Genealogisch blog 530

Zoon van de stamvader

In de rechter marge van mijn Genealogisch blog “Altijd Spannend” vertel ik, dat ik op verzoek van anderen (c.q. vrienden) genealogisch onderzoek doe naar de Amsterdamse, Joodse familie Koopman.

In dit Genealogisch blog staat een zoon van de stamvader van de familie Koopman centraal. Op basis van mijn onderzoek ben ik tot de conclusie gekomen, dat Mozes Isaac Koopman de stamvader is. Een eerdere voorvader heb ik niet kunnen vinden, al mag je aannemen, dat de vader van genoemde Mozes Isaac ene Isaac Koopman geweest moet zijn. Immers, bij de Joden is het gebruikelijk, dat de tweede naam van een kind een vernoeming/verwijzing is naar zijn vader.

Mozes Isaac Koopman werd in 1758 geboren in Amsterdam. In 1797 trad hij in het huwelijk met Marianne Levie Voerman, die in 1764 ter wereld kwam. Wonderlijk genoeg zijn van Marianne de ouders wel bekend, nl. Levie Hijman Voerman en Sara Abrahams Levie, die beiden rond 1740 het eerste levenslicht zagen.

Mozes Isaac, die als koopman de kost verdiende, en Marianne Levie kregen drie kinderen. Hun oudste was dochter Sara van 1797. Zij trouwde in 1821 met Alexander Salomon Moscoviter. Het paar werd ouders van zeven kinderen. Het tweede kind van Mozes Isaac en Marianne Levie was een zoon die ze de namen Levie Mozes gaven. Levie Mozes, geboren in 1804, trouwde in 1833 met Rebecca Moses Cohen, die twee kinderen baarde.

De tweede zoon van Mozes Isaac en Marianne Levie kreeg de namen Isaac Mozes, zijn roepnaam was Isaac. Isaac stapte op 4 augustus 1810 in deze wereld. Zowel van de geboortedatum van Isaac als van zijn datum van overlijden komen op Internet verschillende jaartallen voor. Ik hou mij aan de geboorte- en overlijdensdatum, zoals die vermeld staan in het Amsterdamse bevolkingsregister, ook al vermeldt dat register als zijn geboorte jaar zowel 1810 als 1811.

Lange Houtstraat 2-16, 1930, foto: Beeldbank Archief Amsterdam

Isaac was in 1821 getuige bij het huwelijk van zijn zus Sara met Alexander Salomon Moscoviter. Hij was in ieder geval tot 1830 werkzaam als sjouwerman, zoals vermeld op zijn huwelijksakte. Isaac trad op 21 april 1830 in Amsterdam in het huwelijk met de 19-jarige ventster Marianne Levie Samson. Bij het huwelijk waren de getuigen Mozes Abraham Brander, de vader van de bruid Levie Abraham Samson, Leendert Levie Tas en de vader van de bruidegom Mozes Isaac Koopman. De moeder van Marianne was Kaatje Abrahams. Het paar vestigde zich in de Lange Houtstraat op nummer 6. Het pand verwierf in later jaren enige bekendheid, omdat Loe Lap daar tot 1919 gewoond heeft. Vermoedelijk is Isaac door zijn huwelijk met Marianne, die al koopwaar aan de man bracht, ertoe overgegaan om van baan te veranderen en groenten te gaan verkopen.

Huwelijksakte Koopman x Samson 1830

Bij de voltrekking van haar huwelijk verklaarde Marianne, dat ze niet kon schrijven. Daarom heeft ze de betreffende akte niet ondertekend. Ook de handtekeningen van haar ouders ontbreken op de huwelijksakte, want ook zijn konden niet schrijven.

In de periode 1833-1845 kregen Isaac en Marianne zes kinderen, drie zonen en drie dochters. De oudste was Abraham van 30 juli 1833. Hij trad op 12 augustus 1857 in het huwelijk met Ester David Koningswinter. Abraham overleed op 12 mei 1918, na een verblijf van vijf jaar in het Nieuw Israëlitisch Ziekenhuis aan de Nieuwe Kerkstraat. Abraham en Ester hadden geen kinderen.

Tweede zoon Levie koos, als groentehandelaar, hetzelfde beroep als zijn vader. Hij gaf op 29 april 1857 zijn ja-woord aan de 26-jarige Eva Swaab, bij wie hij vier kinderen verwekte. Eva overleed echter op 22 juni 1879 aan waterzucht. Levie hertrouwde op 23 maart 1881 met de 35-jarige Frederika Victors, een dochter van David Samuel Victors en Saartje Samuel de Jager. Frederika was de weduwe van Benedictus Polak (geb. 1848), met wie zij trouwde in 1876. Levie en Frederika kregen in 1883 nog een zoon.

Na zoon Levie diende op 4 maart 1839 dochter Marianne zich aan. Zij gaf haar ja-woord op 26 oktober 1862 aan Salomon van Velzen in de sjoel in de Lange Houtstraat, twee huizen naast het ouderlijk huis. Het stel kreeg zes kinderen. Na het overlijden van Marianne op een onbekende datum hertrouwde Salomon op 6 februari 1884 met Dina Berghoff (1845-1924). Salomon blies in 1926 zijn laatste adem uit.

