Genealogisch blog 584

 

Philips van Haeften

Philips van Haeften, die rond 1460 ter wereld kwam, was een van de vijf kinderen van Wouter van Haeften en diens vrouw, die erfdochter was van Hellu. Door zijn huwelijk werd Wouter dientengevolge Heer van Hellouw. Ondanks het feit dat Wouter vader was van vijf kinderen, erfde geen van zijn kinderen van hem. De Heerlijkheid Hellouw ging na de dood van Wouter over op zijn neef Walraven. De juiste redenen daarvan zijn niet bekend.

Hoewel Philips geen goederen van zijn vader erfde, zat hij er toch best wel warmpjes bij. In 1481 werd hij voor de eerste keer schepen van Tuil. In de daarop volgende jaren tot 1513 bekleedde hij die functie nog enkele malen. Als schepen van Tuil verklaarden Philips en zijn collega-schepenen Aernt Pieck en Aernt Zelpen in december 1508, dat niemand door een kerkelijke rechter gestraft zou kunnen worden wanneer er sprake was van een civiele zaak. Met andere woorden: er vond een scheiding plaats tussen de kerkelijke en de civiele rechtspraak. Een voorbode van de reformatie?

Overeenkomstig de traditie binnen de familie Van Haeften was Philips niet alleen betrokken bij het openbare bestuur van zijn woonomgeving, hij hield zich ook bezig met de handel in onroerend goed. Daarnaast zorgde hij goed voor zijn familie. Hij was momber van zijn neven Herberen en Willem, de kinderen van zijn broer Herberen

“Philips van Haeften als momber Jans Herberen kinderen ontfengt als een versuymt leen een hofstat met 4 morgen lants daeran gelegen; daer boven naest gelant is Willem van Tuyll ende beneden Jan Roberts, streckende van de gemeyne straet tot den Coiorngraef to. Met verworden dat d'oltste soon Herberen Jans van Haeften sal hebben 2/3 ende Willem, sijn broder sal hebben 1/3. Anno 1483.”

Tijdens de Gelderse Onafhankelijkheidsoorlog van 1477-1482 en 1494-1499 koos Philips de zijde van de Bourgondiërs, maar die slaagden in 1494 er niet in om onder leiding van Philips de Schone de macht over Gelre terug te krijgen. Na zijn overwinning op de Bourgondiërs zette de kersverse hertog Karel van Gelre (ook bekend als Karel van Egmond) Philips van Haeften gevangen, omdat hij aanhanger was van de Bourgondiërs. Toen Philips in 1495 weer werd vrijgelaten beloofde hij hertog Karel plechtig zijn gevangenschap niet te zullen wreken en zich voortaan te gedragen als een trouw onderdaan.

Jck Philips van Haefften doe kondt in desen apenen brieuen, vur mij ind mijnen eruen. Soe mij nv die hogeboerene durluchtige vermoigeude furst, mijn gnedige lieue here, hertoich Kairle van Gelre ende van Gulich ind greue van Zutphen, hebben laiten bededingen, ind in den contrack tusschen sijnen gnaden ende Otten van Wijhè auerkomen (*) mijnre gefenckenschappe loss, vry ind quijt doin gheuen, dair toe oick id selue ick tegen sijnen furstlicken gnaden bis desen daege toe gebroickt off mysdaen moigen hebben gensslick ind guetlick vergeuen hebben, des ick uut alre oitmoet sijnen furstlicken gnaden bedancken; bekenne ende gelaue ick Philips van Haefften vurscreuen wederomme bij mijure trouwen ende eren in, rechter eytstat sulx allet also haldende then heiligen, dat ick noch die mijne nummermeer noch to gheenen toecomenden tijden, die wijle ick leue, alsulcken onwille ende straefiBnge auer mij dishaluen in der vurscreuen gevenckeiischappe vur ind nae geschiet is, mit stocken, blocken off anders wes sich dair onder begeueu heefft, aen mijnen gnedigen lieren, sijnre gnaden dienre, landen, luyden, ondersaiten off bewanten, noch oick aen den ghenen die mijns handels in der gevenckenisse plechtich eijn geweest, en sall wrecken, doin noch laiten wreken, noch rait, troist off consent dair toe doin off geuen, heymelick off apenbair,"in geenreleye wijss, ind en sall mij dair om anders nyet bewijsen, nv off hijrnaemaels, dan as eyn guet trouw ondersait ind Gelress man sijnen rechten lantfursten schuldich is ende geboirt te doin, gelijck off mij sulx vurscr. nyet geschiet en were, ind ofi sich in toecommeuden tijden anders in der wairheit eruonde, dat Got verbiede, ick off die mijne, off yemans anders vyt mijnen ontheite, rade, troist off behulp, het were oick in wat manieren des geschege, dair tegen deden, heb ik mit mijnen vryen moetwillea, ongehalden- ind buyten banden, auergegeuen ind beliefft, auergeue ende belieue all noch in crafft van desen brieue, dat dan miju gnedichste liefste here ofi sijnre gnaden amptluyden oeren wille mit mij doen ind sonder scepenen oirdell ouerwonnes rechtz mij moigen doin richten aen mijnen hals, spegell (') ende exempell allen anderen, sonder enige gnaden dair in te begeren, dan idt recht to laiten gaen as sich des geboirt. In oirkonde der wairheit heb ick Philips van Haefften vurscreuen, vur mij ende vur mijnen eruen, desen brieft' mit mijnen eygenen segell bezegelt ende dairop Gaide ende den heiligen geswaeren, sulx vast ende onuerbreckelick to haldea ind naetegaen. Sonder alle argelist. In den j air onss Heren duysent vierhondert vijffendetnegentich, des anderen daiges post Petri ad vincula.

Philips trad in het huwelijk met Margaretha Soermond (Suurmond of Suermond), een dochter van Joost Soermond. Wanneer de huwelijksvoltrekking plaats vond is niet bekend. Uit het huwelijk van Philips en Margaretha zijn twee kinderen geboren, twee zonen, Wouter en Philips jr.

Zegel van Philips van Haeften sr.

Naar verluidt zou Wouter aan een van de Kruistochten deelgenomen hebben. Verder is over hem niet veel bekend. Van zijn broer Philips weten we, dat hij twee keer is getrouwd. Eerst met Ida van Ewijck en daarna met Margaretha van Eck.

Uit een akte van 22 juni 1522 weten we, dat Philips op dat moment al overleden was, want zijn vrouw Margaretha van Eck werd in deze akte omschreven als de weduwe van Philips van Haeften jr.

Philips van Haeften sr. is in ieder geval na 1513 overleden, want in dat jaar was hij nog schepen van Tuil. Wanneer Margaretha Soermond is overleden is ook onbekend.

 

Tiel, 25 november 2021