Genealogisch blog 751

 

Te klein

Philip Simon (Philip) Swaab was een klein mannetje. Toen hij met zijn ouders van Lienden in de Betuwe was verhuisd naar Amsterdam, kreeg hij de oproep voor de keuring voor de militaire dienst. De keuringsofficieren waren gauw met hem klaar. Zonder zijn lengte te bepalen konden ze al zien, dat hij te klein was voor de dienst. Aldus noteerden ze in het keuringsregister, Philip hoefde niet in dienst.

Philip zag het eerste levenslicht in Lienden op 4 maart 1834. Zijn ouders waren slachter Simon Philip Swaab (1798-1860) en Daatje Reens (1802-1892), die na Philip nog twee dochters kregen die ze Jeanette (*1842) en Rosette (*1844) noemden. Philip werd meestal niet met zijn eigenlijke naam aangesproken, maar meestal met zijn Hebreeuwse naam “Feiwel”, wat de “stralende” betekende. Op 21 mei 1837 bezocht de Tielse rabbi David Hes het gezin van Simon Philip Swaab en Daatje Reens. Het was tijd voor de besnijdenis van Feiwel.

Over de jonge jaren van Feiwel is verder niets bekend, behalve dat het gezin Swaab in 1853 in Amsterdam in de Vinkenstraat woonde en dat Feiwel de kost verdiende als leerlooier. Later trok hij naar Rotterdam, waar hij op 26 oktober 1881 in het huwelijk trad met Sara Levie van Blijdesteijn uit Opijnen. Sara, die in 1842 werd geboren, was een dochter van Levi Mendel Emanuel van Blijdesteijn en Debora Meijer Kuit. Bij het burgerlijk huwelijk van Feiwel, die toen bediende was, en Sara waren als getuigen aanwezig Isaac Eijl, Mozes Seemer en David Woudstra. Sara was de weduwe van Jacob Levie Fles.

Huwelijksakte Swaab x Blijdesteijn

Feiwel Swaab en Sara Blijdesteijn werden de ouders van drie kinderen, ondanks hun gevorderde leeftijd. Oudste dochter Debora van 9 september 1882 leefde slechts twee maanden. Zoon Mozes was nog maar 24 dagen oud, toen hij in Rotterdam overleed op 28 maart 1884. Het derde kind was dochter Clara, die geboren werd op 20 juli 1885. Zij is haar hele leven alleen gebleven. Clara kwam op 29 september 1943 in Westerbork aan, waar ze verbleef tot 19 oktober 1943. Drie dagen later werd ze in Auschwitz vermoord.

Clara Swaab

Sara Blijdesteijn overleed in Rotterdam op 29 juli 1885, ze was toen 43 jaar. Iets meer dan een jaar na het overlijden van echtgenote Sara Blijdesteijn stapte Feiwel Swaab in Amsterdam op 25 augustus 1886 weer in het huwelijksbootje, nu met de 39-jarige Esther Groen. Bij de voltrekking van dit huwelijk waren de getuigen haar vader Levie Marcus Groen, haar broers Samuel en Machiel en Ilias Tobias Groen.

Esther werd in Amsterdam geboren op 12 januari 1847 als dochter van de genoemde Levie Marcus Groen en Saartje Israël Buitenkant. Feiwel en Esther werden de ouders van twee kinderen. De oudste was zoon Levie van 1 juni 1887. De kleine jongen leefde maar 8 maanden en overleed in Rotterdam op 28 februari 1888. Het volgende kind was dochter Sara van 10 februari 1890. Zij oefende het beroep van modiste uit. In februari 1915 vertrok zij naar Soerabaja op Oost-Java in Ned.-Indië. Hoe het haar verder vergaan is kan ik niet vertellen.

Ook Esther Groen was geen lang laven beschoren. Zij blies in Rotterdam haar laatste ademtocht uit op 30 oktober 1890. Ze bereikte de leeftijd van 43 jaar.

Binnen het jaar na de dood van Esther hertrouwde Feiwel in Amsterdam op 20 augustus 1891 met Lea Trompetter, die toen 39 jaar was. De getuigen bij het huwelijk waren Levie Haus en haar broers Jacob en Jozef Trompetter. De ouders van Lea waren Barend Trompetter en Mietje Rothschild.

Feiwel verwekte bij Lea nog drie kinderen. De oudste was dochter Maria van 18 november 1892. Op 17 augustus 1916 beloofde Maria eeuwige trouw aan de Friese kantoorbediende Salomon van Messel, die op 21 mei 1892 ter wereld kwam in Harlingen en wiens ouders Barend Salomon van Messel en Rachel de Winter waren. Maria en Salomon kregen twee kinderen, van wie er een levenloos werd geboren. Het gezin Van Messel-Swaab is in Bergen-Belsen door de nazi’s vermoord, zij het op verschillende tijdstippen.

Dochter Jeannette van 20 december 1893 was het tweede kind van Feiwel en Lea. Zij stierf al op 12 maart 1894, net twee maanden oud. Na haar werd op 16 februari 1895 zoon Bernard in Rotterdam geboren. Bernard was van beroep koopman. Rond 1930-1931 is hij aanvankerlijk voor korte tijd en later definitief naar Ned.-Indië getrokken om als soldaat in dienst van het KNIL te dienen. Hij was eerst gestationeerd in Semarang op Midden-Java, vervolgens in Makassar op Celebes en tenslotte vanaf 1940 in Batavia.

In Ned.-Indië is Bernhard getrouwd met Anna Louise van der Eb, die op 28 mart 1893 werd geboren in Probolingo, in de regio van Soerabaja. Wanneer het huwelijk heeft plaats gevonden is niet bekend. Mogelijk is Anna in september 1932 overleden, want zij werd toen geroyeerd van de gezinskaart van ’s Gravenhage, waar het gezin toen kennelijk ingeschreven stond. Bernard en Anna kregen drie kinderen, een zoon, de oudste, en twee dochters, die allen in Apenan op Lombok ter wereld kwamen.

Interneringskaart Bernhard Swaab

Toen de Jappen Ned.-Indië binnenvielen, diende Bernhard als KNIL-soldaat bij de Stadswacht van Batavia. De Jappen namen hem op 29 juli 1942 gevangen. Bernhard overleed op 12 december 1945 op een onbekende plek (in Ned. Indië?). Bij zijn overlijden was Bernhard 50 jaar.

Aan het leven van Philip Simon Swaab kwam een einde op 7 oktober 1903. Zijn stoffelijke resten werden twee dagen later ter aarde besteld op de Joodse Begraafplaats Toepad in Rotterdam.

Graf Philip Simon Swaab, foto Het Stenen Archief

De derde echtgenote van Feiwel, Lea Trompetter overleefde haar man zo’n 34 jaar. Zij blies haar laatste ademtocht uit in Gouda op 20 januari 1937. Ze bereikte de leeftijd van 84 jaar. Haar lichaam werd op 21 januari 1937 begraven in Gouda. In 1976 vond op de Algemene Begraafplaats in Wageningen de herbegrafenis plaats van de stoffelijke resten van Lea Trompetter.

 

Tiel, 4 april 2024