Als vierde kind van Isaac en Marianne kwam op 6 maart 1840 dochter Leentje ter wereld. Op 6 juni 1860 werd Simon Hartog Blits haar echtgenoot. Simon, geboren op 2 oktober 1836, was een zoon van Hartog Blits en Maria Salomon Stomp. Van beroep was hij koopman. Leentje en Simon waren de ouders van tien kinderen. Leentje overleed op 13 augustus 1886. Zij vond haar laatste rustplaats op de Joodse begraafplaats op Zeeburg in Amsterdam.

Leentje werd opgevolgd door Samuel, die op 10 december 1842 werd geboren. Op 21-jarige leeftijd huwde Samuel Rachel van West, de 21-jarige dochter van Levie Abraham van West en Judic Barend Visser. Uit dit huwelijk kwamen twee zonen voort. Samuel stierf in 1923 en werd in Diemen begraven. Aan het leven van Rachel van West kwam een jaar later een einde. Zij werd ook in Diemen ter aarde besteld.

Het zesde en laatste kind van Isaac en Marianne was dochter Catharina van 13 augustus 1845. Zij trouwde op 19 augustus 1863 met Wolf Sluijter, die toen 19 jaar oud was. Wolf was een zoon van Salomon Aron Sluijter en Judic Zwalf. Catharina en Wolf zetten tien kinderen op deze wereld. Na het overlijden van Wolf op 5 april 1884, ging Catharina het huwelijk aan met haar zwager Simon Hartog Blits op 12 december 1888. De zus van Catharina, Leentje, was op 13 augustus 1886 overleden.

Iets meer dan een jaar na de geboorte van haar jongste dochter overleed Marianne Levie Samson op 9 september 1846. Ze was toen 35 jaar oud. Na haar overlijden, hertrouwde Isaac Mozes Koopman op 24 oktober 1848 met de 31-jarige Roosje Levison, die op 19 november 1819 in Uithoorn was geboren als dochter van Mozes Levison en Cornelia Mecker. Bij Roosje verwekte Isaac nog vier kinderen.

De oudste was zoon Abraham van 2 december 1849. Hij was van beroep venter en trouwde op 24 november 1878 met Carolina Hacker, 28 jaar oud, in de synagoge op Rapenburg. Carolina overleed op 7 augustus 1890, Abraham hertrouwde op 31 mei 1893 met de 32-jarige Lea Cohen, die op 6 april 1861 in Amersfoort werd geboren als dochter van Jacob Asser Cohen en Dientje Spanjaard. Abraham en Lea kregen zeven kinderen. Abraham overleed in 1907, hij was toen 53 jaar. Aan het leven van Lea kwam een einde op 11 februari 1941. Zij werd begraven in Diemen.

Geboorteakte Hijman Koopman 1851

Het volgende kind van 24 november 1851 heette Hijman. Hij was 18 jaar toen hij op 2 november 1870 in het huwelijk trad met Mietje de Haas. Mietje werd geboren op 20 januari 1850 en was een dochter van Mozes Alexander de Haas en Esther Simon Premsela. Hijman en Mietje gaven het leven aan acht kinderen, die allen omkwamen in de gaskamers van Auschwitz.

Betje van 14 juni 1856 was het derde kind van Isaac Mozes Koopman en Roosje Levison. Betje stapte op 5 juni 1878 in het huwelijksbootje met Levie Kanes in de sjoel op Rapenburg. Hun burgerlijk huwelijk vond plaats op 8 november 1876. Betje werd moeder van negen kinderen. Levie Kanes kwam op 20 april 1857 ter wereld. Zijn ouders waren Jacob Mozes Kanes en Leentje Philip van Os. Levie overleed in 1927 en Betje op 19 januari 1942. Haar begrafenis vond plaats in Diemen.

Geboortakte Emanuel Koopman

Het vierde kind van Isaac en Roosje was zoon Emanuel van 18 mei 1862. Op 24-jarige leeftijd gaf Emanuel zijn ja-woord aan Schoontje Levij, die een dochter was van Salomon Philip Levij en Saartje Gast. Schoontje zag het eerste levenslicht op 19 juni 1860. Emanuel en Schoontje kregen negen kinderen, van wie er twee op jonge leeftijd stierven. De overigen werden allen vermoord in de concentratiekampen van de SS. Emanuel is niet zo oud geworden. Hij overleed op 5 juli 1912. Twee dagen later vond zijn begrafenis plaats op Zeeburg. Schoontje werd op 25 mei 1943 op transport gezet naar Sobibor, waar zij drie dagen later werd vergast.

Isaac Mozes Koopman overleed op 22 juni 1878, hij was toen 67 jaar oud. Als datum van zijn overlijden komt op Internet ook 30 juni 1886 voor. Deze datum is fout. Het Amsterdamse Bevolkingsregister uit die tijd bevestigt, dat zijn datum van overlijden 22 juni 1878 is.

De exacte overlijdensdatum van Roosje Levison is niet te achterhalen, maar afgaande op het Amsterdamse Bevolkingsregister moet dat in december 1883 geweest zijn.

 

Tiel, 10 april 2021