Genealogisch blog 324

Van militair tot commissaris

Johan Cornelis Adrianus (Johan) van Haeften kwam op 7 februari 1835 in ’s Hertogenbosch ter wereld. Zijn vader Adriaan van Haeften (1800-1860) was daar als controleur werkzaam bij het Kadaster. Zijn moeder, die eerder getrouwd was Johannes Benjamin Kroese (1790-1819), was Maria Cornelia Hetterschij (1796-1849). Johan was de negende van de vijftien kinderen, die zijn ouders kregen. Tot 1840 woonde het gezin in ’s Hertogenbosch. In dat jaar vond een verhuizing plaats naar Nieuwer Amstel, waar Adriaan ontvanger werd van de directe belastingen en accijnzen.

Johan Cornelis Adrianus van Haeften

In 1851 trad Johan als administrateur en scheepsklerk in dienst van de Koninklijke Marine. In die functie vertrok hij op 16 augustus 1852 naar Batavia aan boord van transportschip ZM Merwede. Vanuit Batavia maakte hij reizen naar Australië, Zuid Amerika, China met het fregat ZM Prins Hendrik der Nederlanden en met het stoomschip ZM Gedeh naar Japan (1855). Kennelijk beviel het leven op zee Johan toch op den duur minder goed dan gedacht, want per Koninklijk Besluit van 15 november 1856 kreeg hij eervol ontslag uit de zeedienst per 30 november van dat jaar.

Dagblad Zuid Holland, d.d. 21-11-1856

Maar daarmee had Johan het (semi)militaire apparaat nog niet definitief de rug toegekeerd. Hij ging deel uitmaken van de schutterij van Batavia, waarvoor de inwoners van de stad jaarlijks belasting moesten betalen. Deze belasting varieerde van fl. 2,- tot fl. 120,-, afhankelijk van het inkomen. De schutterij van Batavia bestond sinds 1825. Mannen tussen 16 en 45 jaar konden zich bij de schutterij aansluiten. In de Javaanse steden Semarang en Soerabaja waren schutterijen al eerder actief. In de jaren tot 1865 klom Johan in de schutterij van Batavia op van kapitein tot eerste luitenant.

De schutterij van Batavia in 1893, (foto: NIMH)

Toen Johan 30 jaar oud was, trad hij in het huwelijk met de 17-jarirge Carolina Wilhelmina (Carolina) von Oven. De huwelijksinzegening vond plaats in Modjokerko in Oost Java, zo’n 50 km. ten zuidwesten van Soerabaja,  op 10 november 1865. Carolina was de op een na oudste dochter van Wilhelm Heinrich von Oven en Maria Elisabeth van Teijlingen, die in totaal elf kinderen hadden. De in Duitsland geboren Wilhelm Heinrich von Oven was naar Ned.-Indië gekomen om daar als suikerfabrikant de kost te verdienen. Hoe jonkheer Johan en Carolina elkaar hebben leren kennen is mij niet bekend, maar ik vermoed, dat ze met elkaar in contact zijn gekomen, toen Johan Soerabaja bezocht tijdens een studiereis.

Carolina Wilhelmina von Oven in haar trouwjurk

Kort nadat hij ontslag had gekregen uit de zeedienst, ging Johan in zaken. Hij werd commissaris van de Javaansche Bank. In 1861 werd hij lid van het bestuur van de Ned. Indische Maatschappij van Nijverheid en Landbouw. En in 1868 werd hij firmant bij het financiële handelshuis Fa. Reynst en Vinju.

In 1880 hield Johan het in Ned.-Indië voor gezien en keerde hij met zijn gezin van acht kinderen terug naar Nederland, waar hij zich in ’s Gravenhage vestigde. Daar werd in 1882 nog een tiende kind geboren. Het tweede kind van Johan en Caroline, dochter Emilie Constance Clara van 5 juni 1869, was al op 3-jarige leeftijd in Batavia overleden op 23 mei 1873.

Terug in Nederland ging Johan op de ingeslagen weg verder. Nog in 1880 werd hij directeur van de Maatschappij tot Exploitatie van Suikerfabrieken Phaiton en Olean, waarvan hij ook een van de oprichters was. Daarna volgden commissariaten bij de Stoomtrammaatschappij Samarang-Demoek-Koedoes-Patt-Joana (1881), bij de Cultuurmaatschappij Kali Tello N.V. te ‘s Gravenhage (1895), bij de Oranje Nassau Verzekeringsmaatschappij in Amsterdam (1896) en tenslotte bij de Cultuurmaatschappij Soember Kata te Rotterdam (1896). Bijna alle commissariaten van Johan hadden een connectie met Ned.-Indië.

