Genealogisch blog 580

 

Te klein

De namen van Salomon Walvis en Dina Grishaver heb ik al in verschillende, voorgaande Genealogische blogs laten vallen. Ook over hun kinderen heb ik al het nodige verteld, zoals over dochter Jetje Walvis in Genealogisch blog 504 van 23 januari 2021.

Salomon Walvis, geboren in Amsterdam op 26 mei 1867, was de oudste van de acht kinderen van Levie Walvis (1836-1911) en Judic de Korte (1838-1914). Salomon had vier broers en drie zussen. Vader Levie verdiende de kost voor zijn gezin onder meer als sjouwerman in de Amsterdamse haven.

Salomon Walvis

Al vroeg in zijn jeugd moet het zijn opgevallen, dat Salomon in zijn groei achterbleef bij andere kinderen. Toen hij op 16 maart 1887 gekeurd moest worden voor militaire dienst, bleek, dat zijn lengte maar 1.51 m. was. Te klein voor de militaire dienst, hij werd dan ook daarvan vrijgesteld. Door de keuring weten we wel het nodige over zijn uiterlijk. Hij had bruine ogen en zwart haar en zwarte wenkbrauwen. Verder omschreef de keuringsarts zijn uiterlijke kenmerken allemaal als normaal, een gewone jongeman, maar klein van stuk.

Huwelijksakte Walvis x Grishaver

Salomon was 22 jaar, toen hij trouwde met de werkster Dina Grishaver op 7 november 1889 in Amsterdam. De getuigen bij de voltrekking van het huwelijk tussen Salomon en Dina waren Simon Coopman, Aron Cosman, Nathan Degen en Simon Frankenhuis. Opvallend is, dat de vader van Dina per notariële akte zijn toestemming voor het huwelijk gaf. De reden daarvan is gelegen in het feit, dat de ouders van Dina Grishaver al in 1874 gescheiden waren. De huwelijksakte werd niet ondertekend door de bruid en de beide moeders, omdat zij niet konden schrijven.

Dina was een dochter van Mozes Isaac Grishaver en Rachel Schelvis. Zij kwam ter wereld in Amsterdam op 12 maart 1868.

Om in het levensonderhoud van zijn gezin te voorzien werkte Salomon Walvis aanvankelijk als sjouwerman in de Amsterdamse haven. In 1907 maakte hij de overstap naar de diamantindustrie om als diamantbewerker aan de slag te gaan. Hij heeft dat in ieder geval tot 1919 gedaan.

Dina Grishaver

Salomon en Dina hebben altijd in Amsterdam-Oost gewoond. Onder meer in de Blasiusstraat en op de Tugelaweg, vanaf 21 november 1935, en later lange tijd in de Ben Viljoenstraat.

Salomon Walvis en Dina Grishaver kregen zes kinderen, van wie dochter Naatje van 29 juni 1892 al op eenjarige leeftijd overleed. De andere vijf kinderen trouwden en kregen zelf kinderen. Helaas heeft geen van de kinderen van Salomon en Dina de oorlog overleefd, zij werden in Auschwitz en Sobibor door de nazi’s vermoord. Ook over zoon Levie heb ik in een eerder Genealogische blog, t.w. nummer 285 van 14 mei 2018, al het nodige verteld.

Salomon Walvis kreeg per 1 september 1934 van de Gemeente Amsterdam vergunning om in Amsterdam-Oost alle soorten vis uit te venten. Hij moest elke 13^e van de maand de kosten voor zijn ventvergunning komen betalen bij de Gemeente.

Echtpaar Walvis x Grishaver, foto Joodsmonument

Voor Dina Grishaver is het misschien wel een geluk geweest, dat zij de verschikkingen van de concentratiekampen niet heeft hoeven meemaken. Zij overleed in Amsterdam op 31 maart 1942. Korte tijd later arresteerden de nazi’s Salomon Walvis en stuurden hem naar Westerbork, waar hij op 25 september 1942 aankwam.

Op zijn kaart bij de Joodse Raad staat vermeld, dat correspondentie over Salomon gestuurd moest worden naar zijn zoon Zacharias, die in de Danie Theronstraat in Amsterdam woonde. De jongste zus van Salomon, die Dina heette en getrouwd was met Samuel IJzerkoper, stond te boek als zijn gemachtigde voor allerlei zaken. Zacharias en Dina hebben beiden ook de oorlog niet overleefd.

Noch Zacharias Walvis, noch Dina IJzerkoper-Walvis heeft iets voor Salomon kunnen betekenen, want hij werd op 28 september 1942, drie dagen na aankomst in Westerbork, al op transport gesteld naar Auschwitz. Daar werd hij op 1 oktober 1942 vergast. Een paar maanden later werd zijn zoon Zacharias afgevoerd naar Sobibor en zijn zus Dina kreeg van de nazi’s enkele reis Auschwitz.

 

Tiel, 7 november 2021