Genealogisch blog 33

Aap tussen de apen

Okko Hendrik Reussien (1928-1995), roepnaam Okko, was de jongste van de drie kinderen van Okko Hendrik Reussien en Elisabeth van Gelderen. Okko had twee zussen, Zwaantje (1916-1992) en Ans (1918-1997). Toen Ans tweeëntwintig jaar oud was huwde ze in Amsterdam met Abraham Johannes van Straaten (1913-1974). Uit dat huwelijk werden drie dochters geboren, van wie de jongste op mij al vroeg een bijzondere aantrekkingskracht had. We gaven in 1971 elkaar het jawoord.

De familie Reussien is vanuit Veendam naar Amsterdam gekomen. In Veendam behoorden leden van de oorspronkelijk uit Duitsland afkomstige familie Reussien (ook geschreven als Reusjen) gedurende een paar generaties tot de zeelieden uit die plaats. Enkelen lieten op zee het leven.

In tegenstelling tot zijn zeer formele vader, die ik nooit gekend heb, was Okko een vrijbuiter. Met gezag en regels had Okko het niet zo op. Vanuit het ouderlijk huis aan de Oude Karselaan in Amstelveen ging haar het liefst de velden in op zoek naar beestjes. In het vlakbij gelegen Bosplan was voor hem altijd wat te beleven. Hij werkte later als zoöloog bij de Universiteit van Amsterdam. Hij zorgde voor de vele proefdieren. Hij deed ook vertaalwerk.

Familie van Gelderen bij het 25-jarig huwelijksfeest van Okko's ouders, Okko zit bij zijn moeder op schoot

In 1966 trad Okko in het huwelijk met Riga Lichtenberg. Het stel ging wonen op de bovenverdieping van het ouderlijk huis. Okko’s vader was in 1959 overleden en zijn beide zussen waren al getrouwd. Eind jaren ’60 was Okko een keer voor zijn werk in Artis, waar hij een totaal gestrest doodshoofdaapje aantrof, waarvoor in Artis geen plaats was. Dat hij het diertje mee naar huis nam, was geen probleem. Iedereen was onder de indruk van zijn formidabele kennis van dieren en van zijn manier van benaderen van dieren: vanuit het dier zelf. Bij hem stonden de behoeften van het dier voorop en niet wat mensen wilden met dat dier.

In rap tempo groeide het aantal apen en andere dieren aan de Oude Karselaan. Ik herinner me de stank in huis, wanneer ik met mijn schoonouders en geliefde bij oma op bezoek ging. Het gekrijs van de apen, de herrie die ze met hun hokken konden maken. Oma deerde het niet, zelfs niet toen er zoveel apen in huis kwamen, dat er ook in de tuin hokken gebouwd moesten worden. Wonderlijk, dat dat allemaal zo maar kon.

Okko vertelde een keer, dat hij door een aap was gebeten, niet erg. Wat hij toen deed? Hij beet de aap terug, net even harder. Waarom?, vroegen we. Die aap moet weten, dat ik hier in de groep bovenaan sta in de hiërarchie. Ik ben hier het dominante mannetje. Met zijn woeste baard en ruige haardos ging Okko ook steeds meer op de beesten lijken.

Op gegeven moment moest Okko stoppen met werken, de apen en andere beesten thuis vroegen te veel aandacht, en er bleven maar apen komen tot toenemende ergernis van de buren. Om aan geld te komen voor de verzorging van de dieren gaven Okko en Riga lezingen op scholen, ze interesseerden de televisie. Verhuizing was noodzakelijk.

Okko en Riga Reussien, koninklijk onderscheiden

Okko kon zich erg druk maken over mensen die zo maar zo’n schattig klein aapje in huis haalden. Ze beseften niet, dat zo’n beest groot en sterk werd en op den duur niet te handhaven in een woning.

Na een geslaagde handtekeningenacties en met hulp van vele vrijwilligers verhuisden in 1977 meer dan 200 apen en andere uitheemse dieren naar een grote leegstaande kas aan de Legmeerdijk, op de grens van Amstelveen en Aalsmeer. Okko en Riga gingen zelf in het naastgelegen huis wonen. Vol trots lieten ze ons hun nieuwe onderkomen zien. Voorlopig hadden ze ruimte genoeg. En de Stichting AAP was opgericht voor de verwerving van fondsen. Voor hun vele goede werk voor verwaarloosde dieren kregen Okko en Riga in 1993 een Koninklijke onderscheiding.

Okko had meer aandacht voor zijn dieren dan voor zichzelf, hij werd ziek, trok zich steeds meer terug, vereenzaamde en overleed in 1995. Hij werd begraven op de Alg. Begraafplaats in Ouderkerk aan de Amstel.

Een paar jaar later was het onderkomen aan de Legmeerdijk ook weer te klein geworden. Stichting AAP verhuisde naar Almere. Riga ging met de dieren mee. Zij overleed in 2012 en werd ook in Ouderkerk aan de Amstel begraven.

Tiel, 13-03-2016

Meer weten? Lees:
J.G.J. Reussien, Tussen Oost-Friesland...en New Orleans, genealogie van de familie Reussien, Amersfoort, 1986