Genealogisch blog 106

Verborgen verleden

De jubileumuitzending van het programma “Verborgen Verleden” van afgelopen zaterdag op NPO 2 maakte weer duidelijk, dat familiegeschiedenis en stamboomonderzoek “altijd spannend” zijn. Onderleiding van presentator Paul Witteman keken zes BN’ers terug op de uitzending van hun speurtocht naar de geschiedenis van hun familie. Alle BN’ers raakten geëmotioneerd bij het terugzien van hun eigen speurtocht. Daardoor werd het een indrukwekkende uitzending, die duidelijk maakte, dat ons land door de eeuwen heen een toevluchtsoord is geweest voor mensen die in hun eigen land niet veilig waren of daar bijna omkwamen van de honger.

Aan de hand van het leven van haar voormoeder leerde Jetty Mathurin ons dat de Afrikanen die wij Hollanders verscheepten naar Suriname geen slaven waren, want dan zouden ze een volk zijn, maar slaaf-gemaakten. Een wijze definitie.

Jack van Gelder kon het niet droog houden bij het weerzien van de woning waar zijn ouders in de oorlog drie jaar ondergedoken hadden gezeten. Hij kwam door zijn speurtocht pas te weten onder welke omstandigheden zijn ouders de oorlog zijn doorgekomen. Een brief uit Canada, waarin dat verteld werd, zette de sluizen verder open.

Tom Egberts was tot tranen geroerd door de tocht van zijn betbetovergrootmoeder vanuit Ierland via Engeland en met de boot naar Nederland op zoek naar eten voor haar kinderen. Hij noemde haar, het verleden aan het heden koppelend, een bootvluchteling. Alsnog wilde hij de moeder van zijn betbetovergrootmoeder in Ierland aan een grafsteen helpen. Een vrouw die haar kinderen een beter leven gunde, terwijl ze zelf in de grootst mogelijke armoede leefde, verdient het niet vergeten te worden.

Teun van der Keuken keek terug op een bezoek aan Polen, waar hij in contact kwam met een nazaat van de landheer bij wie zijn voorouders als knecht werkte. Hij wilde slechts weten hoe het leven destijds was en waarom zijn voorouders Polen hadden verlaten, maar hij kreeg een verdediging van het gedrag van de voorouderlijke landheren.

Dominique van her Heyden vertelde over haar grootouders, die tijdens de Eerste Wereldoorlog Antwerpen moesten ontvluchten, omdat ze van Duitse komaf waren. Dat ze zelf uit Duitsland vertrokken waren vanwege de destijds gevoerde politiek, deed niet ter zake. Ze waren Duitsers en moesten dus weg, want het waren de Duitsers die de neutraliteit van België aan hun laars hadden gelapt.

Indrukwekkend ook was eveneens het verhaal van Herman Pley over zijn grootvader, die zo maar vrouw en kinderen verliet om elders met een andere vrouw samen te gaan leven, maar vele jaren later weer terugkwam. Pley’s moeder had daarover nooit gesproken om hem te beschermen voor een beschamend stuk familiegeschiedenis. Nu verweet Pley zichzelf waarom hij, als historicus, nooit eerder zelf op onderzoek was uitgegaan.

Zes indrukwekkende verhalen, slechts kort weergegeven. Maar wel zes verhalen, die benadrukken wat er te ontdekken valt over het verladen van familie. Er komt altijd wat spannends naar boven. Ik kijk uit naar de volgende reeks speurtochten.

Tiel, 17-10-2016