Genealogisch blog 470

Twee geloven in een gezin

De trouwe lezer van mijn Genealogisch blog weet, dat ik al diverse keren geschreven heb over Elisabeth van Gelderen, de moeder van mijn schoonmoeder. Ik deed dat in de Genealogische blogs 33 van 13 maart 2016, 207 van 31 juli 2017 en in  Genealogisch blog 249 van 30 december 2017.

Elisabeth van Gelderen

In dit Genealogisch blog wil ik nader ingaan op de voorouders van Elisabeth van Gelderen, omdat zich in de 18^e eeuw wat bijzonders voordeed in het gezin van de stamvader (tot dusverre) van de familie Van Gelderen. Wanneer je, overigens, de naam van de familie hoort, ben je gauw geneigd aan te nemen, dat de familie Van Gelderen van Joodse huize was. Niets is minder waar. Het was een goed katholiek gezin, dat het geloof “verloor” toen Elisabeth van Gelderen, trouwde met de hervormde Okko Hendrik Reussien.

Elisabeth van Gelderen was het oudste van de zeven kinderen van Johannes Hermanus van Gelderen en Aaltje van Spengen. De “Genealogie van de familie Reussien´ houdt ons voor, dat de moeder van Elisabeth Maria Borgman was. Er is in dat boekje sprake van verwarring van twee personen met de naam Johannes Hermanus van Gelderen. Johannes Hermanus was in de familie Van Gelderen een populaire naam voor jongens.

Elisabeth kwam in Amsterdam op 12 mei 1886 ter wereld. Ze werd katholiek gedoopt. Vader Johannes Hermanus van Gelderen zag in Amsterdam het eerste levenslicht op 21 september 1859 en werd katholiek gedoopt. Johannes Hermanus heeft in zijn leven verschillende beroepen uit geoefend. Hij was houtvlotter en conciërge, pakhuisknecht (1885) en magazijnbediende (1910). 

Johannes Hermanus van Gelderen

 

 

 

 

Aaltje van Spengen

Johannes Hermanus trad in Amsterdam op 30 juli 1885 in het huwelijk met Aaltje van Spengen. Aaltje werd in Hilversum geboren op 12 maart 1858 als dochter van Gerrit van Spengen en Baatje Meerding.  Voor haar huwelijk verdiende Aaltje de kost als dienstbode. Bij het huwelijk van Johannes Hermanus en Aaltje waren Hendricus Petrus Breuker, Servatius Gerhardus Copraij, Burchard Hermen Jacobus Schuurman en Joseph Sijmons de getuigen. Het paar vestigde zich in de binnenstad van Amsterdam en woonde achtereenvolgens op de Singel, de Heerengracht en de Keizersgracht. Tussen 1886 en 1898 kregen Johannes Hermannus en Aaltje zeven kinderen.

Aaltje van Spengen overleed in 1923. Johannes Hermanus van Gelderen stierf op 23 december 1945 om 17.15 uur in Amsterdam. Hij was toen 86 jaar oud. Van zijn overlijden is in Laren (NH) op 29 januari 1946 ook aangifte gedaan, omdat Johannes Hermanus het laatste deel van zijn leven daar heeft gewoond.

De vader van Johannes Hermannus van Gelderen heette ook Johannes Hermanus. Deze Johannes Hermanus kwam in Amsterdam ter wereld op 4 april 1821. Hij was het enige kind van Elias van Gelderen en Gerritje Weeling.

Na te zijn gekeurd voor de militaire dienst werd werkman Johannes Hermanus op 29 april 1840 ingelijfd bij de 4^e Afdeling van de Militie. Hij trouwde tamelijk laat, want hij was al 37 jaar oud, toen hij op 6 oktober 1858 in Amsterdam zijn ja-woord gaf aan de 33-jarige Elisabeth Hartman van 3 juli 1825. Net als haar echtgenoot was Elisabeth katholiek gedoopt. Haar ouders waren Christiaan Hartman en Christina Smit. Elisabeth, die voor haar huwelijk werkte als schoonmaakster, kon niet schrijven, zo blijkt uit de huwelijksakte van haar zoon.

Johannes Hermanus overleed op 30 november 1864 op 43-jarige leeftijd. Wanneer echtgenote Elisabeth stierf is mij niet bekend.

Elias van Gelderen ontving het doopsel in de Amsterdamse Zuiderkerk op 17 oktober 1787. Dat is opvallend, omdat de Zuiderkerk een reformatorische kerk was. Mogelijk kreeg Elias wel het katholieke doopsel. Elias was de oudste van de vier kinderen van Karel van Gelderen en Johanna Christina Bras. Hij verdiende de kost als sjouwerman en als visser (1851).

Elias ging zijn eerste huwelijk aan met Gerritje Weeling, nadat het paar op 3 juni 1808 in ondertrouw was gegaan. Over echtgenote Gerritje is mij verder niets bekend. Elias en Gerritje kregen in de periode 1808 tot 1821 vijf kinderen, drie zonen en twee dochters. Oudste dochter Johanna Christina werd op 23 oktober 1808 gedoopt, wat betekende, dat Gerritje al zwanger was, toen ze trouwde.

Gerritje Weeling is overleden vóór 1832, want in dat jaar trouwde Elias van Gelderen voor de tweede keer met Wilhelmina van der Putten. Bij dat huwelijk waren vader Karel van Gelderen, Jan Jochem Parij, Dirk Porsius en Jan Slijper de getuigen. Wilhelmina ontving het doopsel in de Westerkerk in Amsterdam op 16 april 1797, zij was dus hervormd. Zij was een dochter van Willem van der Putten en Johanna van Weesel en van beroep visschoonmaakster. Uit het huwelijk van Elias en Wilhelmina zijn geen kinderen voortgekomen. In 1851 woonde Elias met zijn gezin in de Korte Keizerstraat in Amsterdam. Wanneer Wilhelmina is gestorven is mij niet bekend.

Huwelijksakte Van Gelderen x Van der Putten

Nadat hij in het Binnen Gasthuis had gelegen, overleed Elias van Gelderen in Amsterdam op 31 juli 1851. Hij was toen 63 jaar.

De ouders van Elias waren, zoals gezegd, koetsier Karel van Gelderen en Johanna Christina Bras, die op 31 maart 1786 in ondertrouw waren gegaan. Het huwelijk van Karel en Johanna Christina werd gezegend met vier kinderen. Van hen ontvingen Elias en derde zoon Dirk het doopsel resp. in de Zuiderkerk en in de Oude Kerk in Amsterdam, terwijl de andere twee kinderen het doopsel ontvingen in de Mozes en Aaronkerk aan het Waterlooplein. Bij de doop van dochter Johanna in de Mozes en Aaronkerk waren Johannes Regters en Maria Wigbers de peter en meter van de kleine meid. Zoon Dirk staat officieel te boek als hervormd, terwijl tweede zoon Johannes Hermanus van 1792 en dochter Johanna van 1797 te boek staan als katholiek: twee geloven in een gezin.

Na zijn overlijden werd Karel van Gelderen begraven op het St. Anthoniskerkhof op 5 december 1808. Johanna Christina Bras is in ieder geval overleden vóór 1832.

Tiel, 10 augustus 2020