Genealogosch blog 649

 

Het gezin van Barend Walvisch en Mietje Breemer

Barend Walvisch kwam ter wereld in Amsterdam op 5 juni 1876. Hij was een zoon van Jacob Mozes Walvisch (1851-1904) en Schoontje Zeeman (1845-1900). Na zijn schooltijd ging Barend aan de slag als los werkman.  Op 17 december 1898 moest Barend op voor de keuring voor militaire dienst. Daardoor kennen we zijn signalement. Hij had een lengte van 1.64 m. Zijn ogen waren bruin evenals zijn haar en wenkbrauwen. Hij had een normaal ovaal gezicht zonder verdere bijzondere kenmerken. Barend kreeg vrijstelling van de dienst, vrijwel zeker omdat hij te klein was en al kostwinner was.

Barend was 19 jaar, toen hij op 24 januari 1896 in Amsterdam eeuwige trouw beloofde aan de eveneens 19-jarige Mietje Breemer. Bij de voltrekking van hun burgerlijke huwelijk waren in het Amsterdamse stadhuis als getuigen aanwezig Abraham Breemer, Jan Frederik Muller, Jan Schubart en David Wittenbrug. Twee dagen voor hun burgerlijke huwelijk hadden Barend en Mietje elkaar al hun ja-woord gegeven in de synagoge aan het Rapenburg. Na de voltrekking van hun huwelijk vestigden Barend en Mietje zich op het adres Linnaeusparkwerg 1 in de toen nog zelfstandige gemeente Watergraafsmeer. Zij woonden daar tot 1918 met hun gezin. Mietje Breemer was een dochter van Jonas Breemer en Marianne Vuisje.

Amsterdamse Archiefkaart Barend Walvisch

Barend en Mietje werden de ouders van veel kinderen, elf in totaal. Echter, drie kinderen haalden hun tweede levensjaar niet, terwijl zoon Jonas van 1905 niet ouder werd dan 17 jaar. Over hun dochter Klaartje, die geboren werd op 6 februari 1911 heb ik uitvoerig bericht in Genealogisch blog 333 van 28 november 2018. Daarom laat ik haar in dit Genealogische blog buiten beschouwing.

Het oudste kind van Barend Walvisch en Mietje Breemer was dochter Jeanette, die op 26 april 1896 ter wereld kwam. Dat betekende, dat Mietje bij haar huwelijk met Barend al zwanger was. Dochter Jeanette trouwde op 21 jun i 1917 in Watergraafsmeer met Leo Barsilaij van 3 februari 1895. Leo was een zoon van David Barsilaij en Vrouwkje Denneboom. Uit het huwelijk van Jeanette en Leo zijn geen kinderen voortgekomen, sterker nog het paar ging op 8 juni 1923 weer uit elkaar, waarna beiden hertrouwde. Leo met Cornelia Mulder en Jeanette met Isaac Wurms, die op 4 november 1885 in Amsterdam werd geboren. Jeanette, die ook wel “Schoontje” werd genoemd schonk Isaac twee kinderen, twee zonen. Zowel Jeanette als elektricien Leo en hun zonen overleefden de oorlog. Isaac was 61 jaar, toen hij in 1947 overleed. Na een lang ziekbed kwam er op 28 september 1970 een einde aan het leven van Jeanette. Ze bereikte de leeftijd van 74 jaar.

Judith Walvisch, foto Felix Archief

Het tweede kind van Barend en Mietje was dochter Judith. Zij kwam ter wereld op 29 augustus 1897. Judith gaf haar ja-woord aan Maurits Diamant op 24 augustus 1924. Maurits was een zoon van Marcus Diamant en Margaretha Wessel. Maurits was werkzaam in de diamantindustrie. Maurits heeft met zijn gezin van 1924 tot 1929 en van 1932 tot 1934 in Kimberleij in Zuid Afrika gewoond en gewerkt. Van 1934 tot 1939 verbleef het gezin in Amsterdam, waarna het gezin zich definitief vestigde op de Ekstelaar 23 in Deurne in België. Judith en Maurits kregen drie kinderen, een dochter, Judith genaamd, die voor zo ver bekend de oorlog overleefde en twee zonen, die bieden in Auschwitz werden vermoord net als hun ouders.

