Genealogisch blog 656

Philippine Anna Sybille Elisabeth van Haeften

De familie Von Hatzfeld(t) maakte deel uit van de oude Duitse adel. De eerste vermelding van de familie dateert uit de 12^e eeuw. Momenteel leven in Duitsland nog leden van de familie. De familie Von Hatzfeld is vergelijkbaar qua omvang en geschiedenis met de Nederlandse familie van Haeften. De familie Von Hatzfeld kent vele takken net als de familie Van Haeften. De takken van de familie Von Hatzfeld worden aangeduid met het kasteel of de burcht waar de stamvader van een tak oorspronkelijk woonde.

Wapen van Von Hatzfeld-Wildenburg-Weisweiler

In dit Genealogische blog draait het om Wolfgang Theobald Anton (Wolfgang) von Hatzfeld-Wildenburg-Weisweiler en Philippine Anna Sybille Elisabeth van Haeften, die doorgaans Anna werd genoemd.. Ik heb hen al een keer genoemd in Genealogisch blog 339 van 1 januari 2019.

De ouders van Wolfgang, Adolf Alexander von Hatzfeld (1644-1721) en Anna Maria Barbara von Palant, die in 1650 ter wereld kwam, gaven er de voorkeur aan zich te vestigen in Haus Palant, waarvan zij door vererving in het bezit gekomen waren. Voor Wolfgang restte de burcht in Weisweiler, omdat zijn oudste broer Edmund Floris Cornelius op kasteel Wildenburg wilde wonen.

Weisweiler ligt vlak bij Aken in een gebied, waar tegenwoordig veel bruinkool wordt gewonnen. De burcht Weisweiler was destijds een prachtig, door grachten omringd kasteel, dat na de dood van Wolfgang en zijn vrouw snel in verval raakte, omdat niemand van de familie Von Hatzfeld er meer wilde wonen.

Ruïne van Kasteel Weisweiler

Wolfgang Theobald Anton von Hatzfeld werd in Weisweiler geboren op 29 juni 1686. Evenals zijn beide broers Edmund en Anton koos Wolfgang voor een militaire carrière. In 1718 was hij opgeklommen tot Oberleutnant en in 1748 tot Generaal-Majoor van het Pruisische Regiment Leib Dragoners (infanterie). In 1725 had hij samen met zijn broers de eed van trouw afgelegd. De broers waren allemaal Reichgraf. In 1719 werd Wolfgang amtman van de regio Jülich, waarvan de Nederlandse naam Gulik is..

Wolfgang Theobald Anton von Hatzfeld was 26 jaar oud, toen hij op 15 januari 1716 in het huwelijksbootje stapte met Philippine Anna Sybille Elisabeth (Anna) van Haeften. Bij hun ondertrouw dan wel verloving maakte het paar de huwelijkse voorwaarden op. Uit die huwelijkse voorwaarden blijkt, dat Anna destijds de weduwe was van ene Ulrich Heinrich von Lybeck. De vermelding van hem in de huwelijkse voorwaarden van Wolfgang en Anna is het enige feit, dat over hem te vinden is.

Het huwelijk van Wolfgang von Hatzfeld met Anna van Haeften was niet de eerste verbintenis tussen beide families. De overgrootvader van Anna, Gerrit van Haeften die in 1629 in Bracht overleed, was getrouwd met Margaretha von Hatzfeld, die leefde van 1552 tot 1631.  Margaretha was in de zesde graag verwant aan Wolfgang. Ook zij overleed in Bracht. In de kerk in Bracht bevindt zich het graf van Gerrit en Margaretha.

