Genealogisch blog 434

Naamsverandering

Toen Antonie Welling op 21 november 1838 met zijn Lena trouwde, heette zijn bruid voluit Helena Stil. Als haar achternaam kwam in diverse documenten ook Aren(t)s voor. Het duurde tot 22 augustus 1877 voordat de arrondisementsrechtbank van Utrecht een einde maakte aan alle verwarring. De arrondisementsrechtbank beval toen, dat in alle officiële akten, waarin Helena genoemd werd, in de marge de aantekening gemaakt moest worden, dat haar officiële achternaam Stil was en niet Aren(t)s. Daarop plaatsten de gemeentelijke ambtenaren van Amersfoort de betreffende aantekening op de huwelijksakte, de overlijdensakte van Antonie en op de geboorteakten van enkele van hun kinderen.Helena Aren(t)s Stil kwam ter wereld in Kampen in 1817. Zij was de dochter van de ongehuwde Neeltje Stil. Het was duidelijk, dat Helena of Lena later heel bewust koos voor de achternaam van haar moeder en beslist niet het patroniem van Arent, die kennelijk haar vader was, wilde gebruiken.

Huwelijksakte Welling x Stil

Toen Lena in 1938 in het huwelijk trad met Antonie Welling was zij 21 jaar oud. Antonie was 24 toen hij zijn ja-woord aan Lena gaf. Bij de huwelijksplechtigheid op het gemeentehuis van Amersfoort waren de getuigen Hermanus Hartemink van 1795, Otto van Keulen (geb. 1801), Peter van den Heul van 1804 en Peter Rietbergen, die in 1811 werd geboren. Drie van de vier getuigen waren collega’s van Antonie, dus ook wevers.

Toen Antonie, die van beroep eerst brugwachter en later wever was, met Lena trouwde, maakte hij als milicien deel uit van de Negende Afdeling Infanterie, die in garnizoen lag in Utrecht. Voor zijn huwelijk had hij een maand verlof gekregen. De kolonel-commandant van de Infanterie verklaarde, net als de ouders van Antonie en de moeder van Lena, geen bezwaar te hebben tegen het voorgenomen huwelijk van de geliefden. De aankondiging van het huwelijk had zowel in Kampen als in Utrecht op de gebruikelijke manier plaats gevonden. Tevens vermeldt de huwelijksakte, dat bruid en bruidegom hun dochter Engelina, geboren in Amersfoort op 16 augustus 1838 om 9.00 uur en van wie de geboorte de volgende dag, bij afwezigheid van de vader, door stadsvroedvrouw Anna Willemars werd aangegeven, als hun wettige kind erkennen. Tenslotte valt in de huwelijksakte te lezen, dat bruid en bruidegom, de moeder van de bruid en drie van de vier getuigen niet konden schrijven. De akte werd alleen ondertekend door de ouders van Antonie en door getuige Hermanus Hartemink.

Antonie was de vierde van de tien kinderen van Gijsbertus Welling (1782-1846) en Catharina Smit (1783-1849). Tot aan zijn huwelijk heeft Antonie in principe bij zijn ouders gewoond in de Slijkstraat in Amersfoort. De uitzondering was uiteraard de periode in 1838 dat hij deel uitmaakte van de Nationale Militie. Door zijn inschrijving daarvoor kunnen we ons een redelijk beeld vormen van het uiterlijk van Antonie.

Signalement Antonie Welling in registratie Nat. Militie

Het eerste, dat opvalt over het signalement van Antonie in de registratie voor de Nationale Militie is, dat in de linker kolom staat, dat hij te klein was. Verder had hij een rond gezicht en een breed voorhoofd. Zijn ogen waren grijs en zijn neus dik, zijn kin was rond en hij had lichtbruin haar. Hoewel hij te klein was, volgens de inschrijving, heeft hij wel gediend in Utrecht, zoals hiervoor vermeld.

Ik overdrijf niet als ik zeg, dat Antonie na zijn huwelijk een echt familiemens is geworden. Twintig keer was hij getuige bij geboorte- en overlijdensaangiften in de familie en bij huwelijksplechtigheden.

