Genealogisch blog 534

Zonderlinge fotograaf

Petrus Adrianus van Haeften, die de roepnaam Piet had, was de oudste van de twee kinderen van notaris Petrus Adrianus Cornelis Mari van Haeften (1832-1908) en Henriëtte Diederika Koops (1838-1927). Over vader Petrus Adrianus Cornelis Mari van Haeften heb ik verteld in Genealogisch blog 189 van 3 mei 2017. In dat blog heb ik ook stil gestaan bij het leven van zoon Piet. In dit Genealogisch blog zal ik een aantal dingen uit het leven van Piet herhalen en aanvullen met nieuw gevonden gegevens. Ik heb in mijn Genealogische blogs al een paar keer laten weten, dat ik op een bepaald moment dacht alles te weten over de persoon over wie ik schreef, maar dat ik later vaak nieuwe informatie vond, soms op onverwachte plekken. Zo ook deze keer. In het Gemeentelijk Archief van Amsterdam blijkt veel werk van notariszoon Piet te vinden te zijn.

Geboorteakte van Petrus Adrianus van Haeften

Petrus Adrianus van Haeften kwam ter wereld op maandag 20 april 1874 om 16.00 uur in de ouderlijke woning. De bevalling werd geleid door de Zutphense huisarts dr. Ort, terwijl mevrouw Douwes voor het bakeren van de kleine Piet zorgdroeg. Twee dagen later deed vader Petrus op het Gemeentehuis aangifte van de geboorte van Piet. Daarbij waren Barnardus Wilhelmus Roenerus Stark, een medewerker van vader Petrus, en Johan Lucas Oldenampsen de getuigen. Op 14 juni 1874 ontving de kleine Piet het doopsel.

Vier jaar na de geboorte van Piet vond er in het gezin van de notaris weer uitbreiding plaats door de geboorte van dochter Diederika Johanna op 17 februari 1878. Moeder Diederika kreeg bij de bevalling hulp van dezelfde personen als bij de geboorte van Piet. De kleine Diederika werd in de hervormde kerk van Vorden pas op 9 juli 1878 gedoopt door Ds. Cordes.

Zijn schooltijd bracht Piet van 1885 -1891 door op een internaat in Brummen. Door die kostschoolopvoeding was hij voor zijn leven “verkreukeld”. Na zijn schooltijd ging Piet aan de slag bij het Kadaster. Van 1912 tot en met 1915 woonde hij op twee adressen in ’s Gravenhage. In 1916 keerde hij weer terug naar Vorden, waar hij zijn intrek nam bij zijn ouders en zus in villa “Bella Vista” aan de Zutphenseweg. De nooit getrouwde Piet heeft de rest van zijn leven in de villa gewoond. Zijn eveneens ongetrouwde zus heeft na het overlijden van hun ouders tot 1953 bij hem gewoond en verhuisde toen naar een ander adres in Vorden en later naar Bussum, waar ze op 12 april 1954 overleed.

Bella Vista, foto Ver. Oud Vorden

Piet heeft elf jaar alleen gewoond op Bella Vista, na het overlijden van zijn zus. Zijn vader liet het leven in 1908 en zijn moeder stierf in 1927. Piet had niet of nauwelijks contact met zijn dorpsgenoten. Kwam er een onbekende aan de deur voor een of andere collecte of inzameling, dan deed Piet niet open. Stond een bekende uit Vorden aan de deur, dan gebeurde het vaak, dat Piet de gast uitnodigde een glas wijn met hem te nuttigen om zijn eenzaamheid te verdrinken.

Piet had een grote verzameling pistolen en geweren. In het koetshuis van Bella Vista oefende hij vrijwel dagelijks op een schietschijf. In de villa lag altijd een geladen revolver klaar. Piet was als de dood voor inbrekers. Mocht er iemand ongenood binnenkomen, dan schroomde hij niet die voor zijn donder te schieten, zoals hij placht te zeggen.

Voor zijn verzameling wapens had de hoogbejaarde Piet na zijn dood geen gegadigde, totdat hij in de stationsrestauratie van Zutphen een jongeman ontmoette, die dezelfde hobby had. Aan hem vermaakte hij zijn verzameling wapens. Piet was een vredelievende man, die niet onverdienstelijk kon schilderen. Hij heeft verschillende schilderijen gemaakt. Van de planten en kruiden die in de tuin rond Bella Vista groeiden maakte hij allerlei zalven. De brandzalf die hij maakte was bekend in de wijde omtrek. Van heinde en verre wisten klanten de weg naar Bella Vista te vinden. Soms hoefde degene, die om de zalf kwam, daarvoor niet te betalen.

Piet was een van de eerste mensen in Vorden die een fototoestel had. In Vorden en omgeving heeft hij veel opnamen gemaakt. Hij legde bij voorkeur de natuur op de gevoelige plaat vast of werkende boerenmensen, die op het land bezig waren.

foto gemaakt door Piet van Haeften, foto Ver. Oud Vorden

Soms liet hij de mensen voor zijn lens poseren, zoals op bovenstaande foto. De foto’s die Piet maakte in Vorden en omgeving zijn tegenwoordig in het bezit van de Vereniging Oud Vorden.

Tot mijn verbazing bleken in de beeldbank van het Gemeentelijk Archief in Amsterdam ook een behoorlijk aantal foto’s voor te komen die door Piet gemaakt zijn. Hij heeft die foto’s bijna allemaal rond 1900 gemaakt, volgens het Gemeentelijk Archief. Ik neem aan, dat hij voor het maken van de foto’s destijds speciaal naar Amsterdam gereisd is. Hieronder beeld ik twee foto’s af, die Piet in Amsterdam heeft gemaakt.

Hotel l"Europe, foto Beeldbank Gem. Archief Amsterdam

Pont over het IJ vanaf Buiksloterweg, foto Beeldbank Gem Archief Amsterdam

Dat Piet een zonderling persoon was, bleek nog eens bij de invoering van de AOW in 1957. Hij weigerde het hem toekomende geld in ontvangst te nemen onder het motto:

“Ik heb er niet voor betaald, dus wil ik het ook niet hebben.”

Piet verkocht de villa Bella Vista in 1960 aan Jan Wouter Emsbroek met het recht dat hij er tot zijn dood mocht blijven wonen zonder huur te betalen.

In 1937 en 1941 maakte het jaarverslag van de gemeente Zutphen, waaronder Vorden viel, melding van twee giften van Piet aan de gemeente. In 1937 schonk hij de gemeente twaalf zilveren en gouden horloges en in 1941 een vuurstenen lansspits die hij gevonden had in de omgeving van Bella Vista.

Petrus Adrianus van Haeften overleed op 29 juni 1965 in Vorden. Zijn begrafenis vond plaats op 3 juli 1965. Bella Vista kwam daarna een tijdje leeg te staan en werd vervolgens verhuurd aan ene Frans Smit jr. en daaropvolgend aan Franse lassers, die meewerkten aan de aanleg van de gasleidingen om het pas in het Groningse Slochteren gevonden aardgas over Nederland te verspreiden.

 

Tiel 19 april 2021