op resp. 12 oktober en 5 oktober 1942.

Zeven jaar na de geboorte van zijn jongste dochter overleed Abraham op 12 juni 1889. Hij was toen 68 jaar. Al de volgende dag werden de stoffelijke resten van Abraham begraven op de Joodse Begraafplaats Zeeburg in Amsterdam.

Moeder Johanna Zeldenrust zag haar nog levende kinderen volwassen worden. Zij stierf op 1 augustus 1914. Ik ga ervan uit, dat haar lichaam ook op Zeeburg werd begraven, ook al geven de bronnen daarover geen uitsluitsel.

 

Tiel, 14 november 2021