Timmerman
Dit is een kort verhaal over een
timmerman en zijn vrouw. Nee, geen kerstverhaal, maar wel een verhaal over
eenvoudige mensen.
Toen Grietje Welling in 1804 in
het huwelijk trad met Jan Hendrikse (Jan) Koenen, was ze 24 jaar oud.Grietje en
Jan trouwden op 12 oktober 1804 in Amersfoort voor de wet. De kerkelijke
inzegening van hun huwelijk vond plaats op 30 oktober 1804 in de Kromme
Elleboogkerk in Amersfoort, nadat ze op 7 oktober in ondertrouw waren gegaan in
Hoogland.
Grietje kwam ter wereld in
Amersfoort in 1780 als Margareta Welling als hert negende kind van Antoni
Welling (1734-1795) en Elisabeth van Kalken (1746-1799). Haar roepnaam werd
Grietje. Margareta ontving het H. Doopsel in de Kromme Elleboogkerk op 27 maart
1780. Haar doopgetuige was Geurtje Butselaar. In het doopboek van de Kromme
Elleboogkerk staat vermeld, dat op 27 maart 1780 ene Aaltje Welling werdf
gedoopt. Deze Aaltje en Grietje zijn dezelfde persoon. Vrijwel zeker is hier
sprake van een schrijffout van de pastoor van de kerk.
Kromme
Elleboogkerk met op de achtergrond de Lange Jan
|
Jan Hendrikse Koenen werd op 1
januari 1782 in Amersfoort geboren. Nog dezelfde dag werd hij gedoopt in de
Kromme Elleboogkerk, daarbij was grootvader Jan Koenen (1725-1803) doopgetuige.
Jan was een zoon van Hendrik Koenen (1755-<1827) en Engel Lovezijn (†1827).
Een klein jaar na het voltrekken
van het huwelijk tussen Jan en Grietje kwam hun eerste kind ter wereld: dochter
Hendrika van 4 augustus 1805. De kleine meid werd ook wel Hijltje genoemd. Bij
haar doop was oma Engeltje Loevezijn getuige, zoals zij dat ook was bij de doop
van het tweede kind van Jan en Grietje. Zoon Antonius aanschouwde het eerste
levenslicht op 25 juli 1807 en ontving het doopsel ook in de parochiekerk van
het gezin.
In 1808 heeft het gezin van Jan
en Grietje kennelijk enige tijd in Scherpenzeel gewoond. In het Amersfoortse
Stadsarchief is te vinden, dat Grietje daarheen is vertrokken met haar beide
kinderen en dat zij in Scherpenzeel geldelijhke steun ondervond van de
parochiekerk aan de Langegracht, oftewel de Koromme Elleboogkerk. Kennelijk
hadden jan en Grietje het niet breed.
Eind 1808 of begin 1809 verhuisden
Jan en Grietje met hun gezin naar Hoogland. Daar werden in de jaren 1809-1823
hun volgende zeven kinderen geboren. De kinderen van Jan en Grietje zorgden met
elkaar voor een groot nageslacht. In totaal zijn van hen 34 kinderen bekend,
terwijl we drie van hen niet weten of ze kinderen hebben gekregen. Waarschijnlijk
niet. Een aantal van de kinderen waaierde uit naar plaatsen in de omgeving van
Hoogland, zoals Soerst, Eemnes en Nijkerk.
Van zoon Bart (1811-1889) en
dochter Engeltje (1813-1898) weten we, dat ze twee keer zijn getrouwd, omdat
hun eerste partner kwam te overlijden op vrij jonge leeftijd.
Over Bart valt nog wat bijzonders
te vermelden. Hij is in Utrecht overleden op 21 februari 1889. Naar verluidt
heeft hij de laatste jaren van zijn leven doorgebracht in het Willem Arntszhuis, een
"Geneeskundig gesticht voor krankzinnigen", zoals het destijds
heette, dat werd bestuurd door de Willem Arntsz Stichting.
Willem Arntszhuis
in Utrecht
|
Bart zou opgenomen zijn, omdat
hij krankzinnig was. Het is zeer aannemelijk, dat hij – in moderne termen gezgd
– op het einde van zijn leven de Ziekte van Altzheimer heeft gekregen en
daardoor dement was geworden. Uit zijn nalatenschap werd na zijn overlijden fl.
62,40 betaald aan zijn behandelend arts en fl. 140,00 aan het Willem Arntszhuis
voor zijn verblijf in de kliniek.
Jan Koenen en Grietje Welling
woonden in 1840 en latere jaren in Hoogland op De Bik nr. 95. Dat huis stond op
huurgrond.
Grietje Welling overleed op 2
oktober 1842 in Hoogland, zij was toen 62 jaar oud. Echtgenoot Jan Koenen is de
volgende dag haar overlijden wezen aangeven. Daarbij was hun zoon Gerrit
(1815-1881) getuige.
Na de dood van zijn vrouw
verrkocht Jan Koenen zijn huis in Hoogland en trok naar Barneveld, waar hij op
4 augustus 1849 op 76-jarige leeftijd is overleden. Bij de aangifte van zijn
overlijden op dezelfde dag is geen beroep van hem opgegeven. Hij was al gestopt
met werken.
Tiel, 27 augustus 2019
Geen opmerkingen:
Een reactie posten