Genealogisch blog 690

Berg-Revue

Enkele dagen geleden kwam ik de foto weer tegen op de site van Archief Eemland, toen ik aan het zoeken was naar nieuwe informatie over de familie Bosman uit Amersfoort, de familie van mijn moeder. Jaren geleden had ik die foto al eens gezien, geen bijzondere foto, maar wel een foto waar de oudste zus van mijn moeder op stond als revuemeisje. Mijn tante als speelster in een revue? Welke dan? En waarom werd die uitgevoerd? Nu was mijn nieuwsgierigheid wel geprikkeld.

Mijn tante behoorde, volgens het bijschrift bij de foto, tot de cast van de Berg-Revue, die geschreven was door de heer Kleine Staarman, die in het dagelijks leven ambtenaar was bij het Rijksopvoedingsgesticht aan de Utrechtseweg. In de revue, bestaande uit drie bedrijven, gaven de hoofdpersoon, boer Krelis en zijn vrouw Griet, als inwoners van het landelijke dorp Hoogland, hun commentaar op de gebeurtenissen in de grote stad Amersfoort. De rol van Griet werd door een man gespeeld.

St. Ansfriduskerk

De Berg-Revue werd in de jaren ’30 van de vorige eeuw, onder regie van dirigent J. Beckers, voor het voetlicht gebracht in het patronaatsgebouw aan de Tollenslaan, dat behoorde bij de Sint Ansfriduskerk, die aan de Jacob Catslaan ligt. Beckers was de dirigent van het mannen- en jongenskoor van de Sint Anfriduskerk, dat verantwoordelijk was voor de muzikale uitvoering van de revue. De algehele muzikale leiding was in handen van de heer J. Wielaart, een beroepsmuzikant. Voor een aantal uit te voeren volksdansen was de medewerking ingeroepen van de RK. Meisjesschool aan de Tollenslaan.

Natuurlijk had zo’n uitvoering als de Berg-Revue ook een geestelijk adviseur dringend nodig, dat was kapelaan Van Rijckevorsel. De revue moest natuurlijk wel voldoen aan de regels van de Katholieke Kerk. De revue was zo’n succes, dat de laatste serie voorstelling plaatsvond in het Grand Théâtre aan de Snouckaertlaan in het centrum van Amersfoort en in de Gemeentelijke Markthal. De opbrengsten van de revue kwamen ten goede aan het jeugdwerk van de St. Ansfridusparochie.

Cast van de Berg-Revue, onder de pijl Toos Bosman

De Berg-Revue werd opgevoerd in de jaren 1931-1935. Vaak trok de revue volle zalen. De Eembode van 29 november 1935 was van mening, dat er bij de première van de lustrumvoorstelling een kardinale fout gemaakt werd doordat de voorstelling veel te lang duurde, tot na middernacht! Wel roemde de krant de amusementswaarde van de revue. Net als in andere jaren, riepen de kranten op tijdig kaarten voor een van de voorstellingen aan te schaffen, want die waren in een mum van tijd uitverkocht.

De beschrijving van de bovenstaande foto vermeldt, dat Krelis en Griet uiteraard in het midden staan. De oudste zus van mijn moeder, Tootje Bosman genoemd, is het tweede meisje van links in de middelste rij, onder de pijl.

Tootje Bosman, kreeg bij haar geboorte op 24 augustus 1923 van haar ouders de namen Antonia Hendrika met de roepnaam Toos. Haar ouders, mijn grootouders van moederskant, waren Hendrikus Gregorius Bosman (1900-1972) en Gerarda Janssen (1895-1984). Na Toos kregen mijn grootouders nog zeven kinderen, mijn moeder, vier zoons en nog twee dochters. Toos kreeg van mijn grootouders, net als alle andere kinderen, een gedegen katholieke opvoeding. Zo deed ze op 12-jarige leeftijd ook haar Plechtige Communie. De onderstaande foto moet ter gelegenheid daarvan gemaakt zijn.

Plechtige Communie (?)