Jacob was het derde kind. Hij zag het eerste levenslicht op 25 augustus 1899. Hi werd na zijn schooltijd lijsten- en spiegelmaker. Hij trad op 2 maart 1927 in het huwelijk met de 24-jarige Anna Blik, dochter van Barend Blik en Saartje Leeuwin. Het paar ging in Haarlem wonen. Barend Walvisch, vernoemd naar zijn grootvader van vaderszijde, was hun enige kind. Zowel de jonge Barend als zijn ouders werden vermoord in Sobibor op 14 mei 1943.

Marianne Walvisch, foto Felix Archief

Het volgende levende kind van Barend Walvisch en Mietje Breemer was dochter Marianne van 6 juni 1902. Marianne trouwde op 3 december 1924 met Marcus Blog. Het stel ging in Antwerpen wonen op de Lange Kievitstraat 65 eenhoog. Ze kregen twee kinderen, een zoon en een dochter. Het hele gezin kwam via Mechelen in Auschwitz terecht, waar ze werden vergast.

Het volgende kind van Barend en Mietje was Kaatje over wie ik vertelde in Genealogisch blog 33. Na Kaatje werd op 15 juni 1916 Rachel in Amsterdam geboren. Na school ging Rachel aan de slag als naaister. Rachel wordt samen met haar moeder genoemd in het oorlogsdagboek met de titel “Alles ging aan flarden” van haar zus Kaatje. Rachel werd in Auschwitz vermoord op 24 september 1942. Zij was toen 26 jaar oud.

Anna was het jongste kind van Barend Walvisch en Mietje Breemer. Zij werd geboren in Watergraafsmeer op 8 maart 1918. Anna werd van beroep ook naaister. Zij beloofde eeuwige trouw aan de 22-jarige Bernard Tas op 20 september 1939. Bernard, van beroep meubelmaker, werd geboren op 23 januari 1917 als zoon van Elias Tas en Aaltje Bromet. Bernard en Anna gingen wonen in de Graaf Florisstraat 16 tweehoog in Amsterdam.

Kaart Arolsen Archiv Bernard Tas

Na de razzia, die volgde op de Februaristaking vond in Amsterdam een tweede razzia plaats in joodse cafés en sportclubs op 11 juni 1941. Deze razzia was een vergelding voor aanslagen door het verzet op gebouwen, die bij de Wehrmacht in gebruik waren. De Duitsers pakten die dag met hulp van de Amsterdamse politie 310 joodse jongemannen op, die allen via Kamp Schoorl in concentratiekamp Mauthausen terecht kwamen. Onder de gevangenen bevond zich Barend Tas. Hij stierf in Mauthausen op 22 augustus 1941. Ook alle andere gevangenen van de razzia van 11 juni 1941 kwamen om in Mauthausen.

Echtgenote Anna Walvisch werd in mei 1943 door de Duitsers opgepakt. Vlak voor haar arrestatie, zag ze kans nog een kattenbelletje aan een vriendin in Kamp Vught te schrijven. Het kattenbelletje is bewaard gebleven:

“Lieve vriendin. Dit het laatste wat je van mij hoort. Ik sta op het punt van vertrek. De wagens rijden door de straat en er wordt geroepen dat alle joden zich moeten melden. Ik neem afscheid van je. Groet allen van mij. Ook mijn zuster en haar man”.

Met “mijn zus en haar man” bedoelde Anna haar zus Klaartje en haar man Joseph de Zwart, die ook in Vught gevangen zaten. Anna kwam op 16 mei 1943 in Westerbork aan. Ze vertrok met het 14 transport van 1 juni 1943 naar Sobibor, waar ze drie dagen later werd vermoord.

Hoe verging het vader Barend en moeder Mietje? Aan het leven van Barend Walvisch kwam op 1 december 1939 een einde. Twee dagen later werden zijn stoffelijke resten begraven. Het is mij niet bekend wanneer de Duitsers Mietje Breemer hebben gearresteerd. Via Westerbork kwam zij in Auschwitz terecht, waar ze vergast werd op 27 augustus 1943. Ik heb niet kunnen achterhalen hoe lang ze in Westerbork heeft gezeten en wanneer ze op transport ging naar Auschwitz. Ze bereikte de leeftijd van 67 jaar.

 

Tiel, 6 september 2022