Van West-Friesland naar het Westland
Klaas Groot kwam ter wereld in Zwaag op 10 januari 1855. Hij was het achtste kind van Albert Groot (1819-1879) en Neeltje van Weel (1820-1880). Voor de geboorte van Klaas had moeder Neeltje al twee jongens gebaard die de naam Klaas kregen, maar die beiden op zeer jeugdige leeftijd waren overleden. Albert en Neeltje bleven de traditie trouw om na het overlijden van een kind het eerst volgende kind van hetzelfde geslacht dezelfde naam te geven als het overleden kind. Na Klaas schonk moeder Neeltje nog het leven aan vier kinderen, van wie er in ieder geval twee ook op jeugdige leeftijd zijn gestorven.
Klaas verdiende de kost als arbeider op een van de vele tuinderijen in West-Friesland. Hij was 27 jaar, toen hij in Grootebroek op 26 januari eeuwige trouw beloofde aan zijn geliefde Grietje Visje. Bij hun burgerlijke huwelijk waren de getuigen Andries Brugman, Hendrik Hendrikus Heeswijk, Pieter Smit en Pieter Pietersz Visje. Klaas en Grietje waren beiden van katholieken huize, daarom neem ik aan dat de kerkelijke inzegening van hun huwelijk op dezelfde dag plaats gevonden zal hebben of enkele dagen later. Grietje was een dochter van Pieter Visje en Marijtje Groot.
Nog geen jaar na de voltrekking van hun huwelijk werden Klaas en Grietje de ouders van dochter Neeltje, die op 15 december 1882 in Westwoud ter wereld kwam. Toen ze daarvoor de leeftijd had trad Neeltje in in de congregatie van de Arme Zusters van het Goddelijk Kind in Heemstede (Zusters van de Voorzienigheid). Deze congregatie werd in 1852 gesticht in Amsterdam door pastoor P.J. Hesseveld (1806-1859), de bisschop van Haarlem Mgr. F. J. van Vree en Mietje (zuster Theresia) Stroot. Neeltje nam de kloosternaam aan van Zuster Perpetua. Ze werkte in het basisonderwijs.
Marijtje van 2 januari 1885 was de tweede dochter van Klaas Groot en Grietje Visje. Over haar is weinig bekend. Toen het gezin van Klaas en Grietje verhuisd was naar Loosduinen deed zij de administratie van de tuinderij die haar broers in Loosduinen hadden. Zij woonde met haar ouders op het adres Julianastraat 17 in Loosduinen. Voor zover bekend is zij nooit getrouwd.
Loosduinen in 1869
Het volgende kind van Klaas en Grietje was dochter Maartje, die in Zwaag leefde van 23 maart 1887 tot 4 augustus 1889. Pieter van 23 maart 1889 was de oudste zoon van Klaas en Grietje. Hij kwam ter wereld in Zwaag. Pieter trouwde op 1 maart 1916 in Loosduinen met de toen 25-jarige Anna Jacoba Gerarda (Anna)van der Burg. Anna, geboren in Loosduinen op 8 januari 1891, was een dochter van Johannes Wilhelmus Quirinus van der Burg en Catharina Zuidwijk. Het paar kreeg 7 kinderen, van wie dochter Margaretha Maria Albertina in de periode van 21 juli 1931 tot 20 september 1934 bij haar grootouders heeft gewoond in de Julianastraat. Uit de beschikbare gegevens maak ik op, dat Pieter en Anna op 27 november 1970 betrokken zijn geraakt bij een aanrijding met een streekbus tussen Poeldijk en Monster. Het ongeluk was voor Anna direct fataal en Pieter overleed later die dag in een ziekenhuis in Delft. Beiden werden begraven in Poeldijk.
Dochter Maria Margaretha, die ter wereld kwam op 10 januari 1891 in Zwaag, was geen lang leven beschoren. Zij bereikte slechts de leeftijd van een jaar. Op 10 mei 1892 diende dochter Catharina zich aan. Toen zij daarvoor de leeftijd had trad ook Catharina in bij de Arme Zusters van het Goddelijk Kind in Heemstede onder de naam Zuster Geraldine. Ze ging werken als onderwijzeres. Ze overleed echter op 25 augustus 1919 in Heiloo. Ze bereikte de leeftijd van 27 jaar.
