Jacob Swaab
Schrijven over Jacob Swaab, die op 2 december 1880 geboren werd in Amsterdam, is enigszins een hachelijke zaak, omdat er in feite weinig gegevens over hem bekend zijn. De site Joodsmonument vermeldt over hem zijn geboorte- en sterfdatum en dat zijn dochter Anna getrouwd is geweest met Abraham Kokernoot. Deze twee zijn ook door de nazi’s vermoord.
In het Stadsarchief van Amsterdam komt de naam Jacob Swaab eigenlijk alleen voor in het militieregister. Daardoor weten we, dat hij een lengte had van 1.62 m., grijze ogen en asblond haar. Hij had geen verdere bijzondere kenmerken en werd tot de dienst toegewezen. Maar onduidelijk is of hij gediend heeft en zo ja, bij welk onderdeel van de krijgsmacht. Wel staat nog vermeld, dat hij van beroep bakker was.
In het Amsterdamse Archief komt Jacob nog een keer voor in het Bevolkingsregister, waarin wordt vermeld, dat hij vlak na zijn geboorte bij zijn ouders in de Kerkstraat woonde.
 |
|
Jacob Swaab |
Het Joodsmonument laat ons weten, dat Jacob in Auschwitz werd vermoord op 20 augustus 1942. Hij werd vanuit de Dossinkazerne in Mechelen naar Auschwitz gestuurd. Redenen om naar hem te zoeken in het Arolsen Archiv. Maar ook daar is niets van hem te vinden.
Ik was op andere bronnen aangewezen om iets over Jacob te weten te komen. Of het moest mogelijk zijn om via een omweg zijn levensloop te herleiden. Over zijn dochter Anna, die op 8 maart 1913 in Amsterdam werd geboren laat Joodsmonument weten, dat zij van beroep borduurster was. Zij was getrouwd met Abraham Kokernoot, een zoon van Jacob Kokernoot en Mietje Fransman. Abraham kwam op 24 april 1912 in Amsterdam ter wereld. Zowel Anna als Abraham vermoordden de nazi’s in Sobibor. Anna op 28 mei 1943 en Abraham op 23 april 1943.
Ik was dus geheel aangewezen op gegevens van Jacob Swaab die genoemd worden in verschillende stambomen op het Internet. Gegevens die verder niet te verifiëren zijn, maar we moeten het ermee doen.
Jacob trouwde op 21-jarige leeftijd in Amsterdam op 5 maart 1902 met de twee jaar oudere Sellij Jacobs, een gegeven, dat bevestigd wordt door de site wiewaswie.nl. Sellij was een dochter van Jesaia Jacobs en Sara van Praag. Zij kwam ter wereld op 11 april 1878 in Amsterdam. Over haar leven is mij verder niets bekend. De ouders van Jacob waren Samuel Swaab (1855-1930) en Mietje Papagaai (1858-1931). Jacob was de tweede zoon van Samuel en Mietje, die nog 15 andere kinderen kregen.
Naar verluidt kregen Jacob en Sellij negen kinderen, die allen in Amsterdam werden geboren. De eerste twee zonen, Samuel en Jacques genaamd, overleden op jonge leeftijd. Derde zoon Samuel van 25 juli 1905 overleefde de oorlog en overleed in 1986. Hij was twee keer getrouwd. Over dochter Anna heb ik hierboven al het een en ander verteld. Van de overige vijf kinderen, vier jongens en een meisje, weten we, dat zij tussen 1908 en 1922 in Amsterdam geboren zijn. Meer informatie heb ik over hen vooralsnog jammer genoeg niet kunnen vinden.
Omdat Jacob als los werkman en sjouwer te weinig verdiende om zo veel monden te vullen, liet hij zich omscholen tot diamantslijper. Maar vreemd genoeg ook in de archief van de diamantbewerkers vakbond is zijn naam niet te vinden.
 |
|
Diamantindustrie in Antwerpen |
In 1928 verhuisde Jacob met zijn gezin van Amsterdam naar Antwerpen, toen het epicentrum van de diamantindustrie. In Antwerpen werden de diamantbewerkers beter betaald dan in Amsterdam. Jacob en de zijnen kwamen terecht in de Leeuwerikstraat in de stad aan de Schelde.
Dat Jacob is Antwerpen woonde is de verklaring voor het feit, dat de nazi’s hem in 1942 vanuit de Dossinkazerne in Mechelen op transport zetten naar Auschwitz, waar hij werd vermoord.
Tiel, 27 juni 2023