Genealogisch blog 544

 

Willemstraat 50 Utrecht

Kort geleden las ik het boek “Joodse Huizen 7”. In dat boek trof mij vooral het verhaal over de Bergstraat in Utrecht, omdat in dat verhaal zo treffend wordt beschreven hoe de vele Joden voor de oorlog in de Utrechtse Wijk C woonden en leefden. Vooral de passage over de geuren, die destijds in de straten hingen, trof mij bijzonder. Ik citeer:

“De Willemstraat is vast nog vervuld van geuren: de geur van vers gebakken brood bij Cohen, de geur van vers fruit bij Swaab, maar ook de geur van paardenvijgen.”

Trouwe lezers van mijn Genealogische blog weten, dat ik al vaker geschreven heb over Wijk C, omdat mijn vader daar na de oorlog zeer actief was met het regisseren van de voorstellingen van de volkstoneelgroep “Wijk C op de planken”.

Bij het verhaal in “Joodse Huizen 7” van Peter Boer trok ook de bijgevoegde foto van de Willemstraat mijn aandacht. Zou de groenteman rechts op de foto de zaak van Swaab zijn waar het fruit zo lekker rook?

Willemstraat in 1928, foto Volksbuurtmuseum

Of dat zo was konden ze me bij het Volksmuseum niet zeggen, omdat op de foto geen huisnummers zichtbaar zijn. Bovendien wisten ze van de Swaab in de Willemstraat niet meer dan dat hij koopman was. In welke waar hij handelde kon men mij niet vertellen. Ik moest zelf het raadsel oplossen door de bovenstaande foto te vergelijken met andere beschikbare foto’s van hetzelfde stuk Willemstraat. In de beeldbank van het Utrechts Archief trof ik twee foto’s aan, die me mogelijk zouden kunnen helpen een antwoord te vinden op mijn vraag. De eerste foto is een afbeelding uit 1975 van de huizen 50-52 in de Willemstraat. Elders vond ik nog een foto over de moderne Willemstraat anno 2020.

Willemstraat 50-52 in 1975, foto Utrechts Archief

Wanneer we beide bovenstaande foto’s met elkaar vergelijken dan valt op beide foto’s het timmerwerk boven de winkeletalage op, al is op de foto uit 1928 de etalageruit een stuk kleiner dan die op de foto uit 1975. Al zoekende in de beeldbank van het Utrechts Archief kwam ik de volgende foto tegen.

Willemstraat 54-56 in 1949, foto Utrechts Archief

Het Utrechts Archief vermeldt bij deze foto:

“Gezicht op de winkelpui van groentehandel F. Siebes (Willemstraat 54) te Utrecht; zittend voor de winkel "Zus" Siebes en haar dochter.”

Gegevens van het Volksbuurtmuseum leerden mij, dat op nummer 54 in de Willemstraat de winkel was van winkelier Simon Siebes en zijn vrouw Frederika Siebes-Swaab. Simon en Frederika hadden twee dochters Sara Maria Lamberta van 1924 en Leentje van 1927. Zou de winkel op naam van Frederika gestaan hebben?

De vraag drong zich op bij mij of er mogelijk in de jaren ’20 van de vorige eeuw twee groentehandelaren naast elkaar woonden in de Willemstraat. Mijn antwoord op deze vraag is eigenlijk eenvoudig: het lijkt er zeer waarschijnlijk op. Ik kom tot die conclusie door de bovenstaande foto’s met elkaar te vergelijken. Maar er is nog een ander argument. Frederika Siebes-Swaab was een jongere zus van Meijer Swaab, die destijds op nummer 50 woonde in de Willemstraat. De familie van Meijer en Frederika klitte nogal aan elkaar. Nathan Swaab, een broer van Meijer en Frederika, van 21 december 1889 woonde met vrouw en kinderen vlak in de buurt op het adres Waterstraat 29 boven en Leentje Swaab, de oudste dochter van Meijer woonde met haar man Alexander Cohen en met haar kinderen Elisabeth (1918) en Meijer (1922) op het adres Willemstraat 16 bis.

Meijer, Nathan en Frederika Swaab waren drie van de dertien kinderen van Joseph Swaab (1838-1921) en Leentje de Groote (1853-1914). Joseph, geboren in Amsterdam, en Leentje, geboren in Kampen, beloofden elkaar eeuwige trouw in Utrecht op 9 juli 1873. Voor Joseph was het zijn tweede huwelijk, eerder was hij in 1869 getrouwd met Vogeltje Achtsteribbe, die enkele jaren later overleed, terwijl er nog geen kinderen waren. Na het overlijden van Vogeltje was Joseph verhuisd naar Utrecht.

Meijer Swaab kwam ter wereld in Utrecht op 2 augustus 1877. Twee dagen later werd zijn geboorte op het Stadhuis aangegeven. Toen Meijer 20 jaar oud was, trad hij op 22 december 1897 in het huwelijk met de 19-jarige Heintje van Leeuwen. Bij die plechtigheid erkenden Meijer en Heintje hun al geboren dochtertje Leentje van 6 april 1896. Heintje werd geboren in Kampen in 1878, haar ouders waren Philip van Leeuwen en Esther de Groot.

Willemstraat 50, tegenwoordig

Rond 1904 gingen Meijer en Heintje in de Willemstraat wonen. Later verhuisden ze nog naar Kanaalstraat 56 bis. Het stel kreeg acht kinderen. Meijer overleed op 29 augustus 1934, hij was toen 57 jaar oud. Zijn stoffelijke resten werden begraven op de Joodse Begraafplaats aan het Zandpad.

Ruim een jaar later kwam er een einde aan het leven van Heintje van Leeuwen. Zij stierf op 10 december 1935. Zij werd bijgezet in het graf waarin zich al de stoffelijke resten van haar echtgenoot zich bevonden.

Overlijdensbericht Heintje van Leeuwen

Frederika Swaab werd geboren in Utrecht op 16 december 1891. Frederika werd in de dagelijkse omgang “Zus” genoemd. Hoewel zelf van Joodse huize, trad Frederika op 30-jarige leeftijd in het huwelijk met de katholieke Simon Siebes, die toen 28 jaar oud was. Simon zag het eerste levenslicht op 21 september 1893. Hij was een zoon van Jan George Siebes en Sara Maria Lamberta Martens.

Tot aan zijn huwelijk met Frederika woonde Simon op de Laan van Chartreuse. Na de voltrekking van hun huwelijk op 13 september 1922, woonden Simon en Frederika op de Willemstraat nr. 54-56, naast Meijer Swaab, de oudste broer van Frederika. Frederika en Simon waren ook uitbaters van een groetenhandel. Ze hadden de winkel op nr. 54 in de Willemstraat en hun woonhuis op nummer 56. Later zijn beide woningen samengetrokken tot een woning. Zoals al opgemerkt hadden Simon en Frederika twee dochters: Sara Maria Lamberta van 4 november 1924 overleed op 10 mei 2019, en Leentje, die in 1927 werd geboren, over wie mij verder niets bekend is.

Frederika overleefde de oorlog en overleed op 2 februari 1952, ze werd begraven op Kovelswade in Utrecht. Simon Siebes was 84 jaar oud, toen hij op 1 juni 1978 overleed. Ook hij werd begraven op Kovelswade.

 

Tiel 23 mei 2021