Met twee kloosterlingen had het katholieke gezin van Klaas Groot en Grietje Visje ruimschoots aan de verwachtingen van de katholieke kerk voldaan.
Twee jaar na de geboorte van dochter Catharina verhuisden Klaas Groot, Grietje Visje en hun gezin van West-Friesland naar Loosduinen in het Westland. Niet helemaal duidelijk is of Klaas in Loosduinen een eigen tuinderij begon of dat hij bij een tuinder in loondienst ging werken. Zeker is wel, dat twee zonen en dochter Marijtje op een gegeven moment wel een eigen tuinderij runden.
Tuinderij is Loosduinen
Loosduinen was op het einde van de 19e eeuw nog een zelfstandig tuindersdorp met een eigen groenteveiling. In de loop van de 20ste eeuw verdween de tuinbouw en werd Loosduinen geannexeerd door ’s Gravenhage om te voldoen aan de grote vraag naar woningen van de Hofstad.
In Loosduinen gaf moeder Grietje Visje nog het leven aan drie zonen. De eerste was Albertus Willibrordus die op 7 november 1894 rond 16.30 uur ter wereld kwam. Albertus vond ook werk in de tuinderij. Hij was 30 jaar oud, toen hij in ’s Gravenhage op 26 november 1924 huwde met Johanna Apolonia van Grieken. Johanna was een dochter van schipper Cornelis Thomas van Grieken en Adriana Pouw. Zij werd in Heemstede geboren op 14 oktober 1904. Het paar kreeg tien kinderen, van wie de jongste twee een tweeling vormden.
De volgende zoon van Klaas en Grietje kreeg de namen Simon Nicolaas. Hij werd geboren op 27 juli 1896 om 4.30 uur. Simon werd ook tuinder en woonde, voor zover bekend, zijn hele leven op het adres Julianastraat 17.
De jongste zoon van Klaas Groot en Grietje Visje zag het eerste levenslicht op 5 augustus 1898 en kreeg de namen Nicolaas Simon. Hij werd van beroep tuinder en timmerman. Toen hij 23 jaar oud was stapte Nicolaas in het huwelijksbootje met de 24-jarige Johanna Maria Hendrika Koot. Zij was een dochter van Johannes Nicolaas Koot en Jacoba Willemina Arensen. Nicolaas en Johanna kregen zeven kinderen, van wie de oudste levenloos werd geboren. Nicolaas Simon Groot overleed in Loosduinen op 9 augustus 1966. Hij werd 68 jaar oud. Zijn vrouw Johanna Maria Hendrika Koot blies in Loosduinen haar laatste ademtocht uit op 22 december 1987, zij was toen 90 jaar.
Gezinskaart Klaas Groot, ’s Gravenhage
Al schrijvende aan het bovenstaande gingen mijn gedachten steeds uit naar de TV-serie “De Glazen Stad”, geregisseerd door Willy van Hemert, die de NCRV in 1968 uitzond. Het verhaal van de serie gaat over de ontwikkelingen in een tuindersgezin, waar de problemen tussen de vader en zijn zonen steeds groter worden. Ook de naderende stedenbouw vormt een grote bedreiging voor het voortbestaan van het bedrijf.
Alle genoemde ingrediënten speelden ook toen Klaas Groot zijn bedrijf verplaatste van West-Friesland naar het Westland. Ook Klaas Groot heeft met zijn kinderen gesproken over zijn opvolging. Loosduinen verloor zijn zelfstandigheid en kostbare tuingrond werd in rap tempo opgeslokt door woningbouw.
Scene uit "De Glazen Stad"
Klaas Groot was nog maar 59 jaar, toen hij in Loosduinen overleed op 19 april 1914. Zijn echtgenote Grietje Visje overleefde hem 25 jaar. Aan haar leven kwam een einde op 31 mei 1939. De voormalige dienstbode overleed officieel in ’s Gravenhage.
Tiel, 20 december 2023
Geen opmerkingen:
Een reactie posten