Genealogisch blog 354

Een heel gewone man

Over Arnoldus Wilhelmus (Arnold) Bosman valt eigenlijk niet zo veel te vertellen. Hij was een hele gewone man, die zijn werk deed, trouwde, een gezin stichtte en tenslotte overleed.

Arnold werd geboren op 28 augustus 1839 in Arnhem. Hij was het tiende en jongste kind van Wouter Bosman (1791-1870) en Hermina Berenda Stapelbroek (1792-1877). Een twee jaar later geboren dochter kwam levenloos ter wereld.

Vader Wouter was vanuit zijn geboortestreek tussen Apeldoorn, Deventer en Zutphen naar Arnhem getrokken om zich daar te verhuren als boerenknecht en als koetsier. Wouter trad in 1824 in het huwelijk met Hermina in Rheden. In de periode 1850-1860 trok het gezin verder naar Amersfoort, waar het zich definitief vestigde.

Arnold vond werk als boerenknecht, was in 1862 winkelbediende, van 1869-1870 verdiende hij de kost als sjouwer en in 1899 stond hij te boek als koopman. Door zijn militaire dienst weten we zo’n beetje hoe deze hele gewone man eruit gezien heeft. Hij had een rond gezicht en een rond voorhoofd, zijn ogen waren blauw, zijn haar en wenkbrauwen waren donker bruin van kleur. De betreffende beschrijving van Arnold vermeldde expliciet, dat hij een gewoon gezicht had. Voor die tijd ook redelijk gewoon in de sociale klasse, waartoe Arnold behoorde, was, dat hij niet kon schrijven.

Toen Frans Johan Paulus Bosman, de broer van Arnold, in 1862 in Amersfoort trouwde met Elisabeth Hendrikse, was de toen 23-jarige Arnold een van de getuigen. In de daarop volgende jaren zal Arnold zelf verkering hebben gekregen met Sophia van Hamersveld.

Huwelijksakte Bosman x Van Hamersveld

Arnold en Sophia gaven elkaar het ja-woord op 15 september 1869 in Amersfoort. Bij deze plechtigheid waren Jan van Loon, Bart Reinhold, Hendrik Ruitenberg en zwager Johannes van de Zuidwind getuigen. Sophia was een dochter van Jacobus Antonius van Hamersveld en Evertje Voskuijlen. Zij werd geboren op 17 augustus 1843 in Amersfoort. Duidelijk is, dat Sophia ten tijde van de huwelijksvoltrekking reeds zwanger was, want op 16 april 1870 werd om 05.00 uur hun eerste kind geboren, zoon Wouter. Arnold en Sophia woonden toen op de Kamppoort 75 in Wijk H van Amersfoort. Drie maanden later kon Arnold, in gezelschap van Bart Reinhold, al weer naar de gemeente, nu om het overlijden van Wouter aan te geven.

In de vroege morgen van 9 september 1871 werd een nieuwe zoon voor Arnold en Sophia geboren, Antonius. Helaas ging de kleine Antonius al na twee dagen hemelen. Een jaar later ongeveer diende zich weer een zoon aan Wouterus, die op 10 september 1872 werd geboren. Over Wout, machinebankwerker bij de Staats Spoorwegen, schreef ik uitvoerig in Genealogisch blog 348.

Na Wout volgde op 31 januari 1875 dochter Everarda, die in 1902 trouwde met Wilhelmus van Empelen. Everarda overleed in Amersfoort toen ze 74 jaar oud was. Het vijfde kind van Arnold en Sophia was zoon Arnoldus Wilhelmus, die werd geboren op 11 september 1876 om 01.30 uur in Amersfoort. Winkelbediende Arnoldus Wilhelmus trad twee maal in het huwelijk. Eerst in 1901 in Putten met Margaretha (Grietje) Verhoef en na haar overlijden in 1921 met Virginie Christina Horbach uit Dordrecht. Bij zijn eerste vrouw kreeg Arnoldus Wilhelmus negen kinderen, van wie er drie de leeftijd van een jaar niet bereikten.

Nummer zes bij Arnold en Sophia was zoon Jacobus van 28 oktober 1879. De kleine Jacobus bereikte slechts de leeftijd van drie jaar, want hij overleed op 4 mei 1883. Iets meer dan een maand later kwam er weer een zoon ter wereld. Die kreeg, zoals te doen gebruikelijk, dezelfde naam als zijn pas overleden broertje: Jacobus. Pakhuisknecht Jacobus trouwde  met Johanna Krijnen in Amersfoort op 5 juni 1912, nadat het paar een maand eerder in ondertrouw was gegaan. Onder anderen een broer van Jacobus en een broer van Johanna waren getuigen bij de huwelijksvoltrekking. Jacobus en Johanna kregen vier kinderen. In de overlijdensadvertentie van Jacobus van 29 januari 1958 stond , dat hij Lid was van de Orde van Oranje-Nassau.

Het achtste kind van Arnold en Sophia was zoon Franciscus, die op 23 mei 1885 om 18.00 uur in Amersfoort werd geboren. Timmerman Franciscus, die woonde op de Kamp nr. 8 in Amersfoort, trad op 20 september 1911 in het huwelijk met Machtildus Elisabeth van Spengen, die toen 26 jaar oud was. Er kwamen uit dit huwelijk vijf kinderen voort.

Het negende en laatste kind van Arnold en Sophia was zoon Johannes, die op 18 juni 1887 om 11.30 uur het eerste levenslicht zag. Toen hij 22 jaar oud was, trouwde meubelmaker Johannes met Wilhelmina (roepnaam Mina) Rijn, de 19-jarige dochter van Wouterus Rijn en Gerarda van ’t Wel. Na hun huwelijk hebben Johannes en Mina een tijdje in Krommenie gewoond, maar al snel keerden ze in 1917 terug naar Amersfoort. In Krommenie werden hun vierde en vijfde kind geboren, dochters Gerarda Sophia en Sophia. Daarna kreeg het paar in Amersfoort nog een dochter en een zoon. Na de grote crisis van de jaren ’30 was er in de meubelmakerij geen goed inkomen meer te verdienen en daarom veranderde Johannes van baan en werd hij agent van verzekering. Zijn loopbaan kwam daardoor in grote lijnen overeen met die van mijn grootvader Richardus Antonius Welling.

Mina was nog maar 55 jaar oud, toen ze op 24 mei 1946 in Amersfoort overleed. Enige tijd later trad Johannes voor de tweede keer in het huwelijk, nu met de Friese Vogeltje van Egten, die in 1903 in Leeuwarden was geboren als dochter van Doeke van Egten en Ida Meijer. Vogeltje was weduwe van Hermann Heinrich Hutmacher met wie zijn trouwde op 12 september 1925.

Allemaal gewone mensen met gewone banen, met gewoon geluk en gewoon verdriet om een dierbare. Niets bijzonders. We vervolgen het verhaal weer met Arnold en Sophia.

Akte van overlijden van Arnoldus Wilhelmus Bosman

Koopman Arnold overleed op 25 februari 1899 om 12.00 uur in het plantsoen nabij de Kleine Haag in Wijk A van Amersfoort. Drie dagen later deden Theodorus van Kalleveen en Nicolaas Vink aangifte van zijn overlijden.

Weduwe Sophia van Hamersveld stierf op 28 april 1928 om 16.00 uur in Amersfoort. Twee dagen later gingen Petrus Leenards en Hermanus Arnoldus van Zwieten naar de Gemeente Amersfoort om aangifte te doen van haar overlijden.

Tiel, 14 maart 2019