Genealogisch blog 54

Kastelen, huizen en straten

In zijn boek “Transitie en continuïteit, de bezitsverhoudingen en de plattelandseconomie in het westelijke gedeelte van het Gelderse rivierengebied” rekende  B.J.P. van Bavel de adellijke familie Van Haeften tot de tien rijkste families in het rivierengebied. Met een totaal bezit van ruim 400 ha. grond plaatste Van Bavel de familie Van Haeften zelfs in de top vier.

Wanneer we afgaan op de kastelen, die leden van de familie in bezit gehad hebben en waarin ze gewoond hebben, dan is de bewering van Van Bavel zonder meer juist. Niet alleen in de late Middeleeuwen behoorden de leden van de familie Van Haeften tot de welgestelden van deze wereld, ook in de eeuwen daarna heeft het de familie niet aan vermogen ontbroken, zoals valt af te leiden uit de huizen die in het bezit van de familie waren.

Net als alle adellijke families in vroeger eeuwen trachtte ook de familie Van Haeften door een weloverwogen huwelijkspolitiek de eigen bezittingen uit te breiden dan wel goed onder te brengen bij andere welgestelde families.

Ik heb in 2009 een beeldimpressie in Power Point gemaakt over de familie Van Haeften om te laten zien hoe de familie zich over de Betuwe, Nederland, Duitsland en de wereld verspreid heeft en om te laten zien, dat de leden van de familie, die zich niet hoefden bezig te houden met het beheer van het familiebezit, hoge functies verwierven in het leger of in het openbaar bestuur of in de rechtspraak. Een manier om een indruk te geven hoe vermogend de familie geweest is, was het laten zien van de kastelen en huizen, die de familie als eigenaar bewoond heeft dan wel die op een andere manier met de familie in verband gebracht konden worden, zoals het Barbara von Haeftenhaus in Berlijn en het Hans-Bernd von Haeftenhaus in Roemenië.

Geniet mee, maar bedenk, dat van dit alles thans bijna niets meer in bezit is door zowel afbraak als overgang naar andere eigenaren, omdat vele takken van de familie eindigden met uitsluitend vrouwelijk nageslacht. 
De Haeftenhof in het Belgische Kapellen is tegenwoordig het stadhuis van die gemeente. De Abdij van Affligem is beroemd geworden door Dom Benedictus Haeftenus, de Utrechter Jacob van Haeften, die er lange tijd abt is geweest en aanzienlijke hervormingen heeft doorgevoerd.

 

In Kapellen is ook een Van Haeftenlaan en ter herinnering aan Barthold de Cocq van Haeften en zijn gezin, eigenaar en bewoners van Kasteel Blitterswijk (zie dia 9), is er in Meerlo (L.) een straat naar hem vernoemd, De Cocq van Haeftenstraat.
 

In het dorp Ophemert is sinds 1995 een straat naar Reinier van Haeften genoemd: de Reinier van Haeftenlaan. De gemeente Neerijnen hanteerde de volgende argumentatie voor de vernoeming:

Aangezien de diverse bewoners van het kasteel te Ophemert zich in het verleden zeer verdienstelijk hebben gemaakt voor de gemeenschap van Ophemert is het wenselijk aan de straatnamen de namen van de families Mackay en Van Haeften te verbinden.

Op voorstel van de Ophemertse amateurhistoricus Rudy van Ooijen (1932-1998) werden toen straten vernoemd naar Aeneas Mackay (1806-1876), Reinier van Haeften en Margriet van Lijnden (1699-1761).

In Berlijn-Charlottenburg is een straat met de naam Haeftenzeille, die herinnert aan Hans-Bernd en Werner von Haeften.


Tiel, 23-04-2016

Meer weten? Lees:
B.J.P. van Bavel, Transitie en continuïteit, de bezitsverhoudingen en de plattelandseconomie in het westelijk gedeelte van het Gelderse rivierengebied ca. 1300-ca. 1570, Uitgeverij Verloren bv., Hilversum, 1999