Genealogisch blog 312

Vakbekwaam

Wanneer wij vroeger “uitbesteed” werden, omdat mijn moeder weer eens een keer in het ziekenhuis lag, was een van de vaste adressen, waar we terecht konden, het gezin van tante Toos in Bussum. Tante Toos (1923-1984) was de één jaar oudere zus van mijn moeder, die met Matthieu van Berkel was getrouwd. Tante Toos en oom Matthieu (1921-2002) hadden zes kinderen, net als mijn ouders. Mijn Bussumse neven en nichten zijn net iets ouder dan wij.

Tante Toos en oom Matthieu woonden in de jaren ’60 van de vorige eeuw in Bussum aan de Huizerweg, in een – in mijn ogen – kast van een huis. Meestal werd mijn zus bij Tante Toos en oom Matthieu ondergebracht. Ik heb er slechts een paar keer gelogeerd. Ik herinner me van dat logeren nog wel, dat ik graag met mijn neef naar de bakker ging om brood te halen. De bakkerij was een paar huizen verderop aan de Huizerweg. Bij die bakkerij, toen Bultink genaamd, werkte een man, die familie van mij was, zo vertelde tante Toos me. Iemand van de Bussumse tak van mijn familie. Ik wist toen niet, dat mijn familie een Bussumse tak had. Later hoorde ik dat van mijn grootvader, die vertelde dat zijn broer in Bussum een bakkerij was begonnen. Was ik in de winkel bij Bultink dan wilde ik mijn verre familielid wel graag gedag zeggen. Het was spannend te spreken met een onbekend familielid, maar het leverde ook altijd wel wat lekkers op.

Tante Toos

Wie was dat onbekende familielid? Dat was Jacobus Johannes (Ko) Welling. Ko was de vierde zoon van Johannes Wilhelmus Welling (1877-1961), de broer van mijn grootvader, en diens eerste echtgenote Euphemia Anthonia Bus (1876-1943). Na Ko kwamen er nog drie jongens. Ko kwam ter wereld op 13 november 1909 in de Raadhuisstraat in Bussum. Al op jonge leeftijd voelde hij zich aangetrokken tot het socialisme. Hij werd lid van de SDAP en later de PvdA en van de vakbeweging. Met het katholieke geloof had hij niets. Binnen de vakbeweging werd hij penningmeester van de plaatselijke afdeling in Bussum. Net als zijn vader werd Ko bakker. Omdat zijn socialistische ideeën niet strookten met de opvattingen van zijn ouders verliet Ko al op 19-jarige leeftijd het ouderlijk huis. Op 9 september 1931 trouwde Ko met de niet-katholieke Teuntje Jacoba (Tony) Jansen. Tony, geboren op 14 juni 1910, was een dochter van Jacob Salomon Jansen en Maria van den Brink. Toen Tony in 1929 werd geboren kreeg haar vader, die nog minderjarig was, geen toestemming om te trouwen.

Ko Welling

Toen Ko en Tony trouwden hadden ze al een kind, want op 15 december 1929 was in Utrecht hun oudste dochter Teuntje Jacoba (To) geboren. Later volgden nog een zoon, een dochter en een zoon. Van hen is alleen de jongste zoon nog in leven.

Dochter To trouwde in 1952 met de in Engeland geboren Edward Beijen, die in 2008 overleed. To werkte als styliste. Zij stierf in Hilversum in 2013. Oudste zoon Jacobus Johannes (Co) was van februari 1933, hij trouwde in 1957 en verdiende de kost als leraar in het technisch onderwijs. Co kreeg een zoon. Jongste dochter Elly werd op 16 mei 1944 geboren. Zij overleed al na 12 dagen. Uit privacy-overwegingen ga ik verder niet in op het leven van de jongste zoon.

In 1939 trad Ko in dienst van in de bakkerij van P.N. Baltus in Bussum. Hij begon daar als noodhulp in de bakkerij en bezorger. Maar al snel had bakker Baltus in de gaten, dat Ko een zeer goede bakker zou worden, een echte vakman. Hij kreeg dan ook zeer snel een vaste aanstelling. Toen Baltus op 1 mei 1950 zijn zaak overdeed aan C.M. Bultink gaf hij deze over Ko de waarschuwing mee:

“Hij is een eerlijke vakbekwame kracht; wees zuinig op hem”.

Ko werd direct bevorderd tot chef-bakker. Toen hij 25 jaar in dienst was zei Bultink over hem tijdens de receptie die hij hem aanbood in Hotel “De Gooische Boer”:

“Zijn werklust en enorme vitaliteit gaan gepaard aan een groot vakmanschap en minstens zo’n grote liefde voor het vak. De grote sortering brood, broodjes, stokken, galles, klein luxe enz., enz., welke hij dagelijks maakt is altijd even correct, mooi en lekker”.

Toen de bakkerij later overgenomen werd door Kwakman, ging Ko mee en bleef er werken tot zijn pensionering. Ko en Tony hebben hun hele leven in Bussum gewoond, zij het op een paar adressen.

Advertentie van bakkerij Bultink

Het werk in de bakkerij was zwaar. Ko maakte lange dagen. Toch vond hij nog gelegenheid voor vele andere activiteiten, die nauw verband hielden met zijn ideologische instelling. Door zijn werkzaamheden voor de vakbond en de PvdA kwam hij veelvuldig in contact met Jan Schaefer (1940-1994), die, voordat hij beroepspoliticus werd, de kostverdiende als banketbakker. De mannen hadden een gemeenschappelijke basis. Namens de vakbond zat Ko in het bestuur van de lokale afdeling van het Ziekenfonds. Hij maakte ook deel uit van het bestuur van de Lagere Technische School in Bussum. In die hoedanigheid heeft hij bij de LTS een bakkersschool van de grond getild. Deze activiteiten waren voor alleskunner Ko nog niet genoeg. Hij hield van sport en was in de weekeinden vaak als KNVB-scheidsrechter  op de voetbalvelden te vinden.

Heropening na verbouwing

Lang heeft Ko niet kunnen genieten van zijn pensioen. Een kleine twee maanden voor zijn 67^ste verjaardag overleed hij in Bussum op 20 september 1976. Vier dagen later werd hij in Utrecht gecremeerd. Een zeer sterke persoon was niet meer. Echtgenote Tony overleefde haar man bijna 20 jaar. Zij overleed in Bussum op19 juli 1996. Zij was toen 86 jaar oud.

Tiel, 17 augustus 2018