Genealogisch blog 406

Het wonder van Ophemert

Er zijn niet alleen fantastische verhalen in omloop over de vier kastelen in Herwijnen. Ook over Kasteel Ophemert bestaan enkele wonderbaarlijke verhalen. Hier volgt er een.

Het voorjaar van 1606 verliep prachtig. Het weer was prachtig, de zon deed zijn best. In de tuinen van Kasteel Ophemert en in de landerijen rond het kasteel bloeiden alle bloemen rijk, er heerste een aartsparadijselijke sfeer, de natuur was op z’n mooist. Door het schitterende weer en de omringende bloemenpracht was de sfeer in het kasteel uiterst vrolijk. In die uitgelaten sfeer maakte kasteelvrouwe Anna van Haeften-Pieck bekend, dat haar zoon Johan, die als kasteelheer in de voetsporen van zijn reeds overleden vader Reinier van Haeften zou treden, zou gaan trouwen met zijn nicht Henrica van Haeften, de dochter van de krankzinnig overleden Walraven van Haeften en diens vrouw Sandrina Pieck. Iedereen op het kasteel en in de omgeving verheugde zich op het aanstaande huwelijk. Maar…..een man was daar niet zo blij mee.

Kasteel Ophemert, ongedateerd

Die man was Melchior van Tiel, een rijke koopman, die de schone Henrica graag tot zijn vrouw had gemaakt. Hij kon niet begrijpen, dat zij voor haar, in zijn ogen, minderwaardige neef Johan had gekozen. Hij vond de keuze van Henrica een vernedering en een schande voor zijn familie. Daarom besloot hij het huwelijk van Henrica met Johan te dwarsbomen, ja zelfs te voorkomen. Hij dacht er lang over na hoe hij dat zou aanpakken. Na een paar dagen was hij eruit. Hij had een geniaal idee om het huwelijk van Henrica met Johan te voorkomen. Hij stuurde zijn knecht naar de bloemist die voor Henrica het bruidsboeket zou maken. Het boeket moest bestaan uit rozen en affodillen. Daarvoor zou de bloemist een flink bedrag ontvangen. Er waren destijds maar weinig mensen die wisten, dat affodillen alleen op kerkhoven en in de onderwereld groeiden. Deze oude Griekse wijsheden waren in vergetelheid geraakt. Wie een boeket met affodillen aannam viel ter plaatse dood neer. De affodil werd niet voor niets de bloem des doods genoemd. Het zaad van de plant vormde het voedsel voor de doden.

Affodil

De families van Johan en Henrica hadden besloten hun bruiloft op Kasteel Ophemert te vieren, dat was de beste gelegenheid met ruimte genoeg om alle gasten te ontvangen. De ouders van Henrica hadden de bloemist de vrije hand gegeven in het maken van het bruidsboeket. Toen zij het boeket gingen ophalen en het voor het eerst zagen waren zij weg van de affodillen. Zulke mooie bloemen hadden ze nog nooit gezien! Melchior van Tiel stond van een afstand tevreden toe te kijken en lachtte in zijn vuistje.

Het was in die tijd bij bruiloften de gewoonte, dat het bruidsboeket weggehouden moest worden van de bruid tot het moment waarop zij het van haar ouders zou ontvangen. Nadat zij met het bruidsboeket bij Kasteel Ophemert waren aangekomen, legden de ouders van Henrica het bruidsboeket op een kamer boven het trappenhuis van het prachtig versierde kasteel en sloten deze goed af. Deze torenkamer was in de loop der jaren voor de bewoners van Kasteel Ophemert een bijzondere plaats geworden. Op de kamer stond een Mariabeeld met een witte lelie in de hand en omgeven door rode rozen. Het beeldje werd “Maria in de rozen” genoemd. In moeilijke tijden wendden de bewoners van Kasteel Ophemert zich al vele jaren lang tot het beeldje met verzoeken om hulp. Nog nooit had “Maria in de rozen” de familie Van Haeften in de steek gelaten. Nog de vorige dag was Johan voor het beeldje neergeknield om Maria te vragen om een mooie toekomst voor Henrica en hemzelf.

