Genealogisch blog 393

Postuum eerbetoon

In Genealogisch blog 209 van 4 augustus 2017 heb ik uitvoerig verteld over mijn oom Bert Wunderink, de vrouw van mijn tante Noortje Welling. In dat verhaal vermeldde ik terloops, dat Bert in de jaren ’50 van de vorige eeuw strips heeft getekend voor kranten.Ik wist toen nog niet hoe die strips heetten en in welke krant ze werden gepubliceerd.

Niet zo gek lang geleden kreeg ik van een lezer van mijn Genealogisch blog een reactie op dat verhaal over Bert Wunderink. Hij wist mij te vertellen in welke krant Bert zijn strip had gepubliceerd en hoe die heette. Kijk maar op Delpher, werd mij aangeraden. En dat deed ik dus.

De strip had als titel “Bram en Sijm en de bende van Zwarte Dolf” en ging over twee journalisten, die in aanraking kwamen met de bende van Zwarte Dolf. De strip werd in 1953 in verschillende kranten opgenomen, zoals het Noordhollands Dagblad. Het verschijnen van de strip had ook iets te maken met de Watersnoodramp van 1953.

De strip Bram en Sijm en de bende van Zwarte Dolf door Bert Wunderink

Deze lezer vertelde mij in een mailtje, dat hij mijn Genealogischge blogs over Bert Wunderink en zijn vrouw Noortje Welling door gestuurd had naar iemand anders, die ook zeer geïnteresseerd was in het werk van Bert en vooral in zijn strip.

Hedenmorgen ontving ik het bericht, dat een korte biografie over Bert is opgenomen op de website “Lambiek comiclopedia”, ’s werelds grootste database met biografieën van stripschrijvers van over de hele wereld, die begonnen werd door Kees Kousemaker (1942-2010) in de Amsterdamse Kerkstraat 104 en tegenwoordig gevestigd in de Koningsstraat op nummer 27.

Ik beschouw de opname van de biografie over Bert, die grotendeels gebaseerd is op gegevens die van mij afkomstig zijn, als een postuum eerbetoon aan hem. Een erkenning van zijn werk als striptekenaar en -schrijver, maar ook van zijn andere werk zoals schilderijen en etsen. Bert zelf zou erom glimlachen, hij hield – bescheiden als hij was – niet zo van uiterlijk vertoon.

Ik vind het jammer, dat ik niet weet waar al het werk van Bert terecht is gekomen na zijn overlijden. Eigenlijk ben ik van mening, dat het in een museum zou thuis horen, zodat iedereen daarvan kan genieten.

Tiel 8 oktober 2019

Genealogisch blog 209

Lieve man

Bert Wunderink was in het eerste team van handbalvereniging “Amersfoort” één van de dragende spelers, die door tegenstanders gevreesd werd om zijn harde schoten op doel. Kon hij een keer niet spelen om wat voor reden ook, dan deed zijn afwezigheid zich gevoelig gelden, zoals Het Amersfoortsch Dagblad van 4 november 1940 schreef. Bert voetbalde ook wel eens. Hij speelde ooit samen met mijn vader in het journalistenelftal van Amersfoort.

Bert Wunderink was mijn oom, getrouwd met Noortje Welling, de jongste zus van mijn vader. Ik schreef al eerder iets over hem in de Genealogische bloggen 27 en 77. Bert werd op 12 september 1923 in Amersfoort geboren als zoon van Albertus Jan Hendrik Wunderink en Zina Hermina Post. Over de jeugd van Bert is mij weinig meer bekend, dan dat hij een fanatieke handballer was en graag tekende en schilderde. Pas na de oorlog kwam Bert meer en meer in beeld.

Hij regisseerde in 1951 de uitvoering, door leerlingen van het Johan van Oldenbarnevelt Gymnasium, van het toneelstuk “You never can tell” van G.B. Shaw. Het stuk werd opgevoerd op de tweede avond van de festiviteiten t.g.v. het 575-jarig bestaan van de school. Voor het programmaboekje schreef Bert ook een inleiding op het stuk.

Regisseur Bert Wunderink

De pers sprak er lovend over, dat Bert het stuk tot volle rijpheid had weten te brengen door de verschillende rollen harmonisch op elkaar af te stemmen. Zijn liefde voor toneel gaf Bert een makkelijke ingang bij de familie van zijn aanstaande. In huize Welling draaide alles om toneel. Na enkele jaren verkering trad Bert op 3 augustus1953 voor de wet in het huwelijk met Eleonora Elisabeth Maria (Noortje) Welling. Om met Noortje ook voor de kerk op Het Zand te kunnen trouwen was de tot dan toe buitenkerkelijke Bert katholiek geworden. Het was in die jaren ondenkbaar, dat een katholiek kon trouwen met een niet-katholiek. Dat kon alleen als de niet-katholiek zich zou bekeren tot het katholicisme.

