Genealogisch blog 289

Stiefzoon

Op 10 juni 1875 werd in Amsterdam David Schrijver geboren. Hij was een zoon van Philip Schrijver (1842-1898) en Marianne Koster (1840-1920). Over de jeugd van David is verder niets bekend. Hij verdiende de kost als venter. David was 23 jaar oud, toen hij op 3 augustus 1989 zijn ja-woord gaf aan 26-jarige Betje Walvis. Betje, geboren op 14 juni 1872 in Amsterdam, was de dochter van sjouwerman Levie Walvis (1836-1911) en Judic de Korte (1838-1914). Ook over de jonge jaren van Betje is verder niets bekend. Het huwelijk van David en Betje was vruchtbaar: Betje schonk het leven aan zeven kinderen, achtereenvolgens Philip (1899-1943), Judic (1901-1942), Levie (1903-1943), Abraham (1905-1943), Salomon (1907-1907), Zacharias (1908-1942) en Salomon (1913-1943). Het behoeft geen betoog, dat, op de eerste Salomon na, de andere kinderen van David en Betje in de concentratiekampen zijn omgekomen, evenals hun vader. Na een zwaar ziekbed was Betje Walvis al op 31 oktober 1927 overleden.

Overlijdensadvertentie Betje Walvis

Fijtje Posener werd op 20 maart 1870 in Amsterdam geboren. Haar moeder Betje Posener was van een onbekende man zwanger geraakt. Voor Fijtje werd dan ook sjouwerman Hartog de Hond als voogd aangesteld, terwijl Jacob Beek, van beroep portier, de taak op zich nam van toeziend voogd. Fijtje trouwde op 6 augustus 1890 met de 21 jaar oude Zacharias Walvis, wiens ouders ook Levie Walvis en Judic de Korte waren. Zacharias en Betje Walvis waren dus broer en zus. Zacharias was werkzaam als losse arbeider en sjouwerman in de Amsterdamse haven. Bij hun huwelijk hadden Fijtje en Zacharias al een kind, t.w. zoon Levie, die op 6 juli 1890 geboren was. Uiteraard erkenden de ouders bij hun huwelijk de jonge spruit.

Fijtje en Zacharias kregen in totaal tien kinderen, van wie vier zonen als baby al overleden. De overige kinderen overleefden de verschrikkingen van de concentratiekampen niet. Zacharias was al overleden op 14 februari 1925 in Amsterdam.

Fijtje Posener

Drie jaar na het overlijden van Zacharias hertrouwde Fijtje met haar aangetrouwde zwager David Schrijver op 28 maart 1928. Het echtpaar woonde op de Tugelaweg in Amsterdam Oost. Daar namen ze Gabriël Walvis (1904-1942), het zesde kind van Zacharias Walvis en Fijtje Posener  enkele maanden in huis bij de andere kinderen van David Schrijver, die aldus voor korte tijd de stiefvader was van Gabriël Walvis. Daar kwam na drie maanden een einde aan, toen schoenmaker Gabriël op 20 juni 1928 in het huwelijk trad met de 26-jarige Margaretha Verdooner, dochter van Mozes Verdooner en Betsy de Vries uit Bussum. Gabriël en Margaretha vestigden zich in de Amsterdamse Karimatastraat op nummer 7 huis.

Gabriël Walvis, 1904 (foto: Joodsmonument)

De jaren kort voor de Tweede Wereldoorlog moeten voor Fijtje Posener nog gelukkige jaren zijn geweest.  Toen ze in maart 1940 70 jaar oud werd, wilden haar familieleden dat niet ongemerkt voorbij laten gaan. Via de krant werd ze uitvoerig gefeliciteerd met haar verjaardag.

Verjaardagsadvertentie Fijtje Posener

Van de vele gelukkige jaren, die haar familie haar toewenste, is helemaal niets terecht gekomen. Net als voor Fijtje zelf en haar echtgenoot waren de Duitsers meedogenloos voor haar kinderen en voor de kinderen van haar tweede echtgenoot. Ook haar “stiefzoon” Gabriël, die eerst te werk was gesteld in kamp Molengoot bij Hardenberg kwam om in Auschwitz, waarheen hij was afgevoerd na eerst nog een tijdje in Westerbork gezeten te hebben. Maar zijn vrouw, Margaretha Verdooner, en hun beide dochters Sophia en Betsy overleefden de oorlog. De 5-jarige Betsy zat aanvankelijk een jaar in Amsterdam ondergedoken en werd daarna met valse papieren, waarvoor Wim van Beveren had gezorgd, overgebracht naar Terneuzen waar ze tot het einde van de oorlog als Liesje Huistink ondergedoken zat bij de familie Den Hamer in Terneuzen. Ze werd als tiende kind in het gezin opgenomen van vlashandelaar en wethouder Jacobus den Hamer en zijn vrouw Adriana Coppoolse. Wim van Beveren kreeg voor zijn werk in het verzet en zijn hulp aan Joodse onderduikers in 1999 een onderscheiding van Yad Vashem. Ook de familie Den Hamer kreeg zo'n onderscheiding evenals enkele andere mensen die betrokken waren geweest bij de onderduik van Betsy en haar zus en moeder. Na de oorlog heeft Betsy altijd contact gehouden met de familie Den Hamer.

Margaretha Verdooner

De oudste dochter van Margaretha Verdooner trad in 1950 in het huwelijk in Amsterdam en verhuisde daarna met haar man naar Israël. Margaretha Verdooner zelf emigreerde in 1951 met haar jongste dochter eveneens naar Israël, waar ze is overleden en begraven. Betsy, wier naam in het Hebreeuws Elisheva luidde, trouwde in Israël in Afula in 1957 en kreeg twee kinderen, twee dochters, en vijf kleinkinderen.

Tiel, 28 mei 2018