Genealogisch blog 376

Om die missen te doen

In het verre verleden was het natuurlijk niet alleen de familie Van Haeften, die er een duidelijke huwelijkspolitiek op na hield. Ook andere families konden er wat van, zoals het geslacht Van Voorst tot Voorst in de verschillende takken van die familie. De oudste zoon en erfopvolger trouwde uiteraard met een goede partij. Maar ook jongere zonen dienden een goede partij te huwen om het familiebezit veilig te stellen dan wel te vergroten..

Ik dit blog wil ik het hebben over Frederik van Rechteren genaamd Voorst, een telg uit de tak Doorwerth van het geslacht Van Voorst tot Voorst. Frederik van Rechteren genaamd Voorst was de oudste zoon van Johan van Rechteren genaamd Voorst, die in Nijmegen op13 april 1485 overleed, en van Margaretha van Homoet, vrouwe van Doorwerth en Doornenburg, die in Arnhem in 1519 stierf en die, net als haar echtgenoot, in Nijmegen in de Broederenkerk werd begraven.

Doorwerth, begin 17e eeuw

Na het overlijden van zijn moeder erfde Frederik van Rechteren genaamd Voorst Doorwerth, waarmee hij in 1522 formeel werd beleend. Het kasteel lag in de uiterwaarden van de Rijn ten oosten van Wageningen en ten westen van Oosterbeek. In de Tweede Wereldoorlog is het kasteel zo zwaar beschadigd, dat er niet veel meer dan een ruïne van over was. Na 1956 vond onder leiding van het Gelders Landschap en Kastelen de restauratie plaats.

Kasteel Doorwerth in de uiterwaarde van de Rijn

Frederik was niet alleen Heer van Doorwerth, maar ook van Voorst en Keppel. Vanaf 1520 was hij Bannerheer op de kwartierdag van de Veluwe. In Walrave van Haeften, de vermoedelijk oudste dochter van Dirck Van Haeften (1470-1539) en Agnes van Broeckhuijsen, die voor 1540 is overleden, werd een uitstekende huwelijkspartner gevonden. De vader van Walrave was een beroemd man, omdat hij met een list in 1511 de Bourgondiërs uit Zaltbommel had verdreven. Wanneer Walrave en Frederik met elkaar in het huwelijk traden is niet bekend; evenmin is bekend wanneer Walrave geboren is.

Frederik en Walrave kregen vier kinderen. Dochter Margriet overleed na 1609 en is drie keer getrouwd. Oudste zoon Johan, die in 1548 overleed, erfde begin 1535 de eigendommen van zijn vader, terwijl hij nog onmondig was.. Daaruit valt op te maken, dat Frederik daarvoor moet zijn overleden. De tweede zoon werd naar zijn vader vernoemd. Hij nam in 1564 deel aan de Kwartierdag van de Veluwe, was lid van de Ridderschap van de Veluwe en verdiende vanaf 1575 de kost als richter en waldgraaf in Nijmegen. Over jongste dochter Maria is verder niets bekend, alleen dat zij twee keer trouwde, eerst met Maerten van Rossem, Heer van Rijnauwen, en na diens dood met Joost Torck, Heer van Delwijnen.

 

Walrave van Haeften x Fredrik van Rechteren genaamd Voorst

Wat we weten over Walrave en Frederik heeft te maken met gebeurtenissen, die zich afspeelden in de jaren 1532-1533. Meer weten we niet over hen. In september 1532 tuchtigde Frederik zijn echtgenote met de Jofferenweerd in Doorwerth en met een stuk land (camp), genaamd de Pepercoeck bij Ravenswaaij.

Als Heer van Doorwerth was Fredrik eigenaar van de kerk in het dorp. De pastoor van de kerk was van 1517 tot 1539 ene Willem van Kerckhof, die tevens pastoor van Heelsum en Wolfheeze was.

De bewoners van Kasteel Doorwerth kerkten echter niet in de parochiekerk in het dorp, maar in de kapel in het kasteel. Ze hadden zelfs een eigen kapelaan, die Hendrick heette. Volgens een bewaard gebleven rekening uit 1535 betaalde Walrave kapelaan Hendrick in dat jaar acht goudguldens “om die missen te doen”. In het daarop volgende jaar betaalde Walrave de kapelaan slechts twee goudguldens en 12 stuivers Brabants .Een enorme loonverlaging!

Het was na het overlijden van Frederik de taak van zijn zoon Johan om als Heer van Doorwerth in de parochiekerk een nieuwe pastoor aan te stellen, wanneer die functie vacant was. Hij moest zijn keuze echter wel voorleggen aan de bisschop van Utrecht. Maar dat liet hij steeds na. Als reden daarvoor gaf hij op, dat

“de pastoor nyet meer dan omtrent ongefeerlicken VIII molder rogghen jaerlick incommende heeft”

en dat:

                “so wynich kerspelluyden daeronder gehoorich siin”.     

              

Anders gezegd: het kostte de Heer van Doorwerth meer dan de pastoor verdiende om de bisschop van zijn keuze op de hoogte te stellen en het was maar een hele kleine kerkgemeenschap.

Uit het bovenstaande kunnen we nog opmaken, dat Walrave na 1536 overleden is.

Tiel, 3 juli 2019