Genealogisch blog 265

Het geluk van een genealoog

In de jaren 2007- 2009 heb ik veel onderzoek gedaan in de notariële akten van het Utrechts Archief naar personen met de achternaam Van Haeften. Dat was in een periode, dat het Utrechts Archief veel samenvattingen en goed leesbare scans van notariële akten uit het tijdvak 1664-1810 op haar website plaatste. Ik vond toen een kleine 1000 akten met daarin de naam Van Haeften en alle andere mogelijke schrijfwijzen, zoals Haefften, Haaften e.d.

Ik vond akten over voogdbenoeming, overeenkomsten, protesten, koop en verkoop, schuldbekentenissen, kwitanties, testamenten, overdrachten en borgtochten. In de 17^e tot 19^e eeuw legde men formeel veel meer zaken bij de notaris vast dan tegenwoordig. Heden ten dagen zouden we veel van die zaken vastleggen in onderhandse akten.

Notariële akten Van Haeften bij Utrechts Archief (detail)

Uiteraard kwam ik in de notariële akten veel bekende namen tegen van nazaten van Johan Jansz. de Craen van Haeften. Maar ik kwam ook talrijke nieuwe voornamen tegen, zoals Herbert, Beernt, Maria, Clemens en Alardus. Van deze namen was mij alleen de naam Alardus bekend, want die komt voor in het Nieuw Nederlands Biografisch Woordenboek. Over hem schreef ik al eens. De overige namen waren mij volstrekt onbekend. Wie waren deze Van Haeftens en waar kwamen ze vandaan? Heel vaag begon er een lampje bij me te branden.

Ik herinnerde me, dat dr. M. van Haaften in zijn boekje over Dom. Benedictus Haeftenus uit 1940 vermelde, dat Jacobus van Haeften (1588-1648), die als proost, met de naam Dom Benedictus Haeftenus, van de Benedictijner Abdij van Afflichem in België, behoorde tot een bastaardtak van de familie Van Haeften, waarvan Johan Ottensz van Haeften de stamvader was. Maar in deze bastaardtak van de familie kwamen de vermelde namen niet voor. Bij herlezing van het boekje van M. van Haaften werd ik mij ervan bewust, dat de schrijven ergens ter loops opmerkte, dat er in Utrecht nog een tweede bastaardtak van de familie was.

Transcriptie van de akte van 10-09-1642 (detail)

Kopie van de originele akte (detail)

Via een familielid was ik in het bezit gekomen van een transcriptie van een Utrechtse notariële akte van 10 september 1642. Bij navraag bij het Utrechts Archief bleek, dat er inderdaad een notariële akte in het bezit van het Archief is met exact dezelfde tekst onder (destijds) toegangsnummer 34-4, inv. U009. De akte was dus origineel.

Het kostte me veel moeite duidelijk te krijgen, dat , op advies van de in Bergen (NH) woonachtige Adriaan van Haeften, de broers Beernt en Herbert van Haeften verklaarden, dat Clemens van Haeften hun vader was, en dat diens vader Johan heette. In de akte werd ook nog vermeld, dat Amels van Haeften de grootvader was van genoemde Adriaan. Een belangrijk aanknopingspunt was, dat in de akte verder stond, dat Adolphus van Haeften een oudoom van Clemens van Haeften was. Deze Adolphus was kanunnik van St. Marie in Utrecht en was mij bekend, omdat hij ook behoorde tot de bastaardtak waaruit ook Dom. Benedictus Haeftenus voortkwam. Bijzonder was, dat alle genoemde Van Haeftens het Châtillonwapen voerden, zoals ook te zien was op de grafsteen van de genoemde Margaretha van Haeften en haar echtgenoot Hendrik van Detten in de Buurkerk in Utrecht. Met de genoemde namen en nog enkele andere die in de akte voorkwamen kon ik een klein stamboompje maken.

Stamboom op basis van akte uit 1642

De grote vraag was en bleef echter wie vormt de verbinding van de in de akte van 1642 genoemde personen met personen die in mijn stamboom voorkwamen?

