Familiefoto's

Familiefoto's
Familiefoto's

zondag 28 augustus 2016

Genealogisch blog 94



Een Utrechtse studentenrel

In 1951 vierde de Universiteit van Utrecht het 63ste lustrum. Dat moest groots gevierd worden met, naar de mode van die tijd, een openluchtspel. Voor de uitvoering daarvan meldden zich zowel het Utrechts Studenten Corps (USC) en de Katholieke Studentenvereniging “Veritas” (Veritas). Toen het College van Bestuur van de Universiteit de voorkeur gaf aan de uitvoering van het stuk “Dsjenghis Kahn” door USC stond Veritas op zijn achterste benen en was een heuse studentenrel een feit. Zowel binnen USC als binnen universitaire kringen vond men, dat de uitvoering door Veritas van het door Jan Derks geschreven en door mijn vader, geassisteerd door Frits de Ridder van der Schueren, geregisseerde stuk “Isola Bella” geen doorgang kon vinden. Toen de Gemeente Utrecht voor de uitvoering van het stuk “Dsjenghis Kahn” het terrein van het concours hippique aan de Croeselaan toewees – uitvoering in stadion De Galgenwaard was om technische redenen niet mogelijk -  en weigerde toestemming te geven voor de opvoering van “Isola Bella” op de speelweide van het Wilhelminapark, waren de rapen helemaal gaar.

Het bestuur van Veritas kwam in speciale vergadering bijeen en besloot de uitvoering van het lustrumspel met alle middelen die stroken met de belangen van de universitaire gemeenschap tijdens de lustrumweek van 2 tot 7 juli doorgang te doen vinden. Veritas was niet van plan te capituleren voor het Corps. Vertas hoopte in een gesprek met de Rector Magnificus tot een oplossing te komen en was zelfs bereid “Isola Bella” buiten Utrecht op te voeren en op andere data dan de lustrumviering. Er werden in de Gemeenteraad van Utrecht over deze heikele zaak door de fractie van de KVP vragen gesteld aan burgemeester C.J.A. de Ranitz. De gereformeerde studentenvereniging deed een vergeefse poging het conflict tussen USC en Veritas op te lossen door arbitrage.

Albert Welling

Het Utrechts Nieuwsblad. 06-03-1951

Half maart 1951 besloot het bestuur van Veritas verder geen kolen meer op het vuur te gooien en in verband met de komende feestelijkheden de discussie over de uitvoering van “Isola Bella” te beëindigen. Vermoedelijk heeft mijn vader zich volledig buiten de discussies gehouden omtrent het wel of niet uitvoeren en de plaats van de uitvoering. Hij richtte zijn aandacht op de repetities.

Op 18 april 1951 berichtte Het Utrechts Dagblad, dat het bestuur van Veritas op een persconferentie bekend had gemaakt, dat “Isola Bella” in de avonden van 20, 21, 22 en 24 juni opgevoerd zou worden in vogelpark Avifauna in Alphen a/d Rijn. In het hele park zou de uitvoering op televisieschermen te zijn dankzij medewerking van Philips. In de propaganda voor “Isola Bella” in Utrecht zou op geen enkele wijze verband worden gelegd met de lustrumviering van de universiteit.

De Senaat van de universiteit was woedend, dat Veritas het stuk alsnog ging opvoeren. Drie studenten, die heimelijk toch affiches in de stad opplakten met verwijzing naar het lustrum van de universiteit, werden door de politie ingerekend. Er kwamen in Avifauna geen televisieschermen te hangen. De aankondiging daarvan was een publiciteitsstunt. Wel vertrokken er op de avonden van de uitvoering vanuit Utrecht bussen, die belangstellenden gratis naar Avifauna vervoerden.

Het verhaal van “Isola Bella” gaat over drie diplomaten die op weg zijn naar een conferentie op Isola  Bella, een eiland zo maar ergens op de wereld. De schipper, die ze daarheen moet brengen, misleidt echter de diplomaten en zet ze af op Isola Picola, een stuk niemandsland zonder accommodaties. Na veel geruzie hadden de diplomaten bij terugkeer toch hun ‘verklaring omtrent de rechten en plichten van de mens’ gereed:    
                                                               

“De staat is onderworpen aan de aan God onderworpen mens”.

Albert Welling

                                                                                  Affiche Isola Bella


De vraag kon gesteld worden of schrijver Jan Derks met dit stuk afrekende met het fascisme, waarvoor hij, als antisemiet, vóór en tijdens de oorlog zeker sympathie koesterde.
De muziek bij het stuk was geschreven door de Brabantse componist Ton de Leeuw (1926-1996). Op de regenachtige laatste avond waren zo’n 1500 toeschouwers aanwezig. Na afloop van de reeks voorstellingen wist het Utrechts Nieuwsblad te melden, dat zo’n 12.000 bezoekers naar Avifauna waren gekomen om van de uitvoeringen te genieten.
Derks, echter, was niet tevreden over de uitvoering. ‘De techniek vermoordt mijn stuk’, zo liet hij in het Limburgsch Dagblad van 23 juni weten. Ook ergerde hij zich aan het vele lawaai van de dieren in Avifauna. Volgens mijn vader viel dat wel mee. Het Limburgsch Dagblad schreef in een recensie:

“Deze verwachting is niet in vervulling gegaan. Ook op de premièreavond was de tekst nauwelijks verstaanbaar en daardoor uiterst moeilijk te volgen. Dat de voorstelling niet volkomen mislukte is te danken aan het feit dat het stuk geen zuiver toneelspel is, maar een originele mengeling van dans, zang en toneelspel.”
Over de voorstellingen schreef mijn vader later in het blad Karakter:

“Want ergens was dit spel, dat overigens voortdurend en welbewust de spot drijft met meer ‘serieusheid’ en heilige huisjes dan wij hier kunnen opsommen, een getuigenis. Een getuigenis van een grote groep katholieke jongeren, die op een wijze, die beslist uniek en met een enthousiasme, dat beslist ontwapenend was, zijn opgekomen voor datgene, wat zij met recht en trots aanvaarden als de basis van hun levensbeschouwing.”
Albert Welling
Bevorderd tot 'Lumen'.


Door Veritas, waarvoor hij later nog geregeld zou werken, werd mijn vader op 20 juni 1951 bevorderd tot Lumen vanwege zijn grote artistieke bijdrage aan het openluchtspel “Isola Bella”. Eveneens onder regie van mijn vader voerden spelers van het amateurtoneelgezelschap “Wijk C op de planken”, versterkt met enkele leden van Veritas, het stuk eind september nog vier maal op in de Stadsschouwburg van Utrecht. Na alle rumoer over de uitvoering in Avifauna wilde men het stuk ook vertonen in de rustige omgeving van de schouwburgzaal. Bij deze uitvoering was de muziek, die het geheel illustreerde, opnieuw geschreven door Herman Hofhuizen (1917-1996) voor een uit negen paren bestaande balletgroep.


Tiel, 28-08-2016

Geen opmerkingen:

Een reactie posten