Genealogisch blog 541

Cornelis Gualtherus van Haeften

Net als vijf van zijn broers beproefde Cornelis Gualtherus (Cornelis) zijn geluk in voormalig Nederlands-Indië. In de voormalige kolonie viel destijds voor de Nederlanders in korte tijd veel geld te verdienen in de handel, bij koloniale bedrijven of in het openbare bestuur.

Het fregat Anna Paulowna, foto NMI

Cornelis vertrok op 30 maart 1851 met het fregat “Anna Paulowna” uit Amsterdam. Een week later zette het schip, onder bevel van kapitein C. Jäger, van Texel koers richting Nederlands-Indië. Op 22 juli 1851 kwam de “Anna Paulowna” aan op de rede van Batavia. Voor Cornelis was dat nog niet het einde van zijn reis, want hij scheepte zich weer in naar zijn uiteindelijke bestemming het eiland Billiton (Belitung) tussen Sumatra en Borneo.

Cornelis Gualtherus van Haeften werd geboren in ’s Hertogenbosch op 11 maart 1828. Zijn ouders waren Adriaan van Haeften (1800-1860) en Maria Cornelia Hetterscheij (1796-1849). Cornelis was het vierde kind van Adriaan van Haeften en Maria Cornelia Hetterscheij. Na hem kwamen nog zeven kinderen ter wereld. De moeder van Cornelis overleed in 1849. Drie jaar later hertrouwde zijn vader met Margaretha Johanna Bouwina Abresch (1814-1862). Uit dit huwelijk kwamen nog eens vier kinderen voort. Dat maakte, dat vader Adriaan in totaal 15 kinderen heeft verwekt.

Cornelis Gualtherus van Haeften

Zoals al gezegd kwam Cornelis aan op Billiton in de zomer van 1851. Hij ging daar werken als administrateur in de tinmijnen van Z.K.H. Prins Hendrik (1820-1879). In 1854 dwongen problemen met zijn gezondheid Cornelis zijn functie op te geven, hij vertrok naar China met Tonco Modderman (1813-1858), die de Nederlandse consul in Canton was. Een jaar later keerde Cornelis terug naar Batavia, waar hij ging werken als boekhouder bij de Firma H.H. van Reynst & Vinju. Als procuratiehouder van dat bedrijf werd hij in 1858 overgeplaatst naar Soerabaja op Oost-Java. 

Akte van overlijden van Charlotte Maria Cornelia van Haeften

De overlijdensakte van hun dochter gaf aan, dat Cornelis in Soerabaja in het huwelijk is getreden met een vrouw die Saimah heette. Zij moet een inlandse geweest zijn, die op 12 december 1859 beviel van dochter Charlotte Maria Cornelia. Verder is er over haar niets bekend. Terug in Nederland trouwde Charlotte in 1885 met de luitenant Abel Jan Goustra, uit dit huwelijk is dochter Cornelia in 1886 geboren. Abel Jan Goustra is overleden in ’s Gravenhage op 20 november 1924. Charlotte Maria Cornelia van Haeften stierf ook in de Hofstad op 4 april 1936. Haar stoffelijke resten werden begraven op begraafplaats Oud Eik en Duin.

Cornelia Hendrica Johanna Ruyl

Cornelis Gualtherus van Haeften gaf, vermoedelijk na de dood van Saimah, zijn ja-woord aan Cornelia Hendrica Johanna (Cornelia) Ruyl in Soerabaja op 22 mei 1865. Cornelia kwam ter wereld in Batavia op 15 april 1846. Ze was derhalve 19 jaar oud, toen ze met Cornelis trouwde. Haar ouders waren Johannes Ruyl en Hendrika Koster.