Op de trouwdag van Johan en Henrica was Kasteel Ophemert prachtig versierd. Toen de ouders van Henrica de deur van de torenkamer openmaakten om het bruidsboeket aan hun dochter te geven, schrokken ze zich een hoedje. Er lag geen boeket met affodillen en rode rozen meer, maar een werkelijk schitterend boeket van rode rozen en witte lelies. Ze snapten er niets van, nergens was het trouwboeket met de affodillen en rode rozen te vinden. Omdat de trouwplechtigheid op het punt van beginnen stond namen ze het boeket maar mee dat daar lag.

Vol verwachting stond Henrica onder aan de trap haar ouders op te wachten. Toen ze het boeket zag, kon ze niets meer zeggen. Ze was helemaal sprakeloos en huilde, zo’n mooi boeket bloemen had ze nog nooit gezien. Uit dankbaarheid vloog ze haar beide ouders om de hals en overlaadde hen met kussen.

Trappenhuis met klok van Kasteel Ophemert

Het klokje aan het trappenhuis van het kasteel kondigde het begin van de trouwplechtigheid aan. Alle genodigden verzamelden zich op het plein voor het kasteel en keken vol bewondering naar bruid en bruidegom, toen die onder luid applaus uit het kasteel kwamen. Er werden heel wat traantjes weggepinkt, zo stralend was het bruidspaar. Toen het klokje stopte met luiden ging plotseling het raam van de torenkamer open. Het werd doodstil op het plein, toen in de opening van het raam een wonderschone vrouw verscheen met in haar hand het prachtige boeket met de rode rozen en de affodillen.

Lichte twijfel maakte zich even van Henrica meester. Was Johan haar ontrouw geweest? Wie was die vrouw? Vol ongeloof keek Henrica Johan en haar moeder aan. Toen zei de vrouw:

“Geluk aan u, Johan en Henrica, aan uw ouders en geluk aan dit huis”.

Terwijl de vrouw de laatste woorden sprak, gooide ze het boeket naar beneden waar het door een van de gasten werd opgevangen. Direct ontstond er een kring van gasten rond deze persoon. Johan en Henrica traden naderbij. Toen Henrica de man aankeek die het boeket had opgevangen, verstijfde ze van schrik. Voor haar stond Melchior van Tiel. Om niet herkend te worden had Melchior zijn haren kort laten knippen en zijn snor afgeschoren. Angstig keek hij om zich heen en wendde zich toen tot Henrica:

“Vergeef mij, Henrica, ik……”

Verder kwam hij niet, hij viel op de grond en voordat Henrica ook maar iets kon zeggen, was Melchior al gestorven.

Onder de vele genodigden bevond zich ook een arts, die de affodillen onmiddellijk herkende en begreep wat er gebeurd was. Hij legde aan het bruidspaar en de gasten hoe het zat met de affodillen. Iedereen keek vervolgens naar boven, maar het geopende venster was leeg, de vrouw was verdwenen. Enkelen spoedden zich naar boven om de vrouw nog te zoeken. Ze vonden haar echter niet. De vrouw was en bleef onvindbaar. Natuurlijk werd er de gehele dag over het voorval gesproken, terwijl de bruiloft verliep als een waar sprookje. Johan en Henrica genoten met volle teugen van hun dag. Ze waren het stralend middelpunt.

Maria met rode rozen

De volgende dag gingen Johan en Henrica naar de torenkamer om Maria te bedanken voor de geweldige trouwdag die ze hadden gehad. In de torenkamer aangekomen zag Johan direct wat er was gebeurd. De rozenhaag rond Maria was verdwenen en ze had ook geen lelie meer in haar hand. Aan haar voeten groeiden geen bloemen meer.

Vanaf toen brachten Johan en Henrica elk jaar een dag na hun trouwdag een roos naar de torenkamer en zetten die voor het beeldje van Maria neer. Na de dood van Johan en Henrica heeft de familie Van Haeften die traditie voortgezet op de naamdag van Maria.

Tiel, 25 november 2019