Genealogisch blog 461

De nazaten van Theo von Haeften

Theo von Haeften en zijn mannelijke nazaten zetten de traditie voort binnen dat deel van de familie Von Haeften, dat geen eigenaar was van een landgoed, en kozen voor een militaire carrière. Dat ging zo door tot de kleinzoon van Theo. Latere nazaten kozen voor andere beroepen.

Theodor August Karl Leopold Wilhelm (Theo) von Haeften kwam op 30 mei 1871 ter wereld in de Höltystrasse in Hannover. Theo was de oudste van de vier kinderen van Eugen August Heinrich Ernst von Haeften (1836-1893) en Sophie Emilie Auguste Johanne Hemmerde (1848-1909). Over gebeurtenissen in zijn jeugd is mij niets bekend. Theo moet echter wel een gevoelige jongen geweest zijn. Van hem zijn bewaard gebleven een soort gedichtje in het Frans uit 1879, hij was toen acht jaar, en verschillende briefjes, die hij aan zijn ouders schreef.

Gedichtje in het Frans

Wanneer Theo zich precies bij het leger aangemeld heeft, is niet bekend. Ik vermoed, dat dat gebeurde toen hij een jaar of 18 was. Hij trad in dienst bij de infanterie. Hij was in ieder geval 22 jaar oud, toen hij op 7 april 1893 het overlijden van zijn vader ging aangeven. Hij woonde toen in Blankenburg. 

Theo von Haeften

In dienst bij de Pruisische infanterie klom Theo op tot kapitein. Als infanterist zal hij vaak rond Berlijn gelegerd zijn geweest. In Berlijn raakte hij zijn hart kwijt aan Wilhelmine Louise Charlotte (Lotte) Reinhard. Lotte was een dochter van Hans Reinhard en Clotilde Vietor. Op 2 oktober 1899 gaven Theo en Lotte elkaar hun ja-woord in Berlijn Steglitz-Zehlendorf.

Lotte Reinhard

Het huwelijk van Theo en Lotte werd gezegend met drie kinderen. Oudste dochter Annemarie Ferdinande Celiune Elisabeth Lina diende zich aan op 16 juni 1900 in Torgau. Zij trad in 1926 in het huwelijk met boswachter Theodor Rose. Het paar kreeg een dochter en een zoon, die beiden ongehuwd bleven. Annemarie overleed in 1992 en Theodor in 1985.

Het volgende kind was Hildegard Hedwig Martie, die kort na haar geboorte op 26 januari 1902 overleed. De enige zoon, en het jongste kind, van Theo en Lotte, was Hans-Georg Eugen Karl Friedrich (Hans-Georg), die in 1904 op Eerste Kerstdag in Bernburg Saale in Saksen-Anhalt ter wereld kwam. Geheel in overeenstemming met de familietraditie voor jongens, koos ook Hans-Georg voor een carrière bij de infanterie.

Hans-Georg was 27 jaar oud, toen hij in Potsdam op 3 augustus 1932 trouwde met de 19-jarige Ilse Elisabeth Kleffel. Ilse, die ook Ille werd genoemd, was een dochter van Philip Kleffel en Ruth Jahnz en werd op 17 september 1912 geboren in Thorn in West Pruisen (tegenwoordig Polen).

Ilse Kleffel en Hans-Georg von Haeften

Een jaar na het huwelijk van Hans-Georg en Ilse kwam Hitler in Duitsland aan de macht. Dat zou negen jaar later dramatische gevolgen hebben voor het echtpaar. In 1933 werd het eerste kind van Hans-Georg en Ilse geboren. Op 24 mei van dat jaar kwam dochter Barbara Charlotte Ruth ter wereld in Berlijn-Tempelhof. Het meisje overleed 4½ jaar later aan angina pectoris.

In 1934 kwam de tweede dochter ter wereld. Daar zij nog in leven is, kan ik verder over haar niets vertellen. Op 25 mei 1938 werd derde dochter Christa Barbara (Kika) geboren in Coburg, waarheen Hans-Georg en Ilse inmiddels waren verhuisd. Kika overleed ongehuwd op 24 december 2014 in Utting in Zuid-Duitsland.

Het jongste kind van Hans-Georg en Ilse was een zoon, die in 1940 het eerste levenslicht zag. Over hem kan ik hier niet meer vertellen dan dat hij, nu een goede vriend is van mij, ook een militaire carrière ambieerde na de Tweede Wereldoorlog, maar dan niet in het leger, maar bij de luchtmacht. Hij werd piloot op een Starfighter. Na zijn pensionering heeft hij enkele boeken geschreven over zeilen op zee, een grote hobby van hem. Tot voor kort heeft hij zich zeer intensief bezig gehouden met de genealogie van de familie Von Haeften. Hij beheerde ook het familiearchief.

Toen Hitler op 22 juni 1941 Operatie Barbarossa startte, werd Hans-Georg, inmiddels luitenant-kolonel, naar het front in Rusland gestuurd met voor hem fatale gevolgen. In een brief van 8 juni 1942 vermeldde Max von Haeften, dat zijn neef Hans-Georg von Haeften al geruime tijd behoorde tot de “vermisten” in het Oosten. Enige tijd later is duidelijk geworden, dat Hans-Georg op 18 januari 1942 gesneuveld was in Spaskoje in de buurt van Moskou.

Ilse bleef achter met drie kleine kinderen. Haar zoon mailde mij over die moeilijke tijd tijdens de oorlog:

“I believe my mother was badly struck. Besides her only brother was killed in action too shortly before. But I admire her strength and spirit to go on and tackle the challenge. We never really starved of hunger, although it took quite some phantasy to always have something eatable on the table. She also had plenty of contacts to other people to keep her from solemnity. She exchanged letters to the rest of the larger family spread out all over Germany, but did not travel to make visits. I guess this just was not the time for travelling. After the 20 th July contacts to the survivors were dangerous and one tried to avoid any unnecessary commitment. I recall one scene when the doctor came in to look after somebody sick. He stepped into the corridor and saluted loudly with “Heil Hitler”.  My mother replied only with a down calming “Na, na!””

Na de oorlog ging het wat beter met het gezin, omdat Ilse werk vond waarmee ze wat geld verdiende naast het pensioen van haar gesneuvelde echtgenoot. In 1948 ontmoette Ilse Claus von Diepow. Mijn vriend schreef daarover:

“Also in 1948 my mother met Claus von Diepow, a refugee who got stranded at Coburg, where we all lived at this time. He was an engineer and thus survived the war not having been in the forward lines too much. At that time he was employed as a teacher in automobil techniques at a school for apprentices. He was brought up at an old family estate south of Cottbus at Brandenburg. His parents got expelled from their property by the soviet military after they had occupied the country. Claus and my mother married soon and Claus also brought his old father into the family, who was without home after having been kicked put of his place”.

Claus von Diepow werd geboren in Gross Görigh, in de nabijheid van Cottbus, in 1908. Zijn ouders waren Friedrich van Diepow and Johanna Dicke. De familie Von Diepow  bezat in de voormalige DDR twee landhuizen, t.w. Görgh en Steinitz. In 2009 waren de huizen verwoest. Wat er nog van over was, verkeerde in een zeer slechte staat. Ilse en Claus verhuisden in 1965 naar Regensburg.

Ilse Kleffel overleed op 77-jarige leeftijd op 22 januari 1990. Wanneer Claus von Diepow gestorven is weet ik niet.

Tiel, 27 juni 2020