Genealogisch blog 93

De Gelderse Winkel

Het liep allemaal anders dan de bedoeling was. De overheid gooide roet in het eten door Leo in 1925 op te roepen voor militaire dienst. Daardoor kon hij niet samen met broer Jan in de bakkerszaak van hun vader Johannes Wilhelmus Welling (zie Genealogisch blog 89) blijven werken, zoals in de jaren daarvoor.

De in 1905 geboren Adrianus Leonardus (Leo) Welling was de oudste zoon van Johannes Wilhelmus en Euphemia Anthonia Bus. Leo volgde de lagere school bij de Broeders van Maastricht in de St. Vitusstraat in Bussum. Vervolgens ging hij bij zijn vader in de zaak werken om het bakkersvak te leren totdat hij onder de wapenen werd geroepen. Na zijn diensttijd heeft Leo eerst wat verder in de wereld rondgekeken. Hij woonde een tijdje in Velsen en werkte in 1928 twee maanden bij een grossier in boter, terwijl hij woonde bij collega bakker Jacob Oostwouder in Zijpe. Na zijn verblijf in Zijpe werkte Leo nog enkele jaren bij zijn vader in de zaak.

Leo Welling

In 1938 ging de grootste wens van Leo in vervulling, nadat hij zijn middenstandsdiploma had gehaald: een eigen zaak. Aan de Rijnlaan nr. 5 in Utrecht opende hij een kruidenierszaak met de naam “De Gelderse Winkel”. Bij de winkel hoorde ook een woonhuis. Na negen jaar verkering kon Leo eindelijk zijn grote liefde Margaretha (Greet) Wijngaard trouwen. De plechtigheid vond plaats op 12 april 1939 in Bussum. Greet was toen dertig jaar oud. De winkel was “thuis” voor Leo en Greet.

Gooi en Eemlander, 15-04-1939

Binnen een jaar werd op 18 maart 1940 hun eerste kind geboren, dochter Mary. Tijdens de oorlog bouwde Leo boven de winkeldeur een plek waar hij zich kon verstoppen, wanneer de Duitsers een razzia hielden. Gedurende de oorlog werden nog twee van hun zes kinderen, van wie de jongste uit 1954 slechts vijftien dagen in leven bleef. Alle kinderen werden thuis geboren.

Rijnlaan 1939, gezien vanaf de Balijelaan. Het 3^e zonnescherm rechts is de winkel van Leo en Greet

In de loop van de oorlog werd de voedselsituatie in het Westen van het land steeds nijpender. Sommige eerste levensbehoeften waren niet of nauwelijks leverbaar. De burgemeester van Utrecht liet op 17 maart 1942 via een bericht in Het Utrechts Nieuwsblad aan de bevolking weten, dat Leo en Greet behoorden tot de handelaren in levensmiddelen, die zodanig waren bevoorraad, dat kon worden aangenomen, dat zij steeds op de aangeboden rantsoenbonnen voor eieren konden leveren.

Het Utrechts Nieuwsblad, 17-03-1942

Door de komst van de grootwinkelbedrijven als Simon de Wit, Albert Heijn en De Gruyter liepen de in komsten uit de winkel in het begin van de jaren ’50 drastisch terug. Voor Leo  was dat aanleiding op parttimebasis als boekhouder te gaan werken bij Verzekeringsmaatschappij AVS/VVM, een bedrijf gespecialiseerd in levens- en overlijdensverzekeringen. Hij moest daarvoor ook nog gaan studeren, eerst Engels en daarna boekhouden, maar dat deed hij er spelenderwijs bij.

Van 1949 tot 1955 woonden mijn ouders, en dus ik ook, in Utrecht op de Bijleveldstraat, niet ver van de Rijnlaan. Kanaaleiland bestond toen nog niet. De Bijleveldstraat lag aan de achterzijde van de groenteveiling, die toen nog aan de Croeselaan gevestigd was. Van de Bijleveldstraat kwam je via de Jekerstraat en de Balijelaan op de Rijnlaan. Op het einde van de Balijelaan, vlak voor het Merwedekanaal, was het eindpunt van de bus, waarmee ik vanaf mijn zesde jaar dagelijks naar de lagere school ging van de fraters aan het Heronymusplantsooen.

Ik kan me herinneren, dat mijn moeder me vaak aan de hand meenam als ze boodschappen ging doen bij groetenboer Vermont op de Balijelaan en de winkels daarnaast. Voor kruidenierswaren ging ze meestal naar Leo en Greet, je kon familie niet zo maar voorbij gaan, totdat ook zij ontdekte, dat ze bij de grootgrutters goedkoper, en ook makkelijker, voor haar boodschappen terecht kon.

Greet Welling-Wijngaard in haar winkel

Het werken bij de verzekeringsmaatschappij beviel Leo dermate goed, dat hij in overleg met Greet in 1967 besloot de winkel aan de Rijnlaan op te doeken en in vaste dienst te treden bij de verzekeringsmaatschappij, mede omdat de winkel niet veel meer opbracht. Het gezin verhuisde naar de Reggestraat. De kinderen vlogen het huis uit om eigen gezinnen te stichten. Leo en Greet konden samen zeven kleinkinderen verwelkomen. Van de Reggestraat verhuisden Leo en Greet later naar de Balijelaan, waar Leo genoot van zijn pensioen en met een zekere regelmaat met Greet naar Spanje verkaste om het Hollandse weer te ontlopen.

Leo overleed op 20 december 1975. Vier dagen later werd bij op de RK Begraafplaats in Bussum ter aarde besteld. Greet bleef bijna 28 jaar alleen achter en overleed op 18 juni 2003 in Bosch en Duin, ze was toen 94 jaar oud.

Tiel, 25-08-2016