Cornelis en Cornelia kregen vier kinderen, van wie tweede zoon Cornelis Gualtherus in Soerabaja overleed op 17 juni 1870, zes dagen na zijn geboorte. Het oudste kind van Cornelis en Cornelia was dochter Cornelie Caroline van 9 april 1866. Zij trouwde op 22-jarige leeftijd in Soerabaja met Jan Hendrik van Vloten, die toen 32 jaar was. Cornelie overleed in ’s Gravenhage in 1938 en Jan Hendrik was al in Aerdenhout in 1910 overleden.

Na Cornelie baarde moeder Cornelia een doodgeboren kind. Daarna werd op 23 september 1868 zoon Adriaan geboren. Adriaan trad 8 december 1898 in Rotterdam in het huwelijk met de 25-jarige Jacoba Johanna Gerritse. Het stel kreeg drie kinderen. Na het overlijden van Adriaan op 25 juni 1909 hertrouwde Jacoba Johanna met Wilhelmus Cornelis van Vlokhoven.

Het jongste kind van Cornelis en Cornelia was zoon Cornelis Hendrik Johan van Haeften van 15 januari 1872. In 1905 woonde Cornelis in ’s Gravenhage. Hij was ook met zijn ouders mee teruggekomen naar Nederland. In 1912 gaf hij zijn ja-woord aan Karoline Bermann. Uit dit huwelijk zijn twee zonen voortgekomen. Cornelis stierf in 1951 en Karoline in 1974.

Cornelia Hendrica Johanna Ruyl met haar kinderen

Cornelis Gualtherus van Haeften werd als vennoot in 1858 procuratiehouder van de firma Anemaet & Co in Soerabaja. Zijn medevennoot was J.A. van Delden. Het bedrijf was gevestigd in de Chinese Voorstraat. Het bedrijf exploiteerde op Java verscheidene suikerfabrieken en deed ook in bankzaken. Het moederbedrijf van de firma Anemaet & Co was het bedrijf Van Reynst & Vinju in Batavia.

In de periode 1880-1885 moeten Cornelis en Cornelia naar Nederland zijn teruggekeerd. In 1888 stond Cornelis in Rotterdam geregistreerd als bestuurder van de Maatschappij tot Exploitatie van de Suikerfabrieken Phaiton en Oléan op Java. Cornelis was pas 62 jaar, toen hij op 24 augustus 1892 in zijn woonhuis aan de Scheveningseweg 5 in ’s Gravenhage zijn laatste adem uitblies. Hij werd in “s Gravenhage ter aarde besteld. 

Overlijdensadvertentie van Jonkheer Cornelis Gualtherus van Haeften

Na de dood van haar man woonde Cornelia tot juli 1924 in ‘s Gravenhage. Ze heeft toen, met haar kinderen en zwagers de belangen behartigd van haar overleden man bij de verkoop van de erfpacht percelen landbouwgrond op Oost-Java, genaamd “Kali Sepandjang I, II en III”.

 In de zomer van 1924 verhuisde Cornelia voor een paar jaar naar het Franse Nice. Vlak voor haar vertrek naar Nice, op 13 mei 1924 veilde het Veilinghuis Fredrik Muller & Co. een aantal fraaie kostbaarheden (juwelen) uit de collectie van de douairière.

In 1929 moet Cornelia weer terug geweest zijn in ’s Gravenhage, ze betrok een woning in de Kanaalstraat op nummer 6, Daar overleed ze op 22 september 1929. Vier dagen later werd ze in de Hofstad begraven op de Algemene Begraafplaats.

Rouwadvertentie van huishoudeloijke hulp

Opvallend is, dat haar huishoudelijke hulp, mejuffrouw C. van Leeuwen, die kennelijk meeverhuisd was naar het Franse Nice, ter gelegenheid van het overlijden van Cornelia ook een rouwadvertentie plaatste in de krant. Daarin had ze het over:

“Mijne geliefde Mevrouw, welke ik 23 jaar in lief en leed ter zijde mocht staan.”

De band tussen Mevrouw en haar huishoudelijke hulp moet een bijzondere zijn geweest.

 

Tiel, 12 mei 2021