Genealogisch blog 133

Panky

De grootvader van de Londense kunsthandelaar Johnny van Haeften was een bijzondere, zo niet merkwaardige man. In ieder geval was hij zeer internationaal georiënteerd, want geboren in voormalig Nederlands-Indië, opgeleid in Duitsland, gewoond in Engeland en Nederland, verbleven in Frankrijk, Brits-Indië, Australië, Nieuw Zeeland, China Japan, Noord Amerika, toen weer gewoond in Nederland en Engeland, in Italië geweest en zich tenslotte definitief gevestigd in Engeland. In 1912 werd hij Engelsman en trad een paar jaar later toe tot het Engelse leger, waar hij het schopte tot kapitein.

Frans Izaak van Haeften werd op16 november 1876 geboren in Batavia als jongste zoon van Johan Cornelis Adrianus (1835-1901) en Carolina Wilhelmina van Oven (1848-1883). Vader Johan was in Ned.-Indië tot 1865 actief bij de Marine. Daarna ging hij “in zaken” bij Van Rijnst en Vinju in Batavia. In 1880 richtte hij de “Maatschappij tot Exploitatie der Suikerfabrieken Phacton en Olean” op en werd de eerste directeur. In hetzelfde jaar keerde hij met zijn gezin van tien kinderen terug naar Nederland, waar hij als commissaris verbonden was aan een aantal bedrijven, die in Ned.-Indië actief waren. Zijn zonen hebben, op één na, het ondernemerschap duidelijk van hun vader overgenomen.

Frans Izaak van Haeften

Jonkheer Frans Izaak, die later bijna altijd “Panky” werd genoemd, kreeg zijn opleiding o.a. in Dresden aan de Handelsschool aldaar. Na zijn opleiding was Panky allereerst werkzaam bij de firma Van Ommeren in Rotterdam. Daarna vestigde hij zich in 1897 in Londen onder meer op Victoriastreet in Westminster. In Londen was hij tot 1901 in dienst van verschillende handelshuizen. Vervolgens kwam hij voor korte tijd weer terug naar ’s Gravenhage. Op 4 september 1902 scheepte hij zich in Marseille in aan boord van de S.S. Goentoer voor een reis naar het verre Oosten.  Na die reis verhuisde hij weer, maar nu definitief naar Engeland, waar hij in 1910 Westlington House in Dinton kocht.

Panky is zich zijn hele leven lang zeer bewust geweest, dat hij tot de Nederlandse Adel behoorde en wat dat betekende. De Hoge Raad van Adel wees hij, vanuit zijn enorme genealogische kennis van de familie Van Haeften, nogal eens op een fout in het Adelsboek. Hij had relaties tot op het hoogste niveau. Koningin Wilhelmina mocht hij tot zijn kennissenkring rekenen.

In Engeland had Panky verkering gekregen met Miss Mable Annie Brocklehurst of Swijthamley, de enige dochter van Philip Brocklehurst en Annie Lee Dewhurst. Op 11 oktober 1905 trouwden Panky en Mable Annie in Macclesfield voor de wet. Het kerkelijke huwelijk werd tijdens een ingetogen ceremonie, vanwege het overlijden van de grootvader van Mable Annie, voltrokken in de privékapel van Swijthamley. De plechtigheid werd in de Britse society pers breed uitgemeten.

Verslag van het kerkelijk huwelijk van Panky en Mable Annie Brocklehurst (detail)

Het huwelijk van Panky en Mable Annie werd gezegend met een dochter, Wilhelmina Josephina Philippa (1907-1999) en een zoon, John Francis Henry (1909-1975). Na tweeëntwintig jaar gingen Panky en Mable Annie uit elkaar. Na de officiële scheiding in 1927 hertrouwde Mable Annie met Sir Henry Gordon Ley en Panky, inmiddels 60 jaar oud, hertrouwde op 31 mei 1937 in Londen met de dan 27-jarige Ann Farie, dochter van Allan James Crawford Farie en Francis Mary Walker. Uit dit huwelijk kwamen geen kinderen voort. Mable Annie Brocklehurst overleed in Winchester in 1979, zij was toen 93 jaar oud. Het is niet bekend wanneer Ann Farie is overleden.

 

Felicitaties met huwelijk namens Koningin Wilhelmina 

Na zijn huwelijk met Mable Annie Brocklehurst maakte Panky in 1915 een opmerkelijke carrièreswitch. Hij verliet zijn kantoorbaan bij vooraanstaande handelshuizen en sloot zich aan bij de Scots Guards, die speciaal belast waren met de beveiliging van de Engelse Koning. Blijkbaar trok het militaire vak hem meer dan een kantoorbaan en hij was toen genaturaliseerd tot Engelsman. In de jaren tot 1919 klom hij op tot kapitein. Hij was regelmatig te zien tijdens ´changing the guards´ bij Buckingham Palace. Hij moet gehouden hebben van de militaire pracht en praal bij de Scots Guards, gezien zijn trotse houding op verschillende foto’s uit die tijd.

Panky bij de Scots Guards

Op de bovenstaande krantenfoto uit 1917 staat Panky, die klein van stuk was, op de voorste rij helemaal links (met snor). In 1918 werd hij benoemd bij het Intelligence Department van de Royal Airforce. Door die dienst werd hij in 1919 nog naar België en Frankrijk gestuurd. Vlak voor de Tweede Wereldoorlog is Panky een tijd lang werkzaam geweest als Rogatoire Commissie, hij kreeg van een Nederlandse rechter het verzoek om in Engeland getuigen bij een bepaalde zaak te horen.

Panky heeft tijdens zijn leven een groot genealogisch archief opgezet, waaruit heden ten dage nog geput wordt. Hij verzamelde allerlei gegevens over zijn adellijke familie in Nederland. Hij onderhield contacten met leden van de Duitse familie von Haeften, o.a. met Julius von Haeften die zich ook intensief bezig hield met de genealogie van de familie, en verzamelde ook van die familie gegevens. Een bijzondere interesse legde hij aan de dag voor Hans von Haeften en zijn beide zonen Hans-Bernd en Werner, die beiden betrokken waren bij de aanslag op Hitler in juli 1944. Panky was in het bezit van  een boek op folioformaat met de complete genealogie van de adellijke familie van Haeften.  Hij bewaarde veel materiaal in plakboeken. In 1937 schonk hij aan het Regionale Archief van Zaltbommel foto’s van de zegels van Johan Ottensz. (1560) en Arnt (1527) van Haeften. 

 Zaltbommels Nieuws- en Advertentieblad, d.d. 16-07-1937

De vele verdiensten van Panky bleven in binnen- en buitenland uiteraard niet onopgemerkt. Op 4 juli 1912 werd hij door de Prins van Pruisen benoemd tot Ereridder van de Joaniterorde. Deze benoeming bekrachtigden Koningin Wilhelmina en de toenmalige Minister van Buitenlandse Zaken René de Marees van Swinderen (1860-1955) in september van dat jaar. In de vergadering van 9 mei 1914 werd Panky geadmitteerd tot de Ridderschap van Utrecht.

Panky overleed op 8 december 1964 in Easton Royal, Marlborough in Wilshire, Engeland. Hij bereikte de leeftijd van 88 jaar. Tegenwoordig heeft zijn kleinzoon de genealogische verzameling van Panky in bezit. Een aantal jaren geleden heb ik die enkele dagen in bruikleen gehad om alles te fotograferen of te scannen.

Tiel, 21-12-2016