Genealogisch blog 325

Hoogzwanger

Over het geboortejaar van Arnoldus (Nol) Welling bestaat enige verwarring, die voortkomt uit een opmerking op de huwelijksakte uit 1767, toen Nol trouwde met Claudina (Dilia) Raskin. Op die akte staat, dat Nol vergezeld werd door zijn moeder Margaretha van Cousine (geb. 1706), de tweede vrouw van zijn vader Jacobus, die in 1764 was overleden. Als Margaretha de moeder van Nol zou zijn, dan zou hij geboren moeten zijn na 1744, het jaar waarin zijn vader trouwde met Margaretha. Uit de DTB-boeken van de parochiekerk St. Franciscus Xaverius (’t Zand) in Amersfoort weten we echter, dat op 25 mei 1739 Arnoldus Welling, de zoon van Jacobus Welling en Aleijda Dirix, werd gedoopt. De conclusie moet dan ook zijn, dat bij het huwelijk voor het gerecht van Nol met Dilia Raskin een schrijffout is gemaakt door de dienst doende schepen: “moeder” had “stiefmoeder” moeten zijn. Of… de verstandhouding tussen Nol en Margaretha moet zo goed geweest zijn, dat hij haar zijn moeder noemde. De kerkelijke inzegening van het huwelijk tussen Nol en Dilia vond plaats op 25 september 1767 in de Kromme Elleboogkerk. Claudina Raskin, dochter van Peter Raskin en Catharina Wessels van Hoven, was eerder, op 6 juli 1759, getrouwd met tabaksplanter en spekslager Zander Hazevoet, die op 15 maart 1766 ten grave werd gedragen in/naast de St. Joriskerk. Dilia en Zander hadden samen drie kinderen. In hun testament hadden Zander en Dilia bepaald, dat de langstlevende tot hertrouwen het vruchtgebruik had van al hun goederen en dat eventuele kinderen een gelijk deel zouden erven. Bij het huwelijk van Dilia met Nol Welling was daarom een boedelscheiding nodig tussen Dilia en haar, nog minderjarige kinderen.

Huwelijksakte Arnoldus Welling en Claudina Raskin

Nol en Dilia woonden na hun huwelijk in Amersfoort in de Grote St. Jansstraat in de woning waar Dilia ook met haar eerste man had gewoond. Via Evert Hardenbergh en Pieter Raskin, die de momboirs (zaakwaarnemers) of voogden waren van de drie kinderen uit het huwelijk van Dilia met Zander Hazevoet, leenden Nol en Dilia op16 april 1768 fl. 150,- uit de nalatenschap van Zander Hazevoet aan zijn kinderen. Als onderpand voor deze lening c.q. hypotheek diende de woning van Nol en Dilia, die gelegen was naast de stadsherberg, die op de hoek stond van de Grote St. Jansstraat en de vroegere Beestenmarkt. Amersfoort kende in de 17^e eeuw een levendige handel in vee. De stadsherberg had toen het monopolie in Amersfoort. De herberg was de enige overnachtingsmogelijkheid voor veehandelaren, die van verre kwamen.

Uit belastinggegevens van Amersfoort is bekend, dat Nol en zijn gezin van de Grote St. Jansstraat verhuisden naar de Muurhuizen aan de kant van de Weverssingel. In 1793 had Nol weer met de belasting van doen, toen hij aangeslagen werd voor de Liberale Gift. Onder ede verklaarde Nol nog vier kinderen thuis wonend te hebben en geen duizend guldens te bezitten om aangeslagen te kunnen worden voor deze tijdelijke verhoging van de belasting, die bestond uit een "vrijwillige" bijdrage naar vermogen. Als blijk van goede wil heeft hij toen toch iets vrijwillig gecontribueerd.

De voormalige stadsherberg van Amersfoort, (foto: Archief Eemland)

Het huwelijk van Nol en Dilia heeft maar kort geduurd. Dilia overleed al op 29 december 1768. In mei van het volgende jaar vond de boedelscheiding plaats tussen Nol en de kinderen van Dilia bij notaris Anthony Voskuyl, die zijn praktijk uitoefende van 1758 tot 1809.

Op 28 maart 1769 was Nol al hertrouwd met Gijsbertje van de Bleijck in de Kromme Elleboogkerk, nadat zij op 10 maart daaraan vooraf gaand in ondertrouw waren gegaan en de vereiste gerechtelijke afkondigingen waren gedaan. Gijsbertje, weduwe van Arnoldus van Raalte, was een dochter van Theunis Jansen van de Bleijck en Gijsbertje Jans. Helaas was ook dit huwelijk maar van korte duur, want op 18 april 1770 verdronk Gijsbertje, waarna een gerechtelijke lijkschouwing werd gehouden.

Ruim twee jaar later trad Nol voor de derde en laatste keer in het huwelijk. Op 4 oktober stond hij met de hoogzwangere Hendrica (Hendrina) van Kuijk weer voor het altaar van de Kromme Elleboogkerk. Op dezelfde dag werd ook hun huwelijk voor het gerecht voltrokken. Het stel was op 20 september in ondertrouw gegaan. Hendrina was in 1751 in Veenendaal geboren. Haar ouders waren ten tijde van haar huwelijk niet meer in leven.

Huwelijksakte Arnoldus Welling en Hendrina van Kuijk

Nol, die dacht met zijn nieuwe vrouw eindelijk het geluk gevonden te hebben, kwam bedrogen uit. De hoogzwangere Hendrina baarde weliswaar 12 dagen na de voltrekking van hun huwelijk dochter Aleijda, maar die was geen lang leven beschoren. Toen zij een jaar oud was overleed ze. Ook de volgende drie kinderen stierven op zeer jonge leeftijd, terwijl een kind levenloos ter wereld kwam. Het zesde kind van Nol en Hendrina, zoon Hendrik van augustus 1788, die nooit trouwde, bereikte de leeftijd van 53 jaar. Hendrik was van beroep hoedenmaker.

De volgende zoon was Jacobus, die op 16 april 1790 in de Kromme Elleboogkerk werd gedoopt. Tot aan zijn dood toe heeft de ongehuwde (voor zover bekend) Jacobus  hetzelfde beroep uitgeoefend als zijn vader: vleeshouwer of slachter. De jongste telg van Nol en Hendrina was zoon Johannes van december 1972. Wat er van hem terecht gekomen is, blijft vooralsnog volstrekt onduidelijk.

In 1793 verhuisden Nol en Hendrina naar ’t Havik in de wijk Bloemendaal en daarna naar de Lange Gracht. Daar overleed Nol in de leeftijd van 81 jaar op 10 juli 1820 om 03:00 uur. Later die dag deden zijn zoon Jacobus en Lodewijk Waaienberg aangifte van zijn overlijden.

Hendrina overleefde haar echtgenoot elf jaar. Zij keerde terug naar ’t Havik, waar ze stierf op 25 maart 1831. Het was nu de beurt aan zoon Hendrik om daarvan aangifte te doen. Hij deed dat samen met Peter Nisters.

Tiel 27 oktober 2018