Na de lagere school ging Toos naar de MULO en toen ze die afgesloten had ging ze werken. Vaak hielp ze haar moeder in de bloemenwinkel, die mij grootouders tot in de jaren '50 van de vorige eeuw aan huis hadden. Toos bleek talent te hebben voor de bloemsierkunst. Vlak voor of tijdens de oorlog kreeg ze verkering met Matthieu van Berkel. Zeker is, dat ze tijdens de oorlog verkering met hem had, want mijn moeder schreef daar een paar keer over in haar dagboeken uit de oorlogsjaren.

Op 22-jarige leeftijd beloofde Toos eeuwige trouw aan haar verloofde de 24-jarige Matthieu Antonius Maria (Matthieu) van Berkel. Matthieu was een zoon van Antonius Hubertus Godefridus van Berkel en Maria Lavigera Lucia Agnes Agatha Anastacia Driessen. Matthieu kwam ter wereld in Amersfoort op 22 maart 1921. Hij was, na zijn opleiding, werkzaam bij Bronswerk in Amersfoort op de afdeling Personeelszaken, waarvan hij vele jaren later het hoofd werd. Bronswerk was in de jaren ’60 van de vorige eeuw met 1100 personeelsleden de grootste werkgever van Amersfoort.

Bij de sluiting van het burgerlijke huwelijk van Toos en Matthieu waren Johan Cornelis Maria Peereboom, een zwager van de bruidegom, en Albertus Hermanus Janssen, een neef van de bruid, de getuigen. Toos en Matthieu vestigden zich op de Prins Fredriklaan 6 in Amersfoort. Ik herinner me dat huis als heel groot met een enorme tuin met een schommel, waar ik enkele jaren later vanaf viel en mijn been brak.

Toos en Matthieu kregen zes kinderen. De oudste vijf kwamen in Amersfoort ter wereld, terwijl de jongste het eerste levenslicht zag in Bussum. In het najaar van 1954 verhuisden Toos en Matthieu met hun gezin van Amersfoort naar Huizerweg 112 in Bussum, Matthieu bleef echter wel in Amersfoort werken bij Bronswerk, dat later werd over genomen door Stork NV. Als personeelsfunctionaris organiseerde Matthieu zomers een kamp voor de werknemers van Bronswerk, aanvankelijk in Nederland, maar later in St. Gallenkirchen in Oostenrijk. Namens Bronswerk haalde Matthieu werkkrachten uit het buitenland, niet uit Italië of Spanje, ook niet uit Turkije of Marokko, maar van de Nederlandse Antillen. Voor zijn verdiensten werd hij in 1980 geëerd met een koninklijke onderscheiding.

Ik heb een aantal malen bij mijn tante en oom in Bussum gelogeerd. Een keer in de winter, toen de wateren net waren bevroren. Met mijn neef trok ik erop uit om te kijken of het ijs al betrouwbaar was. Natuurlijk niet! We zakten die middag een keer of zeven door het ijs met als gevolg natte kleren. Maar koud hadden we het niet, het was veel te spannend.

Koninklijke Onderscheiding

In Bussum werden Toos en Matthieu de pleegouders van een buurmeisje, van wie beide ouders waren overleden.

Toen de meeste kinderen waren uitgevlogen keerden Toos en Matthieu in 1976 terug naar de Leusderweg in Amersfoort. Op 5 mei 1982, Moederdag, gaf Toos haar gevoelens weer als moeder en oma tijdens een kerkdienst in de St. Ansfridus parochie. Ze maakte daarmee diepe indruk.

Moederdag

Antonia Hendrika Bosman overleed op 60-jarige leeftijd op 5 juni 1984 in Amersfoort, twee dagen na het overlijden van haar moeder, die de leeftijd van 88 jaar bereikte. De stoffelijke resten van Toos vonden hun laatste rustplaats op de Begraafplaats Rusthof op 8 juni 1984.

Matthieu Antonius Maria van Berkel bereikte de leeftijd van 81 jaar en stierf op 9 april 2002. Zijn lichaam werd begraven op Rusthof naast dat van zijn echtgenote.

 

Tiel, 19 maart 2023