Genealogisch blog 588

Overledenen als huwelijksgetuigen

Ik heb in eerdere Genealogische blogs betoogd, dat de familie van mijn moeder, de familie Bosman, oorspronkelijk afkomstig was uit Beekbergen en omgeving. Beekbergen is een plaats op de Veluwe ten zuiden van Apeldoorn.

Het oudste lid van de familie Bosman die ik heb kunnen terugvinden was ene Hendrik Bosman, die op het einde van de 17^e eeuw al in Beekbergen woonde. Voor zover bekend had Hendrik een zoon, die Jan Hendriks Bosman heette. Van deze Jan Hendriks weten we als eerste een datum, en wel de datum van zijn begrafenis in Beekbergen, t.w. 19 januari 1739. Van de nazaten van Jan Hendriks weten we allengs meer en meer.

Zeker is, dat Jan Hendriks ten minste een zoon had, van wie niet bekend is wie zijn moeder was. Jan Hendriks noemde zijn zoon Hendrik Johannes Evers Bosman. Zoon Hendrik was vernoemd naar zijn grootvader van vaderszijde en naar zijn vader. Vermoedelijk duidt “Evers” op de naam van zijn grootvader van moederszijde. Kortheidshalve noem ik Hendrik Johannes Evers Bosman verder in dit verhaal gewoon Hendrik.

Oude dorpskerk van Beekbergen

Van Hendrik is relatief al veel bekend, maar niet wanneer hij geboren is. Hendrik trouwde in Beekbergen op 12 mei 1748 met Harmina Wouters. Hendrik en Harmina kregen vijf kinderen. De eerste twee kinderen vormden een tweeling, dochter Ekbertje Hendriks en zoon Evert Hendriks. De tweeling werd katholiek gedoopt op 29 juni 1949 in de kerk van Beekbergen. Zoon Evert overleed op 14 juli 1777. De datum van overlijden van Ekbertje is niet bekend.

Doopinschrijving van Ekbertje en Evert Bosman 1749

Of de zonen Jan Hendriks, die begraven werd op 12 november 1802, en Aart Hendriks, die ter aarde besteld werd op 19 augustus 1773, geboren zijn in de jaren tussen de geboorten van de tweeling en zoon Wolter, die het doopsel ontving op 11 juli 1751, is onduidelijk, maar het zou kunnen. Over Wolter, die met zes kinderen voor een flinke uitbreiding van de familie Bosman zorgde, heb ik geschreven in Genealogisch blog 98 van 26 september 2016

Hendrik Bosman was nauw betrokken bij gebeurtenissen van mensen uit zijn omgeving. In 1764 deed hij aangifte van het overlijden van Kunneken Hissink. Samen met Jan Klompenmaker was hij aangever van het heengaan van Maria Broekhuis.

Op 23 november 1760 sloeg voor Hendrik het noodlot toe, toen die middag om 16.00 uur echtgenote Harmina Wouters overleed. De stoffelijke resten van Harmina droegen Hendrik en de familieleden op 28 november 1760 naar de laatste rustplaats. Haar begrafenis vond plaats in de middag om 15.00 uur. Voor de ter aarde bestelling van het lichaam van Harmina moest twee gulden en twee stuivers betaald worden. Hendrik was bij machte om de vereiste twee gulden direct te betalen, de rest, zo liet hij weten, kwam later wel.

Voor Hendrik, die met vijf, nog jonge kinderen achterbleef, was het zaak zo spoedig mogelijk een nieuwe vrouw te vinden om zijn huishouden draaiende te houden. Die nieuwe vrouw vond hij in de persoon van Gerdina Buitenhuis, die de weduwe was van Hendrik Clopman. Omdat Gerdina afkomstig was uit Apeldoorn, was voor haar huwelijk attestatie daarvandaan nodig. Zo geschiedde. De voltrekking van het huwelijk van Hendrik en Gerdina vond plaats in de katholieke kerk van Beekbergen op 2 mei 1761, nog geen half jaar na het overlijden van de eerste vrouw van Hendrik.

Wie de gegevens omtrent het huwelijk van Hendrik en Gerdina opzoekt op archieven.nl kan makkelijk op het verkeerde been gezet worden. Op archieven.nl staan na de namen van de bruid en de bruidegom als getuigen e.a. vermeld Hermina Wouters en Hendrik Clopman. Daaruit zou je kunnen concluderen, dat Hermina Wouters en Hendrik Clopman de getuigen waren bij het huwelijk van Hendrik en Gerdina. Als dat zo zou zijn, dat waren overledenen getuigen geweest bij het huwelijk van Hendrik en Gerdina.

Wie wel eens gegevens uit DTB-boeken heeft ingevoerd in Mais-Flexis, het computerprogramma dat aan de basis staat van archieven.nl en wiewaswie.nl, weet, dat je bij een huwelijk ook eventuele eerdere partners van de echtelieden kunt invoeren. Kennelijk worden gegevens omtrent eerdere partners in archieven.nl weergegeven onder de vermelding van Getuigen e.a. Hermina Wouters was de eerdere echtgenote van Hendrik Bosman en Hendrik Clopman was de eerste echtgenoot van Gerdina Buitenhuis. Er is dus geen sprake van overledenen als getuigen.

Beekbergen in vroeger tijden

Uit het huwelijk van Hendrik Bosman en Gerdina Buitenhuis zijn nog vier kinderen voortgekomen. De oudste was zoon Jan, die op 31 januari 1762 het doopsel ontving. Verder is mij over Jan niets bekend. Het volgende kind werd op 14 januari 1764 levenloos geboren. Het derde kind was dochter Rachel Hendriks, die gedoopt werd op 17 november 1765. Het jongste kind van Hendrik en Gerdina was dochter Gerritje Hendriks. Zij ontving op 17 april 1768 het doopsel. In 1791 trouwde zij met Aart Beekman en werd moeder van vier kinderen, drie zonen en een dochter. Gerritje overleed op 5 oktober 1851 in Beekbergen.

Aan het huwelijk van Hendrik Johannes Evers Bosman en Gerdina Buitenhuis kwam met het overlijden van eerstgenoemde een einde op 8 juli 1788. Steven Kruitbos deed aangifte van het heengaan van Hendrik, wiens stoffelijke resten op 11 juli 1788 hun laatste rustplaats vonden in Beekbergen.

Gerdina Buitenhuis overleefde haar man een kleine tien jaar. Vlak voor haar overlijden was zij nog doopgetuige voor haar kleinzoon Peter Beekman, een zoon van haar dochter Gerritje. Gerdina stierf in 1791 en haar lichaam werd ter aarde besteld eveneens in Beekbergen op 10 augustus 1791.

 

Tiel, 2 december 2021