Kerkelijke inzegening huwelijk Bert en Noor Wunderink-Welling

In 1955 schreef “Ons Leekenspel” een wedstrijd uit voor het schrijven van een toneelstuk ter gelegenheid van het 10-jarig bevrijdingsfeest. Een eenakter van de hand van Bert viel in de prijzen. Van tekenen en schilderen konden Noor en Bert niet leven. Daarom ging Bert de journalistiek in. Korte tijd in Amersfoort, daarna in Tilburg en tenslotte in Eindhoven bij Het Brabantsdagblad, waar hij deel uitmaakte van de kunstredactie. Hij werkte bij voorkeur in de nachtdienst. Hij schreef recensies over tentoonstellingen, toneel e.d. Voor de krant maakte hij ook een humoristische strip.

De eerste woning van Noortje en Bert in Eindhoven was een bovenhuis in de St. Leonardusstraat. Hun volgende huis was een benedenwoning in de St. Adrianusstraat met een enorme tuin. Noor was gek op tuinieren. Vanuit de St. Adrianusstraat verhuisden Noor en Bert naar de 1^e Wilakkerstraat en vandaar tenslotte naar de St. Servaasweg aan het plein naast de kerk. Steeds een betere en grotere woning, waarin Bert tenslotte zijn eigen atelier had om te schilderen en te etsen.

Tekening die Bert maakte voor mijn eerste verjaardag

Bert was eigenlijk in hart en nieren kunstschilder, tekenaar en etser, kortom: kunstenaar. Ter gelegenheid van mijn eerste verjaardag maakte hij een tekening voor mij, die ik nog steeds in mijn bezit heb. In 1956 schilderde Bert een portret van mij, een verjaardagscadeau voor mijn vader. Tijdens de vakantie dat jaar in Eindhoven heb ik daarvoor vele uren moeten poseren. Stilzitten was niet mijn sterkste kant.

Portret van mij door Bert Wunderink

Werk van Bert werd op verschillende tentoonstellingen geëxposeerd, bijv. in Eindhoven in Restaurant du Theatre in 1978. Op latere leeftijd schilderde en tekende Bert nauwelijks meer, hij ging zich helemaal toeleggen op etsen. Eind jaren ’80 van de vorige eeuw heeft hij in een Amsterdamse galerie eens een expositie gehad van zijn humoristische etsen, die door vriend André van den Heuvel werd geopend. Later bleek, dat Bert door de galeriehouder zakelijk behoorlijk bij de neus genomen was. Er zou niets verkocht zijn, maar dat bleek toch anders te liggen. Bert was helemaal niet zakelijk, hij wilde kunst maken, vooral humorvolle kunst. Hij zag zichzelf als de clown, die de mensen aan het lachen wilde maken. Hij beschikte over een enorme mimiek in zijn gezicht. Als kind moesten we altijd vreselijk lachen, wanneer hij het rechterdeel van zijn bovenlip in een halve cirkel optrok.

Bert als clown, ets

Bert was een lieve, zachtaardige man, altijd erop uit het een ander aangenaam te maken. Wanneer mijn broer Jules en ik in Eindhoven logeerde, was niets hem te dol om het ons naar de zin te maken. Al heel vroeg huurden Bert en Noortje in de winterperiode een huisje bij de Lommerbergen in Reuver. De ouders van Noortje en haar zus Nel waren daar met Kerstmis altijd vaste gast. Noortje pakte dan met het kerstdiner enorm uit. Het paste geheel in het karakter van Bert het huisje gratis ter beschikking te stellen aan mensen die moeilijke tijden doormaakten. 

Altijd oog en oor voor een ander

Zo was het voor Bert ook geen punt mijn broer Jules enkele jaren in huis te nemen om hem door de middelbare school te begeleiden. Toen mijn broer de situatie onhoudbaar maakte ging hij enkele maanden terug naar huis. Maar Bert zou Bert niet zijn, als hij hem daarna niet weer geruime tijd in zijn huis opnam, en sterker nog, voor hem werk vond als leerling-journalist bij het Brabantsdagblad.

Aan één ding had Bert een grote hekel: autorijden. Hij deed het, omdat hij daardoor ergens kon komen. Omdat hij autorijden maar niks vond, kende hij de weg in het land slecht. Was een route eenmaal bekend, dan legde hij die vlot af, maar op een onbekende route verdwaalde hij nogal eens met als gevolg dat hij veel te laat op de plaats van bestemming aankwam . Het liefst maakte Bert gebruik van de fiets of de trein, Graag ging hij met Noortje met de trein naar Frankrijk voor een welverdiende vakantie.

  Bert Wunderink, 1971

In 1992 werd Noortje ziek en moest opgenomen worden. Toen de diagnose kanker luidde, wist Bert dat de afloop fataal zou zijn. Noortje overleed op 12 januari 1993 in het ziekenhuis in Veldhoven. Vier dagen later vond in Helmond de crematie plaats. Bert bleef helemaal alleen achter. Het doek was gevallen, geen applaus meer, zoals hij schreef op het bidprentje ter ere van Noortje.

De wereld van Bert was een flink stuk leger geworden. Etsen maken deed hij nauwelijks meer. We bezochten hem nog een paar keer.  Je kon hem geen groter genoegen doen dan een wandeling met hem maken over de Strabrechtse Heide en daarna chinees eten bij zijn favoriete Chinese restaurant aan de Leendertseweg in Eindhoven. Voor Bert altijd ossenhaas in pikante saus met cashew noten.

Bert overleed op 9 augustus 2003.

Tiel, 4 augustus 2017