Overlijdensadvertentie Carolina Wilhelmina von Oven

Ruim een jaar na de geboorte van het tiende kind, de op 18 september 1882 geboren dochter Josephina Elisabeth Gerardine Helena, overleed Carolina in ’s Gravenhage op 23 december 1883. Zij was toen 35 jaar oud. Na haar dood is Johan de rest van zijn leven alleen gebleven. Hij zelf overleed, na een lang ziekbed, in ’s Gravenhage op 28 november 1901.

Over drie zonen van Johan en Carolina heb ik eerder in mijn Genealogisch blog geschreven. De levensloop van tweede zoon Johan Carel kwam aan bod in Genealogisch blog 233. De levenswandel van zoon Johan Cornelis Adrianus stond centraal in Genealogisch blog 193 van 16 mei 2017. In Genealogisch blog 133 heb ik verteld wat “Panky” voor de genealogie van de familie Van Haeften heeft betekend. Daarom volgt hieronder in het kort alleen nog wat over de andere kinderen.

Oudste dochter Jeanne van 10 maart 1868 trouwde op13 januari 1892 in ’s Gravenhage met de Belgische diplomaat Jules d’Anethan. Na diens overlijden op 24 juli 1904 hertrouwde Jeanne met de gescheiden Belgische arts Alfred Walravens. Jeanne overleed 12 februari 1943 in Brussel. Jeanne had uit haar eerste huwelijk drie kinderen en uit het tweede een.

Oudste zoon Adriaan Willem kwam ter wereld in Batavia op 23 september 1870. Hij trouwde in 1894 met Geertje Pot, van wie hij in 1903 scheidde. Daarna trad hij in het huwelijk met Maria Hartveld, maar aan dit huwelijk kwam in 1913 een einde, eveneens door een scheiding. Adriaan Willem had bij zijn eerste vrouw een dochter. Hij stierf op 22 januari 1921 in Ginneken en Bavel.

Het vijfde kind van Johan en Carolina was dochter Carolina Josephina, die op 13 april 1873 werd geboren. Zij trad in 1893  in de Haagse Waalse kerk in het huwelijk met Eduard van der Oudermeulen. Het paar kreeg vier kinderen. Eduard overleed in 1939 en Carolina Josephina in 1939. Beiden vonden hun laatste rustplaats op de begraafplaats aan de Soerenseweg in Apeldoorn, waar ze woonden.

Na Carolina Josephina kregen Johan en Carolina weer een dochter, Cornelia Gualtheria, die op12 mei 1874 in Batavia werd geboren. Zij huwde in ’s Gravenhage in 1895 met Maurits van Lennep. Uit dit huwelijk kwamen vier kinderen voort, van wie er twee op jonge leeftijd overleden. In 1917 scheidden Cornelia Gualtheria en Maurits van elkaar. Maurits hertrouwde in 1918, terwijl Cornelia Gualtheria in 1919 naar Parijs trok, waar zij in 1953 overleed zonder hertrouwd te zijn.

Na Frans Isaak (Panky) kregen Johan en Carolina in 1878 dochter Maria Adriana Wilhelmina (Marie). Zij huwde in 1902 de 43-jarige Duitser Wilhelm Georg Müller. Het paar vestigde zich in New Port, USA. Drie jaar later stierf Wilhelm Georg in New York. In 1909 hertrouwde Marie in New York met de 43-jarige Charles Philips Hatch. Het paar ging op huwelijksreis naar Europa met MS Nieuw Amsterdam. Van 1913-1915 verbleef het paar in Frankrijk vanwege het werk van Charles Philips. Later vestigde het stel zich in Engeland, waar Marie overleed in East Molesey op 18 april 1939.

Van jongste dochter Josephina Elisabeth Gerardine Helena kan nog vermeld worden, dat zij vanaf haar tiende jaar woonde bij haar broer Johan Cornelis Adrianus (1875-1954), eerst in Haarlem en later in Vevey in Zwitserland. Daar heeft ze in 1903 door verdrinking een einde aan haar leven gemaakt.

Tiel, 25 oktober 2018