In de huwelijkse voorwaarden die Anna en Wolfgang met elkaar sloten stond vermeld, dat Anna Vrouwe van Bourheim, Pesch, Grochau en Riegerdorf was en dat zij in haar huwelijk inbracht: Burcht Bourheim, Haus Pesch, die al haar eigendom waren. Ze bracht ook in wat ze verder nog van haar vader zou erven, waarbij haar moeder het vruchtgebruik zou behouden van de Pützfelder tiende en van de Heerlijkheden Grochau en Riegersdorf in Silezië. Wolfgang bracht slechts 500 Reichsthaler in en een rente die zijn ouders hem hadden toegezegd. Verder bepaalden Wolfgang en Anna, dat hun eventuele kinderen ieder een gelijk deel van hen zouden erven. Helaas, voor Anna en Wolfgang, hun huwelijk bleef kinderloos.. De akte met de huwelijkse voorwaarden werd medeondertekend door de ouders van Wolfgang, naast de nodige getuigen.

Het was duidelijk, dat de inbreng in de huwelijksgoederen van Anna veel omvangrijker was dan die van Wolfgang.. Dat is niet zo vreemd, Wolfgang was de derde in de rij van erfgenamen, terwijl Anna, die enig kind was, de enige erfgename van haar ouders was. Derhalve werd zijn na de dood van haar vader eigenaresse van al diens omvangrijke bezittingen.

Burg Bourheim

Philippine Anna Sybille Elisabeth was, zoals gezegd, het enige kind van Johan Heinrich Leo van Haeften, die cornet was in dienst van de Koning van Spanje en die in 1667 overleed, en van Gerhardine van Frankeshoven, die in 1688 haar laatste ademtocht uitblies. Anna is waarschijnlijk in 1690 geboren.

In 1733 liet Wolfgang Graf von Hatzfeld zijn testament opmaken, waarbij hij bepaalde, dat Anna na zijn dood 12.000 Reichsthaler zou erven. Omdat Anna geen kinderen had op te voeden, kon zij zich naar hartenlust bezighouden met tal van erfrechtelijke geschillen binnen de familie Von Hatzfeld.

De vader van Wolfgang, Adolf Alexander von Hatzfeld overleed in 1721. Twee jaar eerder had hij al een voorlopige erfdeling laten opmaken, waarbij het adellijke goed “De Hof van Guttekoven” bij Sittard toebedeeld werd aan Wolfgang. In 1722 ontstond er een conflict over deze toebedeling tussen Edmund von Hatzfeld, de oudste broer van Wolfgang, en Wolfgang en Anna. Kort na de dood van Wolfgang, kwamen Anna en haar zwager Edmund pas in 1748 tot overeenstemming:

'Sie verzichtet ihrerseits auf Ansprüche wegen einer Hälfte der Unterherrschaft Wachendorf sowie wegen der Hatzfeldtschen Güter überhaupt, d. h. einschließlich des Gutes Guttekoven, das von der Mannkammer zu Born zu Lehen geht.”

Het lijdt geen twijfel, dat bij deze overeenstemming een belangrijke rol heeft gespeeld het feit dat Anna geen kinderen had, waardoor het goed mogelijk niet in handen van de familie Von Hatzfeld zou blijven. Daarom werd het adellijke goed Guttekoven door het Hof aan zwager Edmund toegewezen.

Een andere keer was Anna nauw betrokken bij een kwestie over de nalatenschap van de grootouders van Wolfgang. Ook in dit geval stond ze tegenover de oudste broer van Wolfgang, die het ook niet eens was met de voorlopige erfdeling van zijn vaders nalatenschap uit 1719. Omdat het geschil over een bedrag van 2000 Reichsthaler ging, oordeelde het Hof in Düsseldorf, dat zij pas in actie zou komen bij geschillen over meer dan 5000 Reichsthaler. Nu moesten partijen het onderling zien te regelen.

Wolfgang Theobald Anton von Hatzfeld overleed op 16 juni 1747. Hij was toen 60 jaar oud. Uit de eerder genoemde juridische stukken blijkt, dat Anna haar man heeft overleefd, maar onbekend is wanneer er een einde kwam aan haar leven, in ieder geval na 1748.

 

Tiel, 17 oktober 2022