Na dochter Engelina kregen Antonie en Lena nog negen kinderen. In 1840 kwam zoon Hermanus Gijsbertus ter wereld. Helaas voor het jochie werd hij slechts tien jaar. Hij ging hemelen op 25 december 1850 om 3.30 uur. Het volgende kind was weer een zoon. Gijsbertus werd op 17 november 1842 om 20.00 uur geboren. Ook deze jongen bereikte slechts de leeftijd van 10 jaar. Na Gijsbertus werd Hendrikus geboren op 6 mei 1845. De volgende dag deed vader Antonie aangifte van zijn geboorte in het bijzijn van Hermanus Hartemink. Wanneer Hendrikus is overleden is mij niet bekend.

Het volgende kind van Antonie en Lena was weer een zoon: Arnoldus van 14 augustus 1847. Arnoldus werd kanonnier bij de Nationale Militie. Hij werd, echter, ook niet echt oud. Hij overleed op 35-jarige leeftijd in Harderwijk (in de kazerne) op 1 februari 1883.

Het volgende kind was een levenloos geboren zoon. Deze trieste gebeurtenis vond plaats op 27 januari 1852. Zoon Johannes van 14 augustus 1853 trouwde  op 4 mei 1892 in Utrecht met de uit Woudenberg afkomstige Cornelia Meerbeek, die toen 41 jaar was. Toen Johannes en Cornelia met elkaar in het huwelijk traden, hadden ze al een kind, dat ze dan ook bij de huwelijksplechtigheid erkenden als het hunne. Het was een zoon, die Antonius Johannes heette en al acht jaar oud was, toen zijn ouders elkaar het ja-woord gaven.  Antonius Johannes werd later schoenmaker, trouwde met Maria Fiegen in Harderwijk in 1909 en verwekte bij haar vijf kinderen.

Na Johannes kregen Antonie en Lena zoon Gijsbertus op 20 september 1856. Gijs verdiende de kost als tapijtwerker in Utrecht, waar hij ongehuwd overleed op 9 november 1884. Ook hij werd niet oud, slechts 28 jaar.

 

Overlijdensakte Gijsbertus Welling 1856

Het tiende en laatste kind van Antonie en Lena was wederom een zoon, die ze de naam Hermanus gaven. Het jongetje werd in Amersfoort geboren op 5 april 1859 ’s nachts om 1.00 uur. Bij de aangifte van zijn geboorte waren twee broers van zijn vader, t.w. Hendrik en Arnoldus, getuigen. Hermanus trouwde op 24 februari 1881 in Amersfoort met Christina Maria Schreuder, die uit Culemborg afkomstig was. Christina Maria kwam op 22 maart 1860 ter wereld, zij was een dochter van Cornelis Schreuder en Johanna Barbara Blijenberg. Het stel kreeg zes kinderen. Ook Hermanus was geen lang leven beschoren, hij overleed op 1 december 1891 in de leeftijd van 32 jaar. Twee jaar later hertrouwde Christina Maria met Cornelis Jacobus Jozef van Rijn, die in 1869 was geboren.

Burgerlijke Stand: Overleden Antonie Welling

Antonie zelf werd ook niet oud. Hij was 59 jaar, toen hij in de nacht naar 21 december 1872 overleed. De aangifte van zijn overlijden vond dezelfde 21^ste december plaats door zijn zoon Arnoldus. Op de akte van zijn overlijden stond nog eens nadrukkelijk vermeld:

“Bij vonnis van de arrondisementsrechtbank te Utrecht in dato den twee en twintigste Augustus achttien honderd zeven en zeventig is gelast de verbetering van nevenstaande akte en wel is die dat in plaats van de daarin voorkomende geslachtsnaam van den echtgenoote van de overledene, ARENDS, worde gesteld STIL.

Amersfoort 31 mei 1878.

De Ambtenaar van den Burgerlijke Stand”.

Lena overleefde haar echtgenoot bijna 20 jaar. Zes jaar na diens overlijden hertrouwde ze op 12 juni 1878 met Bernardus Rensen, die in Hoevelaken ter wereld kwam in 1811. Bernardus Rensen was weduwnaar van Cornelia Bakker, die in 1877 was overleden.

Tiel, 18 maart 2020