Twee dwangarbeiders
In Genealogisch blog 141 van 15 januari 2017 heb ik een monument opgericht voor de mannen uit mijn stambomen die tijdens de Tweede Wereldoorlog in Duitsland dwangarbeid moesten verrichten. In dat verhaal heb ik destijds van enkelen slechts hun namen genoemd, omdat ik van hen niet veel meer wist dan dat.
Inmiddels zijn mij van enkelen van hen meer gegevens bekend, waardoor het mogelijk is de spotlights in dit verhaal op twee van hen te richten. Het gaat over Egbertus Herman van Haeften en Hendrikus van Haeften, die we gemakshalve achterneven van elkaar zouden kunnen noemen, hoewel ze dat niet echt van elkaar zijn. Ze zijn in de zevende graad aan elkaar verwant, dat wil zeggen dat we bij de een drie generaties en bij de ander vier generaties terug moeten om de gemeenschappelijk voorouders te vinden. Dat waren Jacob van Haeften (1813-1860) en Johanna Catharina Enninks (1811-1873).
Egbertus Herman van Haeften
Egbertus Herman van Haeften kwam in Amsterdam ter wereld op 4 april 1922. Zijn ouders waren Jacobus Cornelis van Haeften (1891-1973) en Elisabeth Helena Widman (1892-1960). Egbertus was de jongste in het gezin. Hij had nog twee oudere broers.
Egbertus verdiende zijn brood in de metaalindustrie als draaier en machinebankwerker. Hij was een keurige jongeman, die op 6 juli 1941 bij de politie in Amsterdam aangifte deed van het verlies van zijn distributiestamkaart, die hij waarschijnlijk in Leiden had verloren. Hij had toen al een zekere hang naar Leiden en omgeving. Een vrouw? Werk?
Egbertus vertrok op 28 juli 1943 als dwangarbeider nr. NL-SAA 7425744 naar Breslau in Duitsland om daar in de Duitse oorlogsindustrie te gaan werken. Om in Duitsland te kunnen werken moest hij bij de Gemeente Amsterdam een paspoort aanvragen. In de periode dat de Duitsers hem uitbuitte als dwangarbeider verbleef hij in Breslau in een woning aan de Tauentzienplatz. Breslau ligt in Neder-Silezië, in Polen dus. De Poolse naam van de stad is tegenwoordig Wroclaw. In september 1943 keerde Egbertus terug naar huis.
Na de oorlog ging hij werken op vliegkamp Valkenburg bij Katwijk en vestigde zich in de regio. Hij trouwde en kreeg een zoon en, later, kleinkinderen.
Overlijdensbericht Egbertus Herman van Haeften
Egbertus Herman van Haeften overleed in Katwijk a/d Rijn na een lang ziekbed op 27 december 1983. Zijn stoffelijke resten werden drie dagen later in Crematorium Ockenburgh in ’s Gravenhage gecremeerd.
Hendrikus van Haeften werd in Amsterdam geboren op 25 december 1923. Hij was een zoon van Johannes Martinus van Haeften (1886-1964) en Maria Luising (1886-1964). Hendrikus was het elfde van de dertien kinderen van Johannes Martinus en Maria. Hendrikus had zeven oudere broers en twee jongere, van wie er een maar één jaar werd, en twee oudere zussen.
Hendrikus van Haeften
Hendrikus trad als 19-jarige op 29 juli 1943 in Amsterdam in het huwelijk met Wilhelmina Magdalena Verheijen. Wilhelmina kwam ter wereld op 2 maart 1924. Haar ouders waren Hendrik Verheijen en Wilhelmina Magdalena Bleij. Of Hendrikus en Wilhelmina kinderen hebben gekregen is mij niet bekend. Het stel woonde op driehoog in de Palmstraat op nummer 75 in Amsterdam.
Hendrikus was nauwelijks een week getrouwd, toen hij als dwangarbeider NL SAA 7425358 van 4 augustus 1943 tot 16 september 1943 in Berlijn in de Wiebestrasse 12 moest gaan werken bij Frigidaire GmbH. Om daarheen te kunnen reizen moest hij een paspoort aanvragen bij de Gemeente Amsterdam. In Duitsland kreeg Hendrikus fl. 16,20 per week betaald voor zijn werk. Dat bedrag werd via het Gewestelijk Arbeidsbureau Amsterdam uitbetaald aan zijn echtgenote. Bij zijn vertrek naar Duitsland kreeg Hendrikus een kledingvoorschot van fl. 30,00 en fl. 4,00 verteringsgeld.
Kaart Gewestelijk Arbeidsbureau Hendrikus van Haeften
Op 11 november 1943 ging Hendrikus met tram lijn 24 ergens heen. De conducteur van de tram verdacht hem ervan, dat hij zonder te betalen op de tram gesprongen was en nam hem mee naar het politiebureau aan de Singel. Na een goed gesprek met de dienstdoende agenten werd Hendrikus heen gezonden. Hij kon de politie ervan overtuigen, dat hij weldegelijk voor de rit had betaald.
Na de oorlog stond Hendrikus geregistreerd als caféhouder en taxichauffeur. In 1983 verhuisden Hendrikus en Wilhelmina van Amsterdam naar Almere.
Ik heb nog nergens kunnen vinden wanneer Hendrikus van Haeften en Wilhelmina Magdalena Verheijen zijn overleden. Mogelijk kan een lezer mij aan die gegevens helpen.
Tiel, 28 oktober 2023