Genealogisch blog 686

Schoenmaker

Elke genealoog krijgt er, naar mijn mening, wel een keer mee te maken. En soms gebeurt het vaker, dat je van personen in je familiestamboon niet veel meer kunt achterhalen, dat de primaire gegevens. Maar ook daaraan kan nog wat ontbreken. Secundaire en tertiaire data vind je niet of nauwelijks, hoe intensief je speurtocht ook was. Blijkbaar leefden sommige mensen in het verleden zo onopvallend, dat er over hen nauwelijks gegevens zijn te vinden.

Zulke onopvallende figuren waren en zijn voor mij Anthonie Jacobus Welling en zijn echtgenote Wilhelmina Staveleu. Met heel veel moeite vond ik iets meer dan de primaire gegevens over hen. Waarom dan toch dit verhaal?, zal de lezer zich afvragen. Ik schrijf toch over Anthonie Jacobus Welling en Wilhelmina Staveleu om te laten zien, dat je als genealoog soms echt niet veel verder komt dan de primaire gegevens over personen, die niet eens zo lang geleden hebben geleefd. Een tweede reden van mij is altijd om de lezer te prikkelen. Mogelijk weet een lezer meer over deze personen en is die bereid die gegevens te delen. Twee weten nu eenmaal meer dan één.

Anthonie Jacobus (Anthonie) Welling kwam ter wereld op 2 december 1819, ’s morgens om 5.30 uur. Hij was een zoon van bakker Adrianus (Arie) Welling (1788-1850) en Barbara ter Maaten (1790-1843). Twee dagen later ging vader Adrie de geboorte van zijn eerste kind aangeven op het Stadhuis van Amersfoort. Daarbij waren Abraham Wijland en Hendrik Slot de getuigen. Na Anthonie kregen Arie en Barbara nog drie kinderen, van wie er één levenloos werd geboren. De andere twee waren een dochter die Hendrika Geertruida heette, en een zoon met de naam Gijsbert Johan. Deze beide kinderen haalden de leeftijd van 40 jaar niet.

De eerst volgende gegevens over Anthonie komen uit het Militieregister van Amersfoort. Uit deze gegevens kunnen we ons een beeld vormen van zijn fysieke verschijning. Hij had een lengte van 1 el, 6 palmen, 5 duimen en 3 strepen, ofwel hij was 1.73 m. lang. We moeten hierbij bedenken, dat zijn meting na 1820 is gedaan, dus na de invoering van het metrieke stelsel. In het metrieke stelsel is een el de lengte van 1 meter, een palm bedraagt 10 cm, een duim is gelijk aan 2,5 cm en een streep is een millimeter. Verder leert het Amersfoortse Militieregister ons, dat Anthonie een rond gezicht had met een spitse neus. Hij had bruine ogen en zijn haren en wenkbrauwen waren eveneens bruin van kleur. In het Militieregister staat niet vermeld bij welk onderdeel van het leger Anthonie werd ingedeeld.

Huwelijksakte Welling x Staveleu

Anthonie had geleerd voor schoenmaker, want dat beroep staat vermeld op de akte die is opgemaakt, toen hij in Leiden op 7 augustus 1845 zijn ja-woord gaf aan Wilhelmina Staveleu. Op het Stadhuis van Leiden waren bij de voltrekking van het huwelijk de getuigen Simon Honsbeek, Hendrik van Iterson, Andries van Straaten (een oom van Wilhelmina) en Derk van der Woerden. Niet bekent is hoe en waar Anthonie Wilhelmina heeft leren kennen. Zeker is, dat hij voor haar naar Leiden kwam. Het is mij niet bekend of er uit het huwelijk van Anthonie en Wilhelmina kinderen zijn voortgekomen. Ik ga ervan uit, dat hun huwelijk kinderloos is gebleven, omdat ik geen enkele nazaat van hen heb kunnen traceren.

Wilhelmina Staveleu werd geboren in Leiden op 25 augustus 1819. Haar ouders waren Johannes Staveleu en Gerritje van Straaten. Na Wilhelmina kregen haar ouders nog twaalf kinderen. De jongste kwam in 1843 ter wereld.

Van de achternaam van Wilhelmina komen verschillende schrijfwijzen voor: Staveleu, Stavleu en Stafleu. Zo ook van de achternaam van de moeder van Wilhelmina: Straaten, Straten en Stralen. De officiële spelling van het Nederlands werd pas in 1863 van kracht. Voor die tijd schreven gemeentelijke ambtenaren in aktes veelal op wat ze dachten te horen, vandaar de verschillende schrijfwijzen.

Na hun sluiting van hun huwelijk vestigden Anthonie en Wilhelmina zich in de Kleistraat in Leiden. Daar hebben ze een aantal jaren gewoond, voordat ze naar Hillegom verkasten. In 1854 keerden Anthonie en Wilhelmina terug naar Leiden en gingen in 1854 in de Galgstraat wonen. De laatste gedocumenteerde verhuizing vond plaats in januari 1890, toen Anthonie en Wilhelmina op het Bijleveldshof op nummer 6 gingen wonen.

Nog geen jaar later, om precies te zijn op 5 december 1891 om 8.00 uur kwam er een einde aan het leven van Anthonie Jacobus Welling. Twee dagen later werd zijn dood officieel aangegeven. Hij bereikte de leeftijd van 72 jaar. Op de akte van overlijden staat als zijn beroep turfdrager vermeld.

Wilhelmina Staveleu overleefde haar echtgenoot ruim vier jaar. Zij overleed op 76-jarige leeftijd in Leiden op 11 mei 1896. Haar heengaan werd op 12 mei 1896 genoteerd in het Leidse Overlijdensregister.

Ik daag de lezers van dit Genealogisch blog uit mij meer informatie te verschaffen over Anthonie Jacobus Welling en Wilhelmina Staveleu. De kleinste details zijn welkom.

 

Tiel, 5 maart 2023