Genealogisch blog 342

Rangeerder

In verschillende verhalen van dit Genealogisch blog heb ik mijn voorliefde voor treinen en spoorwegen over het voetlicht gebracht. Ik heb zelfs wel eens beweerd, dat die voorliefde me als het ware in de genen zit. Immers, zowel in de familie van mijn vader, als in de familie van mijn moeder hebben mensen bij het spoor gewerkt. Sterker nog, mijn moeder en haar vader hebben zelfs gewerkt op het hoofdkantoor van NS in Utrecht.

Nader onderzoek leidt ertoe, dat ik de uitspraak over de familie van mijn vader moet nuanceren. Na vier kleine generaties ontstonden er vanaf 1730 drie takken in de familie Welling. Een hele kleine tak, die begon met Justus Welling, die in 1730 werd geboren. Ik laat deze tak hier verder buiten beschouwing. De volgende zoon van Jacobus Welling (1709-1764) en Aaltje Dirix (1710-<1744) was Dirck, ook wel vermeld als Theodorus, die in 1731 geboren werd. Van hem stamt de tak van de familie af waartoe ik behoor. Slechts een enkel familielid van mijn tak van de Wellingen had iets met treinen of het spoor te maken. Een derde tak van de familie begon met Antonius Welling van 1731. Vooral in deze derde tak komen veel personen voor die aan het spoor werkten. De nakomelingen van genoemde Dirck verdienden de kost als handwerkslieden, meubelmakers, kleermakers. Je kunt je dus terecht afvragen of ik mijn voorliefde voor treinen en spoorwegen in de genen van mijn vader heb meegekregen. 

De familie Welling kent naast de drie hier genoemde takken nog een paar kleinere takken. Ik laat die hier verder buiten, omdat geen werkers aan het spoor van die takken deel uitmaakten

Een van de nakomelingen van Antonius Welling was Lambertus, die op 28 oktober 1845 laat in de avond in Amersfoort ter wereld kwam. Zijn ouders waren Hendrik Welling (1807-1880) en Clasina Tolboom (1809-1852). Na het overlijden van Clasina trad Hendrik nog drie keer in het huwelijk, omdat zijn twee volgende echtgenotes vier en acht jaar na hun huwelijk ook overleden. Hendrik is binnen de familie Welling de persoon die het meest getrouwd is.

Geboorteakte van Lambertus Welling

Op 29 oktober 1845 ging vader Hendrik in gezelschap van Pieter Boon en Dirk van Groenestein aangifte doen van de geboorte van Lambertus. Lambertus woonde destijds met vader, moeder, stiefmoeder en vier broers en drie zussen in de Pothstraat in Amersfoort, een buurt die niet al te best bekend stond. Moeder Clasina overleed in 1852.

In 1853, kort na het tweede huwelijk van Hendrik met de 34-jarige Maria van Doorn (1819-1857) verhuisde het gezin naar Buiten de Slijkpoort, ook wel Leusderpoort genoemd, in de wijk Breul. De Slijkpoort heeft gestaan waar tegenwoordig de Arnhemsestraat begint.

Slijkpoort, tekening H. Spilman

Wat Lambertus in zijn jonge jaren precies gedaan heeft is nauwelijks bekend. In een aantal akten, die bij officiële gebeurtenissen in de familie werden opgemaakt, stond hij te boek als timmerman en tuinman. Pas in 1873 werd hij weer uitvoerig genoemd in de annalen. Hij trouwde in dat jaar op 16 april met Wilhelmina Gouw, die toen 22 jaar oud was. Het stel was twee weken eerder in ondertrouw gegaan. Getuigen bij het huwelijk van Lambertus en Wilhelmina waren zijn ooms van moederszijde Johannes en Jan Tolboom, Andries Gouw en Johannes Theodorus Boon. Wilhelmina werd op 26 september 1850 in Amersfoort geboren. Zij was een dochter van Jacob Gouw en Klasina Steenbeek.

Huwelijksakte Lambertus Welling x Wilhelmina Gouw

Toen Lambertus en Wilhelmina in het huwelijk traden, was Wilhelmina al een paar maanden zwanger, want op 30 september 1873 werd hun eerste kind geboren, zoon Hendrik, die vernoemd werd naar zijn grootvader. De kleine Hendrik leefde, echter, niet lang, want al op 30 april 1875 ging het jochie hemelen. In maart van dat zelfde jaar hadden Lambertus en Wilhelmina hun tweede kind gekregen, zoon Jacob Johannes Arnoldus, die, na eerst gewerkt te hebben als magazijnbediende en kantoorklerk, uiteindelijk emplooi vond in het onderwijs in Hilversum.

Lambertus Welling stond al sinds 1874 ingeschreven in het Bevolkingsregister van Amsterdam. Net als veel andere familieleden zocht hij in de hoofdstad werk, dat er in Amersfoort niet al te veel meer was ten gevolge van de neergang van de textielindustrie..

Met Wilhelmina, die in Amersfoort achterbleef, onderhield Lambertus toen een soort van lat-relatie, want al hun kinderen werden in Amersfoort geboren. Lambertus kwam regelmatig thuis bij Wilhelmina en de kinderen om zijn verdiende loon af te dragen voor het levensonderhoud van de kinderen en Wilhelmina.

Het vierde en laatste kind van Lambertus en Wilhelmina was dochter Clasina Wilhelmina die op 24 oktober 1878 ter wereld kwam. Zij huwde in 1903 met Hendrikus Leonardus Veen, die als conducteur werkzaam was bij de spoorwegen.

Zo rond 1880 verhuisden moeder Wilhelmina en de kinderen ook naar Amsterdam, waar het gezin op verschillende adressen bleef wonen tot 1908.

Lambertus begon op 26 augustus 1880 als arbeider bij het spoor. Eindelijk had hij werk naar zijn zin. Hij verdiende toen fl. 1,40 per dag bij een 10-urige werkdag. Naar ik aanneem, klom Lambertus door interne opleidingen op tot seinwachter en tenslotte tot rangeerder. In die functie verdiende hij fl. 2,20 per dag, een “riant” loon. 

Links de rangeerder

Wie in het begin van de 20^ste eeuw bij de Spoorwegen werkte had als (semi) ambtenaar een vast inkomen. De secundaire arbeidsvoorzieningen waren prima, een werknemer kon nagenoeg niet ontslagen worden.

Op 1 juli 1908 kreeg Lambertus eervol ontslag bij de Spoorwegen en kon hij van zijn pensioen gaan genieten. Anderhalve maand later verhuisden Lambertus en Wilhelmina naar ’s Gravenhage. De kinderen waren het huis al uit. Blijkbaar hadden ze het daar niet zo naar de zin, want ze verhuisden terug naar Amersfoort. Daar overleed Wilhelmina in de middag van 30 mei 1925, ze was toen 74 jaar oud. Pas op 2 juni deden Johannes Hendrikus Huurdeman en Hermanus Arnoldus van Zwieten aangifte van haar overlijden.

Lambertus overleefde zijn vrouw bijna vier jaar. Hij stierf op 83-jarige leeftijd in de namiddag van 7 april 1929. De volgende dag deden de hiervoor genoemde twee heren aangifte van zijn overlijden.

Tiel, 16 januari 2019