Er zat niets anders op, dan alle akten door te lezen, namen te noteren en familierelaties te zoeken. Sommige akten bevatten nauwelijks bruikbare informatie, andere daarentegen bleken een schat aan genealogische data te bevatten. Op mijn kladpapier ontstond een ingewikkeld schema van 125 mij tot dan toe onbekende leden van de familie Van Haeften. Er bleek zelfs een lijn naar Amsterdam te zijn, die bevestigd werd door de doopregisters van het Gemeentelijk Archief Amsterdam. Ik ontmoette op mijn zoektocht ook personen, die geen enkele relatie hadden met de andere personen. De enige relatie die ik ontdekte tussen mijn officiële stamboom en de nog onbekende personen uit de Utrechtse notariële akten was, dat notaris Herman van Woudenberg zowel zaken regelde voor de mij bekende personen als voor de mij onbekenden. Bestond er wel een relatie tussen de nieuw gevonden mensen  en de bekende Utrechtse Van Haeftens?

Stamboom in klad

In het najaar van 2009 bracht ik een bezoek aan het Noord Hollands Archief in Haarlem om documenten te bestuderen, die Laurentia Clara Elisabeth van Haeften had nagelaten. Laurentia heeft zich indertijd intensief met genealogie bezig gehouden, net als haar dochter. In haar documenten bij het Noord Hollands Archief trof ik enkele namen aan van de mij tot dan toe onbekende personen uit de notariële akten. Dat Laurentia enkele namen van die personen noemde duidde erop, dat deze mensen bekend waren bij Laurentia en haar familie en dat er mogelijk een relatie bestond.

Allerlei vragen speelden door mijn hoofd. Wie was de vader van de eerder genoemde Herbert en Amels? Wie was hun grootvader? Bij Allard van Haeften in Amsterdam hing in de gang een “schilderijtje” met namen van Van Haeftens, die we eerder als niet tot de familie behorend hadden bestempeld. Maar op dat “schilderijtje” kwamen wel de namen Clemens, Beernt en Herbert van Haeften voor. Waar had ik die eerder gevonden? De tekst op het “schilderijtje” is moeilijk leesbaar en vermoedelijk afkomstig van Aernout van Buchel (1565-1641). Gelukkig bestaat er van de tekst op het “schilderijtje” een transcriptie, daardoor ontdekte ik enkele bekenden uit de bastaardtak van Dom. Benedictus Haeftenus, zoals Johan van Haeften, kanunnik van St. Marie, die in 1526 overleed. Er gloorde hoop, maar er stonden op het “schilderijtje” ook namen van personen die ik absoluut niet kon thuisbrengen.

 

 

Het Schilderijtje

Maar nog steeds had ik nog geen relatie gevonden met de bekende Utrechtse familie Van Haeften. Door alle gegevens die mij ter beschikking stonden met elkaar te vergelijken en de literatuur nog een diepgaand te bestuderen lukte het me de puzzel op te lossen. Niet alleen de hiervoor genoemde Johan Ottensz van Haeften was kanunnik van St. Marie, maar ook Johan Allardsz van Haeften (1448->1509) oefende die functie uit. Laatst genoemde Johan was de zoon van Allard van Haeften (1440-1494) en Aleyt van Weerdenburgh (1445->1509). Johan had een relatie met ene Aleid van Broeckhuijsen. In het Nieuw Nederlands Biografisch Woordenboek werd Johan Allardsz ook genoemd met de toevoeging:

“Naelatende vele basterden, daervan veele burgers tUtrecht syn"

Een andere bron vertelde expliciet, dat deze vele bastaarden na de reformatie het Rooms Katholieke geloof trouw bleven. Al deze gegevens waren daarmeen in overeenstemming met het Handschrift Marienweerd, dat in het bezit is van het Koninklijk Genootschap voor Geslacht- en Wapenkunde in ’s Gravenhage.

Na het oplossen van de puzzel voelde ik mij een gelukkig genealoog.

Tiel